Groot gebedenboek ten gebruike van katholieke christenen voor alle dagen en tijden van het jaar en alle omstandigheden des levens

Gebeden ter ere van het allerheiligst hart van Jesus

Hoe wij de godsvrucht tot het allerheiligst Hart van Jesus moeten beschouwen als de godsvrucht tot de liefde welke de Heer ons heeft betoond in alles wat Hij tot ons heil heeft willen verrichten en lijden, vinden wij uiteengezet in de inleiding op het feest, bladz. 871.

Deze uitleg zullen wij met vrucht lezen om de diepe betekenis van deze devotie beter te begrijpen.

De godsvrucht tot het allerheiligst Hart van Jesus kunnen wij niet scheiden van die tot al de afzonderlijke mysteriën des heils, welke evenzovele uitingen zijn van Christus' liefde. Bijzonder heeft deze godsvrucht echter tot voorwerp de liefde welke de Heer ons toonde door zijn heilig lijden en welke Hij ons bewijst in het geheim van de heilige Eucharistie. Onmiddellijk met deze godsvrucht verbonden is de gedachte, dat wij de smarten welke onze Heer in zijn lijden onderging tengevolge van de zonden en ondank der mensen, tot de onze zullen maken, en door onze liefde en getrouwheid den Vader een zo groot mogelijke eer zullen schenken (eerherstel).

Ten slotte is het Hart van Jesus ons een ‘bron van leven en heiligheid’, omdat de godsvrucht tot Christus' liefde waarlijk de leerschool der christelijke volmaaktheid is. Zo leert het ons de heilige Bernardus: ‘Leer van Christus, o christenmens, hoe gij Christus moet liefhebben. Leer van Hem hoe gij moet liefhebben met geheel uw hart, met voorzichtigheid en met kracht. Met geheel uw hart, opdat niets U van de liefde tot den Heer kan weglokken; met voorzichtigheid, opdat niets u vermag te bedriegen; met kracht, opdat niets sterker zij dan uw liefde. Christus moge u zijn zoetheid schenken, opdat de roem dezer wereld en de lusten van het vlees hun smaak voor u verliezen; Hij moge u verlichten door zijn waarheid, opdat geen geest van leugen en dwaling u verleide; Hij moge u sterken met Gods kracht, opdat geen tegenheden u vermoeien. Zo worde uw ijver ontvlamd door de liefde,

[p. 965]

gevormd door de wijsheid en bevestigd in standvastigheid; zo worde hij brandend, vol omzichtigheid en onoverwinnelijk. Uw ijver kenne geen lauwheid; hij zij bevestigd in het inzicht van de dingen Gods, en onvervaard in zijn dienst. Zie, juist deze drie eigenschappen noemt God in de wet, als Hij zegt: Gij zult God den Heer liefhebben uit geheel uw hart, met geheel uw ziel en met al uw krachten (Deut. 6, 5).’

Op het feest van het allerheiligst Hart vereren wij de liefde van Christus door de aanbidding van het heilig Sacrament en door de oefeningen welke hieronder voor deze dag worden aangegeven. Bovendien vereren vele vrome christenen het heilig Hart van Jesus op bijzondere wijze gedurende de Junimaand.

Evenals het feest op de Vrijdag na het octaaf van Sacramentsdag, zijn andere oefeningen van godvrucht ter ere van het allerheiligst Hart ontstaan en bevorderd door het bekend worden van de persoonlijke openbaringen des Heren aan de heilige Margareta-Maria Alacoque. Bekend zijn de volgende beloften, welke de heilige heeft opgetekend en welke gelden voor allen die de geheimen van Christus' liefde vereren:

Ik zal hun al de genaden geven, die zij in hun staat nodig hebben.

Ik zal de vrede in hun huisgezinnen doen heersen.

Ik zal hen troosten in al hun kwellingen.

Ik zal hun toevlucht zijn gedurende het leven en vooral in het uur van hun dood.

Ik zal overvloedige zegeningen over hun ondernemingen uitstorten.

