Een lied voor de vrijheid

Hoofdstuk 16

Op het schip van Luigi Montini werden snel de zeilen gehesen, en kruisend tegen een ongunstige wind bereikten ze in een paar uur de volle zee. Daar konden ze meer zeil voeren, en met flinke snelheid stoven ze weg naar het westen, weg van Algiers.

Uitgeput stonden de jongens bij elkaar op het achterschip met Luigi. Nero was de enige die geen vermoeidheid kende. Het kleine hondje was drie keer het hele schip rondgerend, en had al door waar de kombuis was. ‘Daar gaan we dan,’ zei Willem.

Daniël begon te huilen. Van spanning en opluchting huilden en lachten ze alle drie.

‘Hakem, we gaan naar huis!’ schreeuwde Jantje de nacht in naar achteren. ‘Poets zelf je potten en pannen maar, van mij kun je de pest krijgen.’

Ze lachten om dat dwaze geschreeuw. Luigi bracht ze naar een plek onder het achterdek, waar drie hangmatten voor hen uitgespannen waren. Daar rolden ze in, en deinend op de golven sliepen ze in. Nero kwam met een sprongetje bij Jantje in de kooi, rolde zich behaaglijk op, en sliep ook tevreden in.

De volgende ochtend beseften de jongens pas echt dat ze vrij waren. Luigi verwende zijn gasten met lekker eten. Het was koud aan dek, maar de zon scheen en de lucht was strak blauw. Heel mooi weer voor

[p. 161]

januari en bovendien de wind in de goede hoek. Vanuit Algiers werden ze niet achtervolgd, dat lag voorgoed achter hen.

Na het ontbijt zongen Luigi en de jongens plechtig:

‘In mijn kerker opgesloten...’

‘Dat lied heb je precies op tijd gezongen, Daniël,’ zei Luigi. ‘Als ik dat niet had gehoord, had ik je nooit gevonden.’

‘Dat was een lied voor de vrijheid,’ zei Daniël.

Het schip van Luigi bleek een snelle zeiler. De volgende dag al bereikten ze Gibraltar.

‘Waar gaan we heen?’ vroeg Daniël.

‘Naar Amsterdam,’ lachte Luigi, ‘wat dacht je?’

‘Moest je daar dan heen?’

‘Met deze lading durf ik er wel binnen te komen.’

Ze haalden zelfs het langzame konvooi in. Toen ze het nauw van Calais waren gepasseerd voegde Luigi zich officieel bij de hollandse schepen. Op de woelige zee konden de jongen niet bij oom Karel komen. Met Luigi's schip voeren ze echter vlak langs de Phoenix. Ze wuifden en schreeuwden, en zeilden toen door naar de plaats die de admiraal had aangewezen in het konvooi.

Na twee dagen langzaam tegen de wind in kruisen bereikten ze eindelijk Texel. Het was vinnig koud. IJs hing in dikke pegels aan de touwen. De zeilen waren haast niet te bewegen. In die barre kou moesten ze acht dagen bij Texel blijven. Zo lang duurde het, eer de wind gunstig was om de Zuiderzee op te varen.

Ditmaal was er geen apart jacht voor Daniël. Hij kwam ook niet terug als het deftige jongetje, dat anderhalf jaar geleden vertrok. Hij was bruin, simpel gekleed, en veel groter geworden.

Met dooiweer bereikten ze Amsterdam. Het kleinere schip van Luigi kon gemakkelijk over de ondiepte van Pampus. De grotere schepen moesten daar met speciale bakken overheen getild worden. Een soort drijvende dokken, die men vol water onder het schip voer en dan leegpompte waardoor het schip een meter of twee hoger kwam te liggen. Zo kon heel voorzichtig het ondiepe gedeelte gepasseerd worden.

Luigi meerde af bij de Schreierstoren, en wilde meteen met Daniël naar de Keizersgracht.

De andere jongens aarzelden. Ze keken elkaar aan. Hier eindigde hun reis. Willem en Jantje gingen natuurlijk naar hun eigen huis.

