Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier– Auteursrechtvrij
[pagina 145]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 146]
| |
VVaerheydt.Dit zijn immers sotte streken
Alsmen gaet horlogien breken,
En in duysent stucken smijt
Dat ons wijst den nutten tijdt.
VVilt ghy reden hier af weten,
Ick wil mijnen tijdt vergheten,
En door sulck-een schoonen slagh
Sluyten desen schoonen dagh.
Hoe! den schoonen tijdt vergheten
Die ons Godt heeft uyt-ghemeten,
En ons alle daegh bereydt
Tot onser zielen saligheydt?
Noyt en hoord' ick sulcke trecken,
Noyt en sag hick sulcke ghecken;
Die den tijdt steelt, speelt de beest,
En vergheet sy-selven meest.
VVacht u dan ghy dwase menschen,
VVacht u van dit quaet te wenschen;
VVacht u van dit snoo bedrijf,
VVant het compt om ziel en lijf.
Tijdt verquisten, tijdt verdrijven,
Om in't spel ghestaegh te blijven,
Magh ick segghen mijnen grondt,
Is maer een verdomden vondt.
| |
[pagina 147]
| |
VVee die tuysschen, wee die spelen,
En den nutten tijdt soo stelen,
Nu met kaerten, nu met bal,
Naer 'tgheselschap en den val:
Nu met ydel teerelinghen,
Dan met ander sotter dinghen,
En soo bringhen tot op niet
'T goet dat Groetjen achter-liet.
Ick moet eens den tuysscher vraghen,
VVaerom dat hy schept behaghen,
Met de kinders in het spel,
In de Luyt en in't gherel.
Aenghesien dat alle spelen
Onse nutte daghen stelen,
En niet sluyten in haer werck,
Dat man-hasftigh is en sterck.
Laet ons eerst de kaerten siften
Met verscheyden opgheschriften,
Hier een Coningh, daer een Aes,
VVat ist meer dan kinder-raes?
Als de kinders huyskens bauwen
Van de Pagien en de Vrouwen,
VVij beghecken dit bedrijf
Als wat ydels sonder lijf.
En sal iemant konnen streelen,
Die soo dickmaels kaerten deelen,
| |
[pagina 148]
| |
En door kaerten breken 't huys,
En verspelen munt en kruys.
Gaet van kaerten naer de ballen,
Daer de Sotten mé soo mallen;
VVat is anders in dit spel
Dan gheloop en dul gherel.
Dobbel-spelen en verkeeren
Anders niet dan boosheydt leeren,
'T is een spel dat niet en deught,
Noch gheen toe-ghelaten vreught.
Veel onnutte kackelacken
Hoort-men in de berders smacken,
Dat ons quaedt in't herte prent,
En de goede seden schent.
Ieder werp werpt ons verloren,
VVant een mesnch oock wel gheboren,
Roept in teghenspoedigh spel
Naer den duyvel van der hel.
Ander spelen laet ick varen,
VVant sy oock niet goedts en baren,
En alsoo mijn leere seydt,
Zijn maer vol van Ydelheydt.
Iae, verslinden landt en erven,
En de sielen menighwerven;
Sy verspelen hunnen tijdt,
Die soo snel te poste rijdt.
| |
[pagina 149]
| |
En als 't goedtjen is vervloghen,
Vindt den Tuysscher sich bedroghen,
Droef en bangh in sijn ghemoet,
Dat hy naer het Gast-huys moet.
Alexander heeft bekeven
Die met consten tijdt-verdreven,
Segghende gantsch onvermijt:
Ghy verquist al uwen tijdt.
Derven sulcke mannen spreken,
En soo straffen cleyn ghebreken,
Die oock mochten wel bestaen,
En met eere zijn ghedaen;
Sal ick 'Tuysschers niet begrijpen,
Die met spel en ydel pijpen
Soo verquisten hunnen tijdt,
Godt en hunne siel te spijt?
Tuysschers, Tuysschers, laet u leeren,
Laet de schijven, laet 'tverkeeren,
Laet de kaerten, laet den bal,
VVilt ghy vry zijn van den val.
Slaet eens acht op uwe tijden,
Die soo vluchtigh henen rijden;
VVeet dat wel besteedden tijdt
Ons van't eeuwigh vyer bevrijdt?
Ick en hebbe noyt bevonden,
Veel min hooren iet vermonden,
| |
[pagina 150]
| |
Dat meer weerdt is, en gheacht,
Als den tijdt van dagh en nacht.
Sullen wy dan dien verquisten
Min oft meer als d'Alchimisten,
Die voor gout maer vinden loot,
Dickwils in den meesten noot?
Neen, wy moeten anders leven,
Trachten wy naer't eeuwigh leven,
En elck ure nemen waer,
Oft het d'alderleste waer.
Maer die onbedachtigh reysen,
En hier op niet eens en peysen,
Stellen lijf en ziel te gaer,
Als de doodt compt in ghevaer.
Laet u dit een spiegel wesen,
Dat ick eertijts heb ghelesen
Van een onvoorsichtigh quant,
Die nu eeuwigh light en brant,
Desen had sijn tijt versleten,
En sijn saligheydt vergheten,
En op sijnen lesten dagh
Badt hy Godt om cort verdragh.
Heere, seyd' hy, wilt my borghen,
Tot den claeren dagh van morghen,
'K sal een beter wegh in-gaen,
Als ick voor-maels heb ghedaen.
| |
[pagina 151]
| |
Maer den Heer heeft hem versteken
Sonder meer te hooren spreken,
Om dat hy soo had ghemist,
En sijn schoonen tijt verquist.
Tot besluyt dan voor het leste,
Kiest mijn lesse voor de beste,
En verfoeyt het duyvels spel,
Dat de ziele brenght in d'hel.
|
|