De zondaars zullen in mijn Hart de bron en de oneindige oceaan van barmhartigheid vinden.

De lauwe zielen zullen vurig worden.

De vurige zielen zullen spoedig tot grote volmaaktheid komen. Al de plaatsen zal Ik zegenen, waar de afbeelding van mijn Hart zal geplaatst en vereerd worden.

Hun, die aan de zaligheid der zielen arbeiden, zal de gave geschonken worden om de meest versteende harten te treffen.

De naam van hen, die deze godsvrucht verspreiden, zal in mijn Hart geschreven staan, zodat hij er nooit zal worden uitgewist. Ik beloof U in de overmatige barmhartigheid van mijn Hart, dat zijn almachtige liefde aan allen, die achtereenvolgens negen eerste Vrijdagen der maand ter communie gaan, de eindgenade der boetvaardigheid zal verlenen; zij zullen niet in mijn ongenade sterven, noch zonder de heilige sacramenten te ontvangen; in dat laatste ogenblik zal mijn Hart voor hen een veilige schuilplaats zijn.

Op grond van deze openbaringen ontstond de godsvrucht het heilig Hart van Jesus bijzonder te vereren op iedere eerste Vrijdag van de maand¹⁾. Afbeeldingen van Christus' heilig Hart

1) Aan hen die op de eerste Vrijdag van de maand de heilige communie ontvangen en met godsvrucht deelnemen aan de openbare oefeningen ter ere van het allerheiligst Hart van Jesus, wordt verleend een volle aflaat onder de gewone voorwaarden.

[p. 966]

worden plechtig opgesteld ten teken dat landen, steden en huisgezinnen Hem openlijk zijn toegewijd (intronisatie).

¶ Lofzangen ter ere van het allerheiligst Hart van Jesus op bladz. 1545 vlg.

De LAUDEN en de VESPERS ter ere van het allerheiligste Hart vindt men op bladz. 873 vlg.; een OVERWEGING op bladz. 872.

* Litanie van het allerheiligst hart van Jesus

Volgens de overlevering zijn de schone en diepzinnige aanroepingen van deze litanie, welke in 1899 voor het openbaar gebed werd goedgekeurd, afkomstig uit Marseille, waar reeds in het begin van de achttiende eeuw de godsvrucht tot het heilig Hart van Jesus sterk verbreid was.

Heer, ontferm U over ons.	Kyrie, eleison.
Christus, ontferm U over ons.	Christe, eleison.
Heer, ontferm U over ons.	Kyrie, eleison.
Christus, aanhoor ons.	Christe, audi nos.
Christus, verhoor ons.	Christe, exaudi nos.
God, hemelse Vader, ontferm U over ons.	Pater de caelis, Deus, miserere nobis.
God, Zoon, Verlosser van de wereld,^1)	Fili, Redemptor mundi, Deus,^1)
God, Heilige Geest,	Spiritus Sancte, Deus,
Heilige Drievuldigheid, één God,	Sancta Trinitas, unus Deus,
Hart van Jesus, Zoon van den eeuwigen Vader,	Cor Jesu, Filii Patris aeterni,
Hart van Jesus, door den Heiligen Geest in de schoot van de Moedermaagd gevormd,	Cor Jesu, in sinu Virginis Matris a Spiritu Sancto formatum,
Hart van Jesus, wezenlijk verenigd met het Woord van God,	Cor Jesu, Verbo Dei substantialiter unitum,
Hart van Jesus, oneindige Majesteit,	Cor Jesu, majestatis infinitae,
Hart van Jesus, heilige tempel van God,	Cor Jesu, templum Dei sanctum,
Hart van Jesus, woontent van den Allerhoogste,	Cor Jesu, tabernaculum Altissimi,
Hart van Jesus, huis van God en poort van de hemel,	Cor Jesu, domus Dei et porta caeli,
Hart van Jesus, gloeiende oven van liefde,	Cor Jesu, fornax ardens caritatis,
Hart van Jesus, schatkamer van gerechtigheid en liefde,	Cor Jesu, justitiae et amoris receptaculum,
Hart van Jesus, vol goedheid en liefde,	Cor Jesu, bonitate et amore plenum,
Hart van Jesus, peilloze diepte van alle deugden,	Cor Jesu, virtutum omnium abyssus,

1) ontferm U over ons.

