Briefwisseling 1930-1940. Deel 2

476. E. du Perron aan M. ter Braak
Donderdag, 26 Oct. [1933]

aant.

B.M., Daarnet je kaart, met brief van Henny en kritiek van Ritter. Jammer dat je het effect van Henny bedorven hebt. Ik vind alles even idioot. Die ‘overgolvende tijdstroomingen’ van Ritter, dat programma ervan! Psychologie = armoede; laten we ons toch haastig allemaal laten overgolven en Hitleriaansche romans in elkaar slaan! Maar waarom dan niet liever een partij oprichten: ‘Holland bewoonbaar’, waarin we vragen om vrijheid voor ons stuk land, en om schoone (niet-bruine) hemden? Als er gegolfd en overgolfd moet worden, dan dat alles liever niet in romans. Als wij 6000 schoonhemden op de been kunnen krijgen om de 6000 Mussert-hemden te lijf te gaan, dan zal de heer Colijn met zijn uitgestreken krachtmannen-smoel moeten ingrijpen om herhalingen te voorkomen - wordt Mussert mèt ons verboden, dan hebben we wat we willen (in afwachting van iets beters). Misschien is het een tijd om aan politiek te doen, dat is heel best mogelijk, maar dan ook heelemaal zonder literatuur. Denk hier eens over na; als je iets mogelijk acht in dezen zin, heb ik lust om naar Holland te komen en ‘aan je zijde te staan’. Maar dit programma lijkt me politiek niet serieus.

Kan je Ritter niet antwoorden? Of zal ik het doen? Ik heb lust om Angèle en Dumay te bespreken; de vraag is: waar? Ik zal Jan vragen voor Gr. Ned.

Ik keek Dumay snel door. Ik hoef het niet meer te lezen, ik ken het te goed! De beroerde kant ervan blijft: ‘Hollandsche roman’. Maar ik neem geen woord terug van wat ik van de kwa-

[p. 202]

liteiten ervan gezegd heb; en nu het als boek voor me ligt, ben ik er weer overtuigd van dat de publicatie in Forum het tegendeel van flatteus ervoor geweest is. Het is vaak uitstekend geschreven, iets te gemakkelijk en te vlot, maar met een buitengewoon sympathiek rhythme - zoowel wat de taal als wat de gedachtegang betreft, en het is als ‘roman’ ineens-tot-je-genomen ongetwijfeld boeiend. Hoofdzaak.

Ik ben erg verlangend Angèle in boekvorm hiernaast te zien. Het werk dat ik dààraan gedaan heb, is 6 × belangrijker dan dat aan Dumay. Lees Angèle over en je zult het zien. Schrijf mij eens hierover.

Ik wou alsjeblieft nog een ingenaaid ex. hebben van Dumay. Kan je dat van Z. voor me krijgen? zeg maar dat ik erover schrijven wil. Tenslotte kùnnen wij elkaar niet overlaten aan het vee.

Malraux neemt Meierholt erg au sérieux. Tant pis. Ik zal hem precies zeggen wat ik ervan denk als ik La C. Hum. opgevoerd heb gezien. Eerder zou toch geen indruk maken. Ik zal (beter nog) een stuk schrijven over de opvoering; daar stel ik mijzelf veel van voor.

Tot zoover. De brief gaat nu maar weg, anders is hij toch te dik. - Nog steeds geen proeven van Forum en het is vandaag al 26 October! Denk erom: coûte que coûte, en al zou Forum op 5 nov. eerst uitkomen, ik wil de proeven eerst zelf nazien. Ik heb tijdig gewaarschuwd en had die proeven al een week geleden hier kunnen hebben als ze van Rotterdam tijdig waren weggegaan, het is dus niet mijn schuld.

Hartelijke groeten, ook aan Ant,

je

E.

Ik heb nog geen antwoord op mijn brief waarin het vers voor Forum. Wacht jij nu met antwoorden tot al mijn brieven er zijn! Anders wordt het een hopeloos langs elkaar schrijven voor niets.

Vandaag eindelijk weer 20 blzn. Ducroo gefokt.
Vrijdag 27. [October 1933]

Je moet eens opletten wanneer deze brief aankomt. Ik doe hem

[p. 203]

nu in de bus, morgen, dus Zaterdag, gaat hij om ± 1 uur van hier - ik geloof dat hij dan 1 dag erover doet om tot Le Légué te komen (het postkantoor van Le Plérin) daarna nog 1 volle dag tot St. Brieuc! Ik begrijp er anders niets van dat ik op allerlei brieven in zoolang geen antwoord krijg, terwijl het van daar naar hier toch betrekkelijk vlug gaat (2 dagen maximum, ook uit Holland).

Ik vind Angst weinig aantrekkelijk. Abominabel vertaald.

In Dumay is de opdracht ‘Aan A.F.’ véél minder sympathiek dan ‘Aan Ant Faber’; vooral nu Ant geen Faber meer heet. Waarom heb je dat niet laten staan?

La Chartreuse begint moeizaam. Ik wist niet dat het bij stukken zooveel trager is dan Le Rouge et le Noir, d.w.z. ik wist dit wel, maar in de herinnering doet het er niet toe; nu, bij herlezing, wordt het vooze weten toch soms weer pijnlijk bevestigd. Stendhal heeft hier als romancier wel het meest ‘zijn best’ gedaan. - Over 14 dagen, als ik hiermee klaar ben, lees ik eerst Angst. Daarna, eindelijk! voor mijn plezier, de brieven van Nietzsche. Het is gek, ik kwel mezelf altijd met dit soort dingen; ik stel telkens het werkelijk prettigste uit, soms tot de lust ertoe voorbij is. Aan den anderen kant wil ik de Chartreuse overlezen, ook voor mijn plezier, omdat Bep eraan beginnen gaat en ik niet ‘inferieur’ wil zijn op dit gebied, en het idee heb dat ik er een hoop van heb vergeten.

Het geld voor mijn artikel, dat ik als voorschot gehad zou hebben, komt nu zeker na publicatie ervan? Het is nu de moeite niet meer en wij hebben ons kunnen ‘redden’. Maar wil je nu omgaand aan Jan vragen, wat door Coenen besloten is over het stuk over de Liaisons? Laat er vooral niet net zoo'n gezanik van komen als nu met déze proeven. Als Jan weifelt, vraag het dan meteen terug en doe dàt stuk in de December-Forum; tant pis dan voor de verhalen - die komen dan in de ‘Cahiers’ (van Zijlstra!) of zoo. Ik reken op je om deze zaak vlot af te doen; ik voel mij hier op dit ‘puntje van de Roselier’ wel erg hulpeloos worden in al dit soort zaken. Als je nagaat dat Gistoux verleden Zaterdag - neen, 14 dagen terug - verkocht had moeten zijn, dat

[p. 204]

ik T. Verhoeven er 2 × over geschreven heb en noch van hem noch van Jan iets hoor!

Wil je er ook voor zorgen dat ik het geld als postwissel krijg? Anders is het leed niet te overzien. Bep heeft een chèque gekregen van de N.R.C. Van St. Brieuc (filiaal van de Bank) naar Parijs vraagt dat een week, goddoome!

De reorganisatieplannen met Stan en Engelman las ik. Ik ben als jij, desnoods medewerker. Wat Forum betreft: voor mij zijn beide vormen even goed. Als Z. denkt dat hij met de cahiers om de 3 mndn. zijn publiek bereikt, waarom zou dat niet waar zijn? Ik althans heb er geen enkel ‘idee’ tegen. Maar jouw voorstel heeft m.i. ook veel goeds. Een apart nummer van 80 blzn. is natuurlijk ‘mooier’. Maar de 32 blzn. iedere maand houden inderdaad meer ‘contact’. Dus wat mij betreft: blanco.

Voorloopig houden we het dus op Forum. En Vestdijk moet ja zeggen. - Iedereen schrijft mij (Jany, Kramers, etc.) over den dood van Forum. Ik vind die Pannekoek-Greshoff-inlichtingendienst van Het Vaderland verdòmd vervelend! Wil je in ieder geval protesteeren, of mijn protest gewijzigd doorzenden? Maak er maar van wat je wilt.

Hartelijke groeten, ook van Bep, steeds je

E.

Beste Menno, Ingesloten een van die vervelende stukjes die te danken zijn aan de welingelichtheden van Greshoff-en-Pannekoek, als altijd. Ik schreef bovenstaande rectificatie; vind je die goed, stuur hem dan direct door met een geleidebriefje aan Pannekoek. Anders kan je zelf misschien in gelijken zin protesteeren tegen het geouwehoer in die krant. Ik schreef mijn stukje ook met het oog op je sollicitatie, ofschoon deze overweging misschien idioot is (ik ken die krantenheeren maar zoo zoo.)

Hartelijke groeten van je

E.

In haast (de postbode moet hiermee weg.)