De klop op de deur (1930)

De klop op de deur

(1930)–Ina Boudier-Bakker– rechtenstatus

Auteursrecht onbekend



[pagina 1012]
LVII WAT zijn de dagen nog, als je wéét niet meer noodig te zijn. Als er nog maar een heel enkele is, die je in je jeugd, je kracht heeft gekend - toen je was Annètje Craets - toen je Frederiks vrouw was.... Je kinderen hebben den eigen weg gevonden. De kleinkinderen... ach daarvoor ben je nog maar de oude oma die stilletje in haar stoel zit. Die niets meer zegt, want je kunt je gedachten niet meer zeggen - de woorden willen niet komen. Het hoeft ook niet. Wàt zij nog zou willen zeggen.... Willen zeggen zou zij soms de dingen van Frederik - van Philip - en van Jetje, haar dochtertje.... Jetje met haar blonde haar die in haar schoot staat op blauwe geregen schoentjes - almaar staat te springen van pret.... En Philip daar op de canapé naast haar - naast Klein.... Niemand weet meer, dat haar jongen haar zoo noemde. Het was zoo lief - ze zou willen dat iemand het zich nog eens herinnerde.... Frederik.... o dat ze hèm niet klagen kan wat toch zoo erg is: dat ze nooit meer rustig geslapen heeft zonder hem. Dat ze heelemáál niet meer slapen kan.... Maar als ze 't probeert te zeggen, plagen ze haar een beetje: dat ze toch gisteren na het eten maar wat lekker sliep - en dien avond.... weet ze nog wel?? Dan zegt ze niets meer. Want ze begrijpen niet, en ze kan het niet uitleggen. Maar het is noòit meer slàpen.... Er is alleen den heelen dag: voorbijgaan van allerlei. Het gaat altijd maar door; beelden die langs trekken, die haar meenemen: Frederik en zij op hun eerste bovenhuis en al de kinderen klein.... de eerste middag in dit groote nieuwe huis.... Terug, terug: een
[pagina 1013]
jonge onbekende Frederik in de huiskamer bij de Bremers.... Het eigen huis op den Voorburgwal - donker en koel het grachtje onder de boomen. Het smalle huis, haar ernstige stille zwakke vader, moeder luidruchtig, vroolijk, schreiend, dapper - en de groote Voorbeelden aan den wand.... Een vroolijk kind de stoep af - een kind dat met haar vriendinnetje Stance de schaduwbeelden spelen laat op den gangmuur - dat rent naar de Warmoesstraat, een donkeren winkel in - en daar met haar vriendje Karel De Roos wondere diepe vreugden beleeft. Die haar optillen.... ---------------- Op een dag komt De Roos Annette bezoeken. Hij heeft gehoord dat zij niet heel wel is.... ‘Ik kwam je eens opzoeken Annètje.’ ‘Dat is goed Karel.’ Zij zitten tegenover elkaar. Hij kijkt naar haar veranderd gezicht; en zij denkt: ‘Wat is hij oud geworden.’ Zij vragen niet naar elkaars omstandigheden. Het is alles van geen belang meer. Er is alleen maar: zoo nog eens tezamen zitten. Misschien zal het nooit meer gebeuren. Misschien ook wèl.... Zij zijn beiden zoo oud.... Als hij eindelijk opstaat om heen te gaan, beeft haar hand en haakt in haar sjaal. ‘Karel - mijn oude vriend....’ Hij zegt niets. Hij houdt haar koude hand een oogenblik vast, eer hij wat moeielijk zich keert om heen te gaan. Op straat ziet hij nog eenmaal op. Voor 't raam groet voorovergebogen haar klein bleek gelaat, een hand wuift langzaam, mat.... Hij gaat de gracht af; hij hinkt als wanneer hij heel moe is. Hij hinkt door jaren die uiteenvallen in momenten.... Annètje Goldeweijn. Annètje Goldeweijn. Geur van hyacinthen in een kleine zonnige kamer. Klank van een piano, en een jong figuurtje in een blauwe jurk. Een onbegrijpelijk dun middeltje.... ---------------- ‘Is u zoo moe, oom?’ vraagt Kornelis. ‘Neen, ik ben niet moe.’ Ik ben - wat jij niet weet, en niemand weet - een nieuwen tocht begonnen.... En het is moeielijk - om dàt ook.... nog.... Amsterdam staat op een zondag met al zijn torens blinkend in de winterlucht. Van den Dam tinkt het carillon van twaalf - en van de Wes-
