Groot gebedenboek ten gebruike van katholieke christenen voor alle dagen en tijden van het jaar en alle omstandigheden des levens

[p. 513]

De geheimen van Christus onzen Heer

Van den Vader zegt de geloofsbelijdenis slechts, dat Hem wordt toegerekend de schepping van hemel en aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen. Hij is onafbeeldbaar. Slechts Daniël heeft Hem eenmaal menen te zien: een Oude van dagen met een vurig gelaat, zittend op een troon; en dit was nog een droomgezicht. De Vader is de onpeilbare ‘bronlijke’ Godheid. Hij wordt slechts gekend door den Zoon; door den Zoon hebben wij geleerd Hem bij zijn Naam te noemen en door den Zoon schenkt Hij zijn aangenomen kinderen de rijkdom van zijn goedheid. Door den Zoon en door de liefde van zijn Geest treden de zaligen voor zijn troon, en kunnen zij Hem aanschouwen ‘zoals Hij is’ (1 Jo. 3, 2), ‘van aangezicht tot aangezicht’ (1 Cor. 13, 12).

Het grootste gedeelte van de geloofsbelijdenis handelt over den Zoon, die voor ons is mens geworden, die geleden heeft en gestorven is. In Hem heeft God Zich aan ons geopenbaard, in Hem hebben wij God leren kennen, in Hem alleen is ons heil. Hij is de eeuwige wijsheid, in wien alles werd geschapen. Hij is het eeuwige Woord van den Vader, het volmaakte evenbeeld van diens Wezen, en in Hem aanschouwen wij de glans van diens heerlijkheid. Hij is de Verwachte in wien de belofte aan de oudvaders werd ingelost; de Gezalfde (Christus), die de opperste Priester en Koning is der mensheid. Zijn naam is Jesus, dat is Verlosser, want Hij heeft ons verlost uit het slavenhuis van de onderworpenheid aan den duivel, en op het kruis het handschrift, dat tegen ons getuigde, vernietigd. Om wille van de uiterste gehoorzaamheid, waarmee Hij Zich offerde tot de dood, heeft de Vader Hem verheerlijkt en Hem doen nederzitten aan de rechterhand. Vandaar zal Hij in heerlijkheid wederkomen om te oordelen over levenden en doden, zijn heilswerk af te sluiten en zijn Kerk op aarde te vervolmaken tot het rijk, dat geen einde heeft.

Dit is in het kort, wat de Evangeliën en de oude apostolische prediking ons over den Heer hebben geleerd. De theologie der Kerk heeft, waar nodig, deze leer scherper omschreven: dat Hij waarlijk de Zoon van God is, wezensgelijk aan den Vader; dat Hij ook waarachtig mens is en dat wij in de ene Persoon van Jesus Christus de volledige menselijke natuur van de volledige goddelijke natuur moeten onderscheiden; dat in deze menselijke natuur alle menselijke vermogens, ook de wil, aanwezig zijn, omdat Hij in alles aan ons is gelijk geworden.

De godsvrucht der Kerk heeft eeuw na eeuw dit beeld van haar Heer beschouwd en zijn geheimen overwogen. De mysteries van zijn heilswerk, welke in de Eucharistie worden herdacht, viert zij bovendien in de krans van feestdagen, welke zij door ieder jaar

[p. 514]

van Gods goedheid heenvlecht. De blijdschap om zulk een verlossing had aan het oude Paasfeest niet voldoende. Ieder aspect vroeg om een eigen feestdag, en iedere periode van de kerkgeschiedenis had haar eigen voorkeur. De menselijke ontroering van de middeleeuwse vroomheid over de menswording van Gods Zoon gaf de Kerstvreugde in het Westen een gevoelig accent, hetwelk de schouwing der oude Kerk niet had bezeten. De liefde tot 's Heren lijden werd tot een liefdevol medelijden, waartoe volksdevotie en mystiek gelijkelijk het hunne bijdroegen. Naast de huiveringwekkende grootheid van het heilsgeheim en de majesteit van de verheffing des Heren overwogen mystieken en vromen Jesus' menselijke liefde, en verrijkten zij het christelijk leven met de godsvrucht tot het heilig Hart. Door de bezinning op de werkelijke tegenwoordigheid van Christus in de heilige Gaven der Eucharistie, ontstond in de Middeleeuwen ook buiten de eucharistische viering de devotie tot het heilig Sacrament des Altaars.

Al deze invloeden, de theologie der Kerk, de eredienst in Oost en West, de roerselen van godsvrucht en mystiek, hebben bijgedragen tot de cultus waarmede de christenheid den mensgeworden Zoon dient en hulde brengt. Maar hoe verschillend deze verschijnselen mogen zijn, zij worden allen herleid tot de enkele woorden waarmede de gebeden der Kerk worden afgesloten: door Christus onzen Heer. Want, of wij Hem Zaligmaker noemen of Hogepriester, Koning of Vriend, Bruidegom der ziel of Verlangen der eeuwige heuvelen, het zijn alle slechts namen voor de volheid van zijn Middelaarschap, andere uitdrukkingen voor de ene waarheid, dat de Heer onze broeder wilde worden om ons kinderen van zijn Vader te maken.

Het heilswerk des Heren overwegen wij telkens opnieuw in de mysteriefeesten van het kerkelijke jaar. Voor elk dezer feesten vindt men hier onder een aantal overwegingen en gebeden, die ons zullen helpen dieper binnen te dringen in de geheimen des Heren. Vervolgens vindt men een ruime keuze van algemene gebeden tot Christus en een groot aantal oefeningen, welke de devoties dienen die den christenen dierbaar zijn.