1) miserere nobis.

[p. 967]

Cor Jesu, omni laude dignissimum,	Hart van Jesus, alle lofprijzingen overwaardig,
Cor Jesu, rex et centrum omnium cordium,	Hart van Jesus, Koning en middelpunt van alle harten,
Cor Jesu, in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae,	Hart van Jesus, waarin alle schatten zijn van wijsheid en wetenschap,
Cor Jesu, in quo habitat omnis plenitudo divinitatis,	Hart van Jesus, waarin de Godheid in alle volheid woont,
Cor Jesu, in quo Pater sibi bene complacuit,	Hart van Jesus, waarin de Vader zijn welbehagen heeft gesteld,
Cor Jesu, de cujus plenitudine omnes nos accepimus,	Hart van Jesus, dat ons allen deelgenoot hebt gemaakt van uw oneindige rijkdom,
Cor Jesu, desiderium collium aeternorum,	Hart van Jesus, verlangen van de eeuwige heuvelen,
Cor Jesu, patiens et multae misericordiae,	Hart van Jesus, geduldig en groot in barmhartigheid,
Cor Jesu, dives in omnes qui invocant te,	Hart van Jesus, mild voor allen die U aanroepen,
Cor Jesu, fons vitae et sanctitatis,	Hart van Jesus, bron van leven en heiligheid,
Cor Jesu, propitiatio pro peccatis nostris,	Hart van Jesus, verzoening voor onze zonden,
Cor Jesu, saturatum opprobriis,	Hart van Jesus, van versmadingen verzadigd,
Cor Jesu, attritum propter scelera nostra,	Hart van Jesus, om onze misdaden gebroken,
Cor Jesu, usque ad mortem oboediens factum,	Hart van Jesus, gehoorzaam geworden tot de dood,
Cor Jesu, lancea perforatum,	Hart van Jesus, met een lans doorstoken,
Cor Jesu, fons totius consolationis,	Hart van Jesus, bron van alle troost,
Cor Jesu, vita et resurrectio nostra,	Hart van Jesus, ons leven en onze verrijzenis,
Cor Jesu, pax et reconciliatio nostra,	Hart van Jesus, onze vrede en onze verzoening,
Cor Jesu, victima peccatorum,	Hart van Jesus, slachtoffer voor de zondaars,
Cor Jesu, salus in te sperantium,	Hart van Jesus, heil van hen, die op U hopen,
Cor Jesu, spes in te morientium,	Hart van Jesus, hoop van hen, die in U sterven,
Cor Jesu, deliciae Sanctorum omnium,	Hart van Jesus, hoogste vreugde van alle heiligen,
Agnus Dei, qui tollis pec-	Lam Gods, dat de zonden van

[p. 968]

de wereld wegneemt, spaar ons Heer.	cata mundi, parce nobis, Domine.
Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt, verhoor ons Heer.	Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exaudi nos, Domine.
Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt, ontferm U over ons.	Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.
℣. Jesus, zachtmoedig en nederig van Hart. ℟. Maak ons hart gelijkvormig aan uw Hart.	℣. Jesu, mitis et humilis Corde. ℟. Fac cor nostrum secundum Cor tuum.
Laat ons bidden. - Almachtige, eeuwige God, sla uw blikken op het Hart van uw zeer beminden Zoon, en op de lofprijzingen en voldoeningen, die Hij U heeft gebracht in naam van de zondaars. Laat U verzoenen en schenk vergiffenis aan hen, die uw barmhartigheid afsmeken, in de Naam van denzelfden Jesus Christus uw Zoon, die met U leeft en heerst in de eeuwen der eeuwen. ℟. Amen.	Oremus. - Omnipotens sempiterne Deus, respice in Cor dilectissimi Filii tui, et in laudes et satisfactiones, quas in nomine peccatorum tibi persolvit, iisque misericordiam tuam petentibus tu veniam concede placatus, in nomine ejusdem Filii tui Jesu Christi: Qui tecum vivit et regnat in saecula saeculorum. ℟. Amen.