[pagina 1014]
terkerk is het den lichten hemel al ingevaren, waar in den wind het den laatsten galm ontmoet van den slag uit den Oudekerkstoren. Een heldere dag. Auto's en fietsen trekken naar buiten; in de zon ligt de oude gracht rustig en van menschen verlaten. De zon die glijdt over grijze gevels, een raam binnen, en Annette Craets' koude handen warmt. De kleine poes wordt er wakker van. Hij krabbelt op hakerige onvaste pootjes langs haar borst naar boven, klautert op haar schouder, en zit een oogenblik verward in het kanten hoofddoekje. ‘Klein dier - kleine ondeugd - wat woù die dan?’ Ze haalt hem terug met een lachje - ze heeft half gefluisterde liefkoozende woordjes.... En dan spelen ze samen - een spelletje argeloos en luchtig. Ze glimlacht dieper, als het beestje met zijn vuurrood neusje snuffelend zoekt langs haar wang.... Zoo klein - zoo jong als.... Hesters kindje.... als eenmaal.... al haar eigen.... Ze is niet moe vandaag. Neen. Het is vandaag wonderlijk in haar. Al wat zoo zwaar leek den laatsten tijd - het is weg. Er is iets onbegrijpelijk gelukkigs - of zij.... oh! of zij eindelijk weer slapen zal kunnen! Er fluistert iets, dat niet meer is dan een ademtocht - dat lijkt op een naam.... Zon glijdt de kamer binnen, warmt een poos het kleine gezicht, dat ongehinderd stil blijft. In den veiligen schoot rekt het poesje de nagels in diep behagen.... Glijdt voorbij, verder de kamer in. De portretten aan den wand krijgen een wonderlijk leven. Zij staren op de stille figuur, als wachters - er is geduld en weten in hun nauwelijkschen glimlach. Tot alle zon wegtrekt. De kamer uit - het huis uit - nog slechts wat laat goud sprenkelt in de kale boomen. Het gezicht in den stoel ligt in schaduw verdoken. In den donkeren schoot slaapt het katje ongestoord. Op de Heerengracht staat Mies dien middag in de kamer waar de oude tante Louise aan het venster zit. Zij heeft gesproken - voorzichtig met een ternauwernood beheerschte stem - van: oma die héél ziek is.... ‘Zeg je Caroline?’ ‘Neen tante. Oma. Oma is.... het is heel ernstig. Er is... geen...’
[pagina 1015]
‘Annette heeft zich altijd aangesteld. Ze moest immers ook meteen die influenza hebben....’ Het is stil geworden om de oude Louise - dat merkt zij plotseling. Heeft iemand daar gesnikt? Zooeven was Mies er toch. Waàr is Mies - die zei: Annette.... héél ziek.... Om haar heen staat de stilte. Een zóó geweldige stilte dat zij plotseling het hoofd heft, en speurend om zich ziet. Een stilte - die zij herkent. In haar zwarten schoot beven haar handen van een koude, die doordringt in haar merg. Er is.... een verre stem.... die zegt.... zegt woorden, waaronder haar rechte rug zich buigt, tot het groote hoofd met de gitzwarte pruik hangt op haar borst als een last. Mijntje is binnengekomen. Zij fluistert: ‘Zal ik sluiten juffrouw?’ Als zij den laatsten bout voorschuift en het daglicht weg is, ziet zij plotseling om. De juffrouw heeft gezucht. Eén enkele diepe kreunende zucht - eer de groote gestalte langzaam opstaat, en kaarsrecht de kamer uitgaat. Utrecht, 13 Mei 1930.

Over het gehele werk

plaatsen

Amsterdam