Schrijvers en dichters (dbnl biografieënproject I)

Moor, Margriet de

Margaretha Maria Antonette Neefjes – de Moor, Nederlands prozaschrijfster (Noordwijk 21.11.1941). Margriet de Moor studeerde solozang en piano aan het Koninklijk Conservatorium in den Haag. Vanaf 1968 trad ze met modern repertoire op als zangeres. Vervolgens studeerde ze enige tijd kunstgeschiedenis en archeologie aan de Universiteit van Amsterdam.

In 1988 debuteerde Margriet de Moor met de verhalenbundel Op de rug gezien, die werd genomineerd voor de AKO-literatuurprijs 1989, maar werd bekroond met de Gouden Ezelsoor voor het best verkochte debuut van dat jaar. Voor de novellenbundel Dubbelportret (1989) kreeg ze de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs en voor de roman Eerst grijs dan wit dan blauw (1991) uiteindelijk toch de AKO-literatuurprijs 1992. In die laatste roman sluit ze aan op het traditionele thema van de Orpheus-mythe.

Een belangrijk thema in het proza van De Moor is de verhouding van haar personages tot de werkelijkheid. Die werkelijkheid is onkenbaar of op z’n hoogst maar gedeeltelijk te kennen, waardoor haar personages zich vervreemd voelen en het beeld van de werkelijkheid met hun verbeelding aanvullen. De onkenbaarheid van de medemens en het recht op een eigen geheim is het thema van Hertog van Egypte (1996) en Zee-Binnen (1999). In 2000 verschenen de eerder gepubliceerde verhalen en novellen van Op de rug gezien, Dubbelportret en Ik droom dus (1995) in Verzamelde verhalen.

Muziek speelt een belangrijke rol in het proza van Margriet de Moor. In Zee-Binnen verwijzen de 48 hoofdstukken naar 48 preludes en fuga’s uit Das Wohltemperierte Klavier van Johan Sebastiaan Bach. Zang van een castraat en vioolspel vormen belangrijke thema’s in De virtuoos (1993). In in de roman Kreutzersonate (2001) weeft ze een vernuftig web van allusies op de bekende sonate die Beethoven opdroeg aan de violist Kreutzer.

Literatuur:

BNTL; Kritisch lexicon; Lexicon lit. werken; Oosthoek; J. Paardekooper. Margriet de Moor, Eerst grijs dan wit dan blauw (1992); Wam de Moor, ‘De omkeerbaarheid van de ander of de Lof der Zwijgzaamheid’, in: Dietsche Warande & Belfort 137 (1992) 6, p. 755-762; K. Osstyn, ‘Margriet de Moor en de vrouwelijke mythe’, in: Ons Erfdeel 35 (1992) 4, p. 520-529; G.F.H. Raat, ‘‘Maar wat je wilt weten, vertoont zich niet met open vizier’. Over het werk van Margriet de Moor’, in: Nachbarsprache Niederländisch 10 (1995) 1, p. 1-12; A.L. Sötemann, ‘Margriet de Moor’s defeat of loneliness’, in: The Low Countries (1995-1996) (1995), p. 217-224; J. Harings, ‘De extravagantie van de stem: over de muziek in ‘De virtuoos’’, in: Letterlik 11 (1996-1997) 1, p. 24-37; F. Speet. Leesinformatie Margriet de Moor Kreutzersonate (2001); M. Polman, ‘Mens en melodie: een verontrustende verhouding. Muziek in romans van Margriet de Moor en Anna Enquist’, in: Literatuur 19 (2002) 5, p. 289-296; W.F. Duisenberg (e.a.). Juryrapport AKO Literatuurprijs 1992 (2005).

G.J. van Bork
[Nieuw, februari 2010]