Briefwisseling 1930-1940. Deel 3

830. E. du Perron aan M. ter Braak
Parijs, 16 Juli '35.

aant.

Beste Menno, Ik krijg de eene ongelukkige brief na de andere van Greshoff, maar aangezien hij mij zegt dat hij jou ook geschreven heeft, spaar ik ze je maar. Er is over deze historie nu ook wel genoeg ‘uitgelegd’ - ik ben nog lam van het schrijven van mijn 2 lange antwoorden aan jou en aan Ant, na elkaar.

Ik stel je het volgende voor - om spijkers met koppen te slaan en om de methode van ‘winnen door afmatten en laten wachten’, die de roomsche jongens gevolgd hebben, nog tot nul te reduceeren; hopend ook dat je nu niet langer aarzelen zult tusschen mij (d.w.z. je eigen opvattingen!) en Vestdijk, met-en-zonder-neurose:

1. Als Vic nu met jou meegaat, zoodat besloten wordt om Virginia toch te plaatsen, laat het dan zoo gauw mogelijk gebeuren, dus in het Augustus-nr. Die roomsche jongens hebben dan de tijd om zich te bedenken of ze nog werkelijk aftreden of niet, aan het eind van het jaar.

2. Treden zij opeens af (wat nauwelijks te verwachten is, tenminste van alle 4), dan rustig zien ze te vervangen door Brulez, Elsschot, Zielens, desnoods Jan van Nijlen. Er zijn nog anderen: Burssens bijv. Maak je daarover absoluut niet ongerust! Daar Forum, met het oog op de abonnés, in ieder geval toch tot '36 verschijnen moet, kan het desnoods verder gaan met een uitsluitend hollandsche redactie. - Als Vestdijk uittreedt (ander wonder!) kan Henny hem nu vervangen. - Maar dit heele punt 2 lijkt mij fantastisch.

[p. 269]

3. Als Zijlstra nu opeens gaat draaien (het in het spel brengen van Greshoff en mij kan best die uitwerking op hem hebben, - vooral van mij), ga hem dan in Godsnaam niet ‘begrijpen’, maar houd hem aan zijn woord dat hij zonder jou Forum niet voort zou zetten. En breekt hij dat, ga er dan nu, meteen, uit; bewijs dan meteen dat je met de heele rotzooi verder niets te maken wilt hebben. Ik zie niet in dat ze je èn in de steek moeten laten (‘ze’ = Vic, Vestdijk, Zijlstra) na alles wat ze eerst gezegd hebben, èn van je vergen dat jij, in welke mate dan ook, solidair blijft. Ik verheug me dan vooruit op het eenige wat zuiver is, een bericht in Het Vaderland dat Greshoff, jij en ik voortaan niets meer met Forum uitstaande hebben [Andere kwestie: kàn Zijlstra Forum voortzetten zonder jou? Hoe is ook weer die clausule in het contract van dat de naam aan ons blijft of zoo? Of vergis ik mij hierin? Is de titel misschien juist voor Zijlstra? Kijk dit toch even na, als het werkelijk tot een conflict komt.]

4. Ik geloof dat wij maar geen tijdschriften meer moeten redigeeren, omdat er toch maar beroerdigheid van komt; maar àls wij er lust in mochten hebben, zouden we kunnen probeeren Querido een tijdschrift voor te stellen onder jou, Marsman en mij. En anders: Groot Nederland, al is het maar met halve kracht.

Dank voor het plaatsen van het stukje tegen De Jong.

Plaats vooral het lange gedicht van Last (met de ebbenhouten ster) niet, want ik merk dat hij het origineel (in het fransch geschreven) aan die groene Kultuur-kroniek heeft gegeven. Dit is reden genoeg, ook om aan hèm op te geven...

De zoon van Henri Mayer - een jongen van een jaar of 25, pas getrouwd - is in Rome aan typhus overleden.