[p. 162]

‘Kom morgen naar mij,’ zei Daniël. Niet wetend wat te zeggen gingen ze uit elkaar. Het was of hij zijn vrienden kwijt was geraakt zodra ze terugkwamen in deze stad.

Hier woonden ze ver bij elkaar vandaan. Hier konden rijk en arm niet meer één weg gaan. ‘Tot morgen jongens,’ schreeuwde Daniël.

Jantje en Willem wuifden. Nero kwispelstaartte.

De vreugde was in alle drie de huizen even groot. Aan de Keizersgracht huilde Betje. ‘Wat is ie groot geworden,’ herhaalde ze maar steeds. Maman leek ouder geworden. Zij sloot haar jongen in haar armen en riep verbaasd: ‘Je bent enorm gegroeid!’

Marianne begroette haar broer ook onstuimig, maar die leek nog blijer met de aanwezigheid van Luigi. De zusjes waren niet meer de kleintjes van vroeger.

Daniël vond ook het huis veranderd. Dat leek kleiner. Hij was vergeten dat zij in zo'n luxe woonden.

Zijn vader was echt ontroerd bij het weerzien met zijn enige zoon. Hij hield hem op een armlengte van zich af en zei: ‘Ja, je bent een man geworden. Je bent echt een man geworden.’ Daarna knuffelde hij hem als een kleine jongen.

Daniël had eerst het gevoel dat het maanden zou duren eer hij weer thuis gewend was, maar dat viel mee. Al na een paar dagen vond hij het heel gewoon te zeggen: ‘Aaltje, poets mijn schoenen eens.’ Toch vond iedereen hem enorm veranderd. Hij gaf niet meer om mooie kleren. Het kostte moeite hem kleren te laten dragen die bij zijn stand hoorden. Hij paste zich aan, maar met moeite.

De vrienden kwamen vrijwel dagelijks over de vloer. Ze hadden voor vele maanden verhalen.

Toch kon dat zo niet doorgaan. Er moesten beslissingen voor de toekomst genomen worden. Voor Willem had Joost de Bij een plaatsje in zijn zaak. Hij leerde alles van het vak van behangmaken, en paste dat vooral toe als verkoper. Jantje mocht ook in het bedrijf komen werken, maar leek daar helemaal niet blij mee toen Joost de Bij het hem voorstelde.

‘Wil je liever wat anders, Jan?’ vroeg de Bij hem. ‘Ik zit niet zo graag de hele dag binnen,’ zei Jantje verlegen.

Daar was wel iets op te vinden. Het buitenhuis bij Beverwijk was prachtig herbouwd. De tuinman daar kon best een knechtje gebruiken. Jantje kon met Nero naar Beverwijk. Duvel bleef bij Betje. Het was een

[p. 163]

dik, lui hondje geworden.

Voor Daniël wachtte de studie.

Hoe graag de jongens anders gewild hadden, de vaste verhoudingen in Holland brachten ieder weer op zijn eigen plaats. Ze bleven goede vrienden, maar ieder in zijn eigen stand.

Het ‘badhuistrio’ trad nog eenmaal op. Dat was bij de trouwerij van Luigi en Marianne in de zomer. De Venetiaan was inderdaad welkom op de Keizersgracht. Niemand wees hem meer de deur.

Bij het grote bruiloftsmaal speelde Daniël op zijn nieuwe luit. Ze zongen de liedjes waarmee ze in Algiers geld verdiend hadden.

Aan het slot van hun kleine concert zei Daniël: ‘En nu zingen wij het lied voor de vrijheid, waarmee de kennismaking van Luigi en Marianne begon en waarmee onze gevangenschap eindigde.’

In mijn kerker opgesloten
Zing ik voor mijn liefste lief.
Vrijheid, liefde en geluk,
Ach waar vind ik het op aarde.
Als mijn lief mij niet bewaarde
Tedere liefde in haar hart,
Zeker stierf ik hier van smart.