Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier– Auteursrechtvrij
[pagina 188]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 189]
| |
VVaerheydt.
Coningh-brieven, Coningh-brieven,
Om een ieder te gherieven;
Groot begrijp voor weynigh geldt
VVordt van my te coop ghestelt.
'T Hof met al sijn hooghe namen
Zijn hier uyt ghedruckt te samen;
Coningh, Secretaris, Sot,
Raedts-heer, Schencker, Kock en pot.
Coningh-brieven, Coningh-brieven,
Om een ieder te gherieven;
Groot begrijp voor weynigh geldt
VVordt van my te coop ghestelt.
VVel! hoe compt ghy soo te tieren
Langhs de straet, als wilde dieren?
Is't wel oock de pijne weerdt,
Dat ghy soo den schreeuwer scheerdt?
Neen 't voor-seker; want die namen
Die en bringhen niet te samen
Aen het lichaem en den gheest
Als een valsche korte feest.
Als den avondt is verschenen,
Dan is oock de blijdschap henen;
Met den avondt eyndt het rijck,
En de staten al ghelijck.
| |
[pagina 190]
| |
Die als ghister was den Coningh,
Is van daghe sonder wooningh;
Die als ghister was soo groot,
Sit van daghe sonder broodt.
Ieder heeft sijn staet vergheten,
Secretaris sijn secreten,
Meester Kock sijn vetten pot,
En den Iagher 't honde-kot.
Dan om t'samen te verblijden
VVil ick dese dinghen lijden,
En ick late dese vreught
Om dat sy ons wat verheught.
Maer 'k en sal het noyt verdraghen,
Dat wy sien in onse daghen,
Dat een hoogh-versierde naem
Is den mensch soo aenghenaem;
Daer nochtans alsulcke namen,
Die meer stof als lof versamen,
Zijn een blader-rijcken boom
Sonder vruchten op den stroom.
En de Staten die soo schijnen,
Kort en wonder haest verdwijnen
Min oft meer dan by ons hier
Eenen Coningh van pampier.
Siet eens de fortuyne keeren
Met de hoogh-verheven Heeren;
| |
[pagina 191]
| |
Eenen Coningh groot van macht
Viel wel op den eersten nacht
Eertijdts, soo de Schrijvers meynen,
De Regeerders der Romeynen
VVaren maer soo langh in eer
Als een nacht in haren keer.
Ander segghen dat-se saten
Eenen dagh maer in de Staten.
VVatter van is, dit is waer;
Groote Staten, groot ghevaer.
Maer dat wonder is om lesen,
Marius eerst opgheresen
VVordt den derden dagh berooft
Van sijn croon, en van sijn hooft.
Dit wil ick daer laten drijven
En by d'ydel namen blijven,
Die ons de fortuyne gheeft.
En daer by den dwasen leeft,
Min oft meer dan oft de namen
Inder waerheydt hem toequamen,
En hem gaven ware macht
Niet door ydel schijn verdacht;
Daer voorwaer al dese dinghen
Zijn maer rechte beuselinghen:
VVant hoe groot oock dat-se zijn,
Zijn maer waen en enckel schijn.
| |
[pagina 192]
| |
Die wil volghen Christvs streken,
En wil als een Christen spreken,
Sal belijden tot ons leer,
Dat wy dienaers zijn, gheen Heer.
Landen, huysen, groote dorpen
Aen den Eel-man toegheworpen,
Die en zijn de sijne niet,
Hy ghebruyckt maer wat hy siet.
Godt die is den Heer van allen,
En 't ghebruyck dat laet hy vallen
Daer, en waer het hem ghelieft,
En wy zijnder mé gherieft.
Maer wy sullen naer dit leven
Rekeninghe moeten gheven
Van de gaven, van het goet,
Dat ons Godt den Heere doet.
VVil ick nu de namen raken
Die naer groote wijsheydt smaken,
Als, te weten, Advocaet,
Bachelier, Licentiaet;
Doctoor in de medicijne,
Breucke-snijder sonder pijne,
Leeraer die de Godtheydt weet,
Sterre-kijcker, en Poët:
Dese sullen wy bevinden
Oock te wesen ydel winden
| |
[pagina 193]
| |
Die den valschen schijn ons liet,
Iae, dat meer is, enckel niet.
VVant de namen soo gheschreven
Gheen bequamigheydt en gheven;
'T compt op een, wat dat ghy schrijft,
Als den esel, esel blijft.
'T Is wel eens ghebeurt voor desen,
Dat een meester seer ghepresen,
En door grooten naem versocht,
Heester veel om hals ghebrocht.
VVant soo d'ander claerlijck merckten,
Hoe sijn medicijnen werckten,
Vonden sy voor Recipe
Claer bedrogh, en Decipe.
'T Selve konnen oock bedrijven
Die sich Advocaten schrijven,
Die als esels plomp en dom
Rechte schriften maken krom.
Leser, eer ick dit besluyte,
Draeght noch mede dese kluyte,
Die gheschiedt is, soo-men seydt,
In een Vniversiteyt.
Daer quam eens een esel leeren,
VVel voorsien van geldt en kleeren;
Maer aengaende sijn verstandt,
Niemandt botter in het landt.
| |
[pagina 194]
| |
Desen (want hy konde gheven)
Door de meesters wat verheven,
En ghelockt door ydel schijn,
Moest Doctoor der consten zijn.
Hy stondt oock naer dese namen
Die meer stof als lof versamen,
Die, hoe seer sy zijn begheerdt,
Noyt van esel maken peerdt.
Op den stoel dan hoogh-gheseten
Onder al die wijse-weten
Raesde daer, 'k en weet niet wat,
Dat noch hy, noch iemandt vat.
Korts daer naer soo klonck-men bellen,
En men hoorde dapper rellen,
En Mijn-heer wierdt als gheleert
Met een laken-lap ver-eert.
Die als uyl was op-ghetreden,
Quam een wijsen muyl beneden,
En voortaen, alsoo 't betaemt,
Met een wijse naem ghenaemt.
Maer hy was daerom niet wijser,
Dan eer botter ende vijser;
Immers hy gaf munt en cruys,
En den esel trock naer huys.
Zijn dit niet verwande keyen
Die met namen sich vermeyen,
| |
[pagina 195]
| |
En met namen op-ghestelt,
Voor de namen gheven geldt?
Iae't voorseker; want de namen
Niet dan Ydelheydt versamen,
En ghelijck een Coninghs-feest
Lieghen en bedrieghen meest.
|
|