Ik lees dat boek van Langhoff dat je besprak, in fransche vertaling, en kan er niet mee uitscheiden. Het is het summum van wat ignobel is. Ik las verder nl. ook een boek over Zapata (de Atilla van Mexico), je reinste banditisme, moorden op diverse manieren, enz., maar grootsch, romantisch en prachtig gekleurd, vergeleken bij deze smeerlapperij.

Hier beginnen de fascisten het af te leggen. Het front uni heeft

[p. 270]

250.000 man tegen 25.000 croix de feu's. Men is er zoowat van overtuigd dat bij de verkiezingen van October Frankrijk onder linksche regie komt - niet communistisch, maar socialistischrepublikeinsch, in de traditie van '93. De afkeer van Moskou neemt hier ook sterk toe.

Laat ons probeeren wat te bereiken met die antifascistische actie. Ik ben bereid van hieruit alle menschen te schrijven, te vragen, te laten vragen (door Rivet enz.), als jullie ze mij maar aanwijst. Ik heb je nog allerlei andere dingen te vertellen, maar het gepen wordt me te machtig. Ik heb de rotstemming waarin de Forum-historie me gebracht heeft ‘rendabel’ gemaakt door als een bezetene Fermina Marquez af te maken. Met het gevolg dat de laatste blzn. vanmorgen verzonden zijn.

Ik wil je ook nog nader schrijven over Het Tweede Gezicht, dat ik voortdurend inkijk. Maar omdat ik mij al deze artikelen nog zoo goed herinner, kan ik het verband niet als nieuw zien, wat toch eigenlijk zou moeten.

De arme halfblinde Jan van Nijlen komt den 18^en hier (dus overmorgen). Hij heeft een prijs van 10.000 belg. frs. gekregen (fl. 500) en wilde nu, ‘voor hij blind wordt’ zei hij, de italiaansche tentoonstelling nog zien. Ik verheug mij erg op zijn tegenwoordigheid.

Je stuk over Ortéga las ik, maar het viel me niet mee. De vergelijking met Huizinga en Mann was erg oppervlakkig, en bovendien, ik geloof dat jij een 10 × beter artikel zou schrijven over Huizinga zelf. Al wat je hier te zeggen hebt, zou je 10 × beter zeggen, bedoel ik, als je Nederland's Geestesmerk tot onderwerp nam. Kan dat niet? Je kunt hem voor 50% lof toezwaaien en voor 50% kraken dat hij blauw ziet, daar is het heek boekje voor gemaakt! - Overigens is hier bij de N.R.F. verschenen: Délice d'Eleuthère van Benda. Vraag het aan; je schrijft er op je sloffen een uitstekend artikel over, waarbij je dan nog wat over de Dialogue kunt uitpakken, want dit is er een soort vervolg op, en bijna even aardig.

‘So long.’ Zeg Ant dat ik bereid ben mij over wat duister gebleven is te rechtvaardigen, en wees daar zelf van overtuigd. Zij

[p. 271]

schrijft in haar brief dat Greshoff en ik je beter hadden moeten steunen, maar voor zoover wij dat als niet-redactieleden konden, hebben we het, meen ik, gedaan. Zij sprak ook van een nieuwe aanval tegen het vlaamsche front, nu vermeerderd met 2 of meer. Voor zoover Bep, die haar eigen stem en medewerking erg laag aanslaat, zooals je weet, bij dit ‘meer’ geteld mag worden is zij daartoe geheel bereid; minder misschien nog om ‘edele’ redenen, zegt zij, ofschoon zij vindt dat het recht geheel aan onze kant is, dan uit antipathie tegen de roomsche braverigheid en zucht tot contrôle.

Hartelijke groeten onder ons vieren en met (ondanks deze brieven) de beste wenschen voor je vacantie,

steeds je

E.

Eenige anecdoten over de 14^e Juli, die wij van de Malraux' hoorden, zijn door Bep verwerkt in de brief voor de krant die ik gelijk hiermee naar de post breng; die lees je dus wel gedrukt. - Kan Kramers mij niet schrijven, als jij het te druk hebt?