Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 306]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 307]
| |
VVaerheydt.
'Tghene ghy hier hebdt ghelesen,
Schijnt u wonder vremdt te wesen;
Maer ick bidde, staet wat stil,
En merckt wat ick segghen wil.
Ick en sal u niet bedrieghen,
Laet alleen u ooghen vlieghen
Op het wiel dat in het beeldt
Altijdt rondt sijn rolle speelt.
Siet met klemmen en met dalen
VVetet water op te halen,
En het treckt door desen vondt
VVater uyt den diepsten grondt.
Maer het water hoogh-ghetoghen
VVordt terstont daer heen ghespoghen
Erghens in een dorstigh dal,
En ten klemt maer tot den val.
Al die hebben hooghe Staeten,
Moghen dese leeringh vaeten;
VVant den meulen die hier staet,
Is een beelt van hooghen staet.
Clemter iemandt uyt den volcke
Hoogher dan de hooghste wolcke,
Het gheschiet met groot ghewelt,
Dat hy hooghe wordt ghestelt.
| |
[pagina 308]
| |
VVant hy wordt om hoogh ghedronghen
Door verscheyden kromme spronghen;
Maer dit klemmen, hoe't gheschiet,
Brenght door val den man te niet.
Oft hy sal door kranckheydt vallen,
Oft door ander lieden mallen:
Staet, die hem gaf groote macht:,
Sal hem stooten in de gracht.
Onder Staeten light verborghen
Af-gunst, haet, en nijdt, en sorghen;
Onder Staeten schuylt fenijn,
Hoe verheven dats' oock zijn.
VVilt ghy dit met wijsheydt leeren?
Siet hoe veel vermaerde Heeren,
Eerst verheven boven al,
Zijn ghecomen tot den val.
Oock wel eenen grooten Coningh
VVordt ghestooten uyt sijn wooningh,
En moet ick en weet niet waer
Vluchten als een bedelaer.
Hoort dan Heeren hoogh gheseten,
VVat de waerheydt u laet weten;
Eerst voor al den donder slaet
Al dat hoogh-verheven staet.
Iae dat meer is, al de lieden
Die bevelen en ghebieden,
| |
[pagina 309]
| |
Zijn ghestelt ghelijck een beeldt
Daer fortuyne mede speelt;
En ghelijck een houten voghel,
Daer-men naer schiet met den koghel,
Die verheven voor de jeught
Groot vermaecken gheeft en vreught.
Soo fortuyn met haere wielen
Sit gheduerigh op ons hielen,
En om dat wy hooghe staen,
Leght gheduerigh op ons aen.
Niemant isser oyt bevonden,
Hoe vernuft in raedt en vonden,
Die van haer heeft vry gheweest,
Soomen in de boecken leeft.
Haeren naeme gheeft het uyte,
Dat het is een lichte schuyte
Die met alle winden waeyt,
En gheduerigh omme draeyt.
En dit is ghegrondt in reden;
VVant-men siet haer altijdt treden
Op een bolle licht en rondt,
Die noyt naghel-vast en stondt.
Ionckher die soo hoogh wilt swemmen,
En tot t'sop van Staeten klemmen,
Leert van my eer't u berauwt,
VVaer op dat ghy steunt en bauwt.
| |
[pagina 310]
| |
Leert en wacht u van die wielen
Die den hooghen Staet vernielen;
Leert eer ghy te laet bequeelt,
Dat Fortuyne met u speelt.
Leert en doet (dit is mijn bede)
Dat den Vorst van Ments eens dede,
Die tot leeringh van sijn siel
Voor sijn wapen nam een wiel;
Om sich soo een les te gheven,
Dat dit rat hem had verheven
En ghetrocken uyt den poel
Boven op den hooghsten stoel.
Volght den Coningh in't berouwen,
Die dit wiel eens gaf betrouwen;
Maer daer naer brocht onder t'jock,
Soo dat hy den waghen trock.
Desen, soo hy moeste slaven
En ghelijck een beeste draven
Met den waghen door de stadt,
Sagh gheduerigh naer het rat.
Om sijn hooghen moet te leeren
Dat de kansse kan verkeeren
En die heden't lant ghebiet,
Merghen wordt gheacht als niet.
VVilt ghestaegh oock overmercken
VVat Fortuyne kan uyt-wercken;
| |
[pagina 311]
| |
Leert hoe haer gheduchte macht
Speelt met hooghen Staet en pracht.
VVilt de leeringh noyt vergheten,
Die van yder dient gheweten:
Hooghen Staet gaet boven al,
Maer hy brenght tot leeghen val.
|
|