* Oefening van eerherstel

Op de feestdag van het allerheiligst Hart wordt in het openbaar bovenstaande litanie gebeden, waaraan de volgende oefening van eerherstel wordt toegevoegd.

Allerzoetste Jesus, uw onmetelijke liefde tot de mensen wordt met zo grote onverschilligheid, onachtzaamheid en minachting op de meest ondankbare wijze beantwoord. Zie ons neergeknield voor uw altaar (of: in uw tegenwoordigheid); wij willen de zondige nalatigheid van de mensen en de smaad, die uw allerbeminnelijkst Hart overal wordt aangedaan, naar best vermogen herstellen door een bijzondere eerbetuiging.

Wij bedenken echter, dat ook wij ons aan zulk een onwaardige bejegening hebben schuldig gemaakt. Wij gevoelen daarover het diepste berouw en roepen uw barmhartigheid af op de eerste plaats over onszelf. Wij willen door vrijwillige boete niet alleen onze eigen slechte daden goedmaken, maar ook de slechte daden van hen, die ver zijn afgedwaald van de weg ter zaligheid, - die volharden in hun ontrouw, en weigeren U als Herder en Leidsman te volgen, - of die hun doopbeloften met voeten treden en het zoete juk van uw geboden hebben afgeworpen.

[p. 969]

Wij willen eerherstel geven voor deze betreurenswaardige misdrijven, zowel voor alle gezamenlijk als voor de misdaden van ieder van ons in het bijzonder: voor de tuchteloosheid en schandelijkheid van leven en levensopvatting; voor zoveel arglistigheid, waarmede men de zielen van onschuldigen belaagt; voor het schenden van de feestdagen; voor de verfoeilijke verwensingen tegen U en uw heiligen; voor het belasteren van uw plaatsbekleder op aarde en van de priesterlijke stand; voor de onverschilligheid en de afschuwelijke heiligschennissen ten opzichte van het Sacrament van de goddelijke liefde; en eindelijk voor de openbare misdrijven van de volken, die zich verzetten tegen de rechten en het leergezag van de Kerk, die Gij hebt gesticht. Konden wij met ons bloed al deze misdrijven uitwissen! Intussen bieden wij U, tot herstel van de geschonden goddelijke eer, de voldoening aan, die Gij eens op het kruis aan den Vader hebt gebracht en die Gij op onze altaren dagelijks blijft hernieuwen. Wij verenigen ons daarbij met de voldoeningen van de Moedermaagd, van alle heiligen, en van alle vrome christenen.

Wij beloven U van harte, eerherstel te geven zowel voor onze eigen vroegere zonden als voor die van anderen, en voor de onverschilligheid ten opzichte van uw overgrote liefde. Dat zullen wij doen voor zover het ons met de hulp van uw genade mogelijk is, door een vast geloof, door een reine levenswandel, door nauwgezette naleving van de voorschriften van het Evangelie, vooral van het gebod van de liefde. Ook zullen wij de beledigingen, die men U nog zal willen aandoen, naar best vermogen verhinderen en zovele mensen als ons mogelijk is tot uw dienst brengen. Allergenadigste Jesus, wij smeken U, aanvaard de hulde van onze vrijwillige voldoening door de voorspraak van de heilige Maagd Maria, die U het meest eerherstel heeft gebracht. Schenk ons de grote genade van de eindvolharding, zodat wij U tot onze dood volkomen getrouw blijven dienen. En geef, dat wij ten slotte mogen bereiken het vaderland, waar Gij als God met den Vader en den Heiligen Geest leeft en heerst in de eeuwen der eeuwen. Amen.