De grote reis van Margje Blauw

Margjes grootste reis

Margjes vader was heel enthousiast over alles wat er gebeurde in Frankrijk.

In augustus toonde hij een papier dat hij had kunnen kopen.

‘Verklaring van de rechten van de mens en de burger’ stond er op.

Vader vertelde dat in Parijs de derde stand zich tot de Nationale Vergadering had uitgeroepen en dat die vergadering op 4 augustus alle voorrechten van de adel en de geestelijkheid had afgeschaft. Er was iets groots aan de gang.

Ze beleefden gebeurtenissen waar iedereen nog lang over zou praten. ‘Als dit allemaal goed gaat kunnen we vlug terug naar Nederland,’ zei hij.

Met de Fransen was hij blij om de nieuwe tijd. Dat die nieuwe tijd er

[p. 172]

kwam in vuur en rook, met bloed en pijn, was jammer, maar dat hoorde er bij.

Van de ellende van de revolutie merkten ze overigens in Grevelingen niet veel na die ene onrustige avond.

Vader bleef enthousiast. Voortaan zou iedereen vrij zijn, er zouden gelijkheid en broederschap zijn.

De vrijheid viel echter tegen, er kwamen allerlei nieuwe wetten.

De gelijkheid betekende hoofdzakelijk dat adel en geestelijkheid geen aparte plaats meer hadden in de maatschappij. De broederschap gold duidelijk niet voor buitenlanders. Na een eerste periode van vreugde kregen die indringers weer duidelijk te voelen, dat ze teveel waren.

In die maanden vond Margjes vader eindelijk een methode om echt suiker te maken.

Hij bedacht ook allerlei machines.

‘We zouden zo een suikerfabriekje kunnen beginnen,’ zei hij.

Bij alle patriotten was er hoop dat ze nu spoedig terug zouden gaan. De revolutie zou zeker overslaan naar andere landen. Overal moest men de nieuwe idealen volgen.

In de jaren na 1789 gebeurde dat echter niet. De revolutie bleek geen glorieuze tijd vol idealen. Andere landen moesten er niets van hebben. De oorlogen die Hofman verwachtte kwamen inderdaad, jaren van ellende, dood en verderf.

De grensvesting Grevelingen kreeg een belangrijke taak bij de verdediging van het land. Tweemaal zag men er in de jaren na 1789 legers naar het noorden trekken.

In 1790 aarzelde oom Pieter nog of hij weer soldaat zou worden in het nieuwe legertje van de patriotten. Hij deed het niet. Margje was er blij om.

Ze was minder blij toen haar oom vertelde dat hij toch het huis in Grevelingen zou verlaten. Hij trouwde met een Franse vrouw in Duinkerken en begon een lijnbaan daar. Nu kon Margje niet meer zo vaak met hem praten over de grote reis.

Ze kon er wel over schrijven aan Willem. Van hem kreeg ze al in 1789 een brief. Hij had gehoord over revolutie en oorlog in Frankrijk, hij wilde weten of het met Margje goed ging.

Ze schreef hem een lange brief terug, het begin van zes jaar correspondentie.

Een briefwisseling die ondanks alle oorlogen doorging. Er voeren steeds schepen van en naar Amerika.

Margje gaf haar brieven via oom Pieter mee met schippers die naar

[p. 173]

Amerika vertrokken en vaak bracht hetzelfde schip het antwoord terug. Willem werkte in de havenstad Boston, eerst als voerman, daarna op een scheepswerf. Het ging hem goed. Hij leerde veel over scheepsbouw van een andere Nederlander.

‘Over tien jaar heb ik mijn eigen scheepswerf,’ schreef hij Margje.

In 1795 kwam hij onverwacht naar Europa.

Margje was nog geen twintig jaar toen hij weer voor haar stond.

‘Ik ben nog niet rijk, maar ik vraag je wel met mij mee te gaan,’ zei Willem.

Dat plan had Margje al eerder in haar brieven voorgesteld.

Ze trouwden in Duinkerken en woonden in het voorjaar van 1795 een paar maanden bij oom Pieter. De drie van de grote reis waren voor het laatst bij elkaar.

Voor Margjes ouders veranderde er veel dat jaar.

Hun enige dochter trouwde en in Nederland werd de prins van Oranje verjaagd door de Fransen. Gevluchte patriotten konden weer terug naar hun land.

Vader en moeder verkochten de lijnbaan en het huis.

Ze wilden samen een suikerfabriek beginnen in Nederland, dicht bij de Moerdijk. Begin mei 1795 waren ze klaar om te vertrekken.

Klaar om te vertrekken waren ook Margje en Willem.

Na een emotioneel afscheid op de kade van Duinkerken stonden ze samen aan de reling van een Amerikaans schip en wuifden naar oom Pieter en de ouders die achterbleven.

Margje Blauw begon aan de grootste reis van haar leven.