Schrijvers en dichters (dbnl biografieënproject I)

Melati van Java

Pseudoniem van Nicolina Maria Christina Sloot, Nederlands katholiek prozaschrijfster (