Brieven

[p. III]

[p. V]

Aan den lezer.

Toen ik voor weinige weken door mijnen vriend, den uitgever dezer bladen, verzocht werd, mij met de vertaling der brieven van den Heer John Bowring te willen belasten, nam ik volvaardig en met vreugde deze taak op mij. Ook ik had dezen verdienstelijken Engelschman, gedurende zijn verblijf in Friesland, eenige malen ontmoet: zijne belangstelling in de oude taal en zeden van deze, bij den uitlander schaars gekende, bij den Nederlander wel eens te weinig geachte Provincie had hem hier den weg tot veler harten gebaand. Dat ik onder dit getal behoorde, erken ik gaarne; ik had hem te meer lief gekregen, om de gulle rondheid,

[p. VI]

die in al zijn doen doorstraalde, en die zoo geheel strookte met den aard van het volk, dat hij bezocht. Ik vond die rondheid in zijn geschrijf weder. Wil men het eene zwakheid noemen, gevoelig te zijn voor den lof, dien ons een kundig en ervaren man toebrengt, welnu, dan beken ik zwak genoeg te zijn geweest, als Fries, en beoefenaar der Friesche taal- en letterkunde, mij hartelijk te verheugen, over het gunstig oordeel door Bowring over Friesland en de Friezen geuit, en over 's mans belangstelling in hunnen letterkundigen roem. Ons sta het vrij te gelooven, dat gevoeligheid voor den lof van goede en kundige lieden den mensch beter voege, dan eene stugge, in zich zelven gekeerde egoïstische onverschilligheid omtrent het oordeel van anderen, die bij den Stoïcijn het kenteeken van onafhankelijkheid en zelfstandigheid moge heeten, maar die dikwijls geen andere bron heeft dan trotschheid en zelfzucht. Streelend was mij bovendien het vooruitzigt, dat sommige mijner Ne-

[p. VII]

derlandsche Landgenooten, die veelligt tot nu toe met mindere belangstelling op het door mij zoo hartelijk beminde Friesland en deszelfs rijke, krachtige en zoetvloeijende taal hadden nedergezien, door dezen Engelschman, dien zij toch wel niet voor een partijdig beoordeelaar konden houden, tot andere gedachten zouden worden gebragt. -

Reeds was één gedeelte van een overzigt over de Friesche Letterkunde, door den Heer John Bowring geplaatst in de Foreign Review, dat volgens het plan des Uitgevers de Brieven moest vooraf gaan, vertaald, en met eenige teregt wijzende aanteekeningen gedrukt, toen er iets gebeurde, dat het geheele plan van uitgave aanmerkelijk veranderde, en mij in de onaangename noodzakelijkheid bragt, om aan dit voorberigt eenen schijn van twistschrift te geven, weinig strookende met mijnen aard, en nog minder passende aan mijne jaren. - In het laatst uitgekomen nommer der Va-

[p. VIII]

derlandsche Letteroefeningen, voor April 1829, verscheen in het Mengelwerk een uittreksel uit eenen brief, rakende den Heer John Bowring, waarin die verdienstelijke Engelschman, als een ondankbaar, onkiesch en hoog van zich zelven gevoelend mensch wordt voorgesteld, die de eenvoudige Hollanders en Friezen, die met hem waren weggeloopendie die de Groningers, welke hem hadden vergood, deerlijk zou hebben bij den neus geleid. Meer verontwaardigd, dan wel verwonderd over zoo vele onbeschaamde aantijgingen en verdraaide uitleggingen, die zeker het best achter het masker der nameloosheid in de wereld konden gestooten worden, begreep de uitgever dezer bladen, onzes inziens teregt, dat derzelver beste weêrlegging, de eenige, die den Heer Bowring niet konde vernederen, zoude moeten bestaan, in de spoedige uitgave van die brieven, waaruit de ongenoemde briefschrijver voornamelijk zijn venijn schijnt gezogen te hebben. Men zal uit dezelve kunnen zien, dat het er zeer verre

[p. IX]

van daan is, dat men den waardigen Bowring van onerkentelijkheid zoude kunnen of mogen beschuldigen; dat hij niet vreemd is gebleven aan het volk en het land, waaronder hij verkeerd heeft, en waar hij met opene armen is ontvangen; maar integendeel, dat hij erkentelijk en vaak met warmte de gulle ontvangst vermeldt, die hem wedervaren is; dat hij wezenlijk de vriend is geworden van hen, die hij bezocht; geen vriend, die alles zonder onderscheid prijst en verheft, maar die rond en onafhankelijk voor zijn gevoelen uitkomt. En de lezer zal zich aldus in staat zien gesteld, de waardij te beoordeelen van het stukje, in de Letteroefeningen geplaatst.

Gelijk ons iedere verguizing van den goeden naam eens achtenswaardigen mans van harte leed doet, smart ons ook dit geschrift. Voor de eer van Bowring vinden wij het echter niet gevaarlijk: men leze en oordeele! Maar het doet ons leed, dat de

[p. X]

voorgenomene uitgave der brieven, door Bowring van tijd tot tijd in de Engelsche Nieuwspapieren geplaatst, nu niet in dien vorm kan worden uitgevoerd, als het oorspronkelijk plan der verzameling zulks mede bragt. Echter zullen ook de overige brieven spoedig in een tweede stukje volgen.

A. Telting.

Leeuwarden

Mei 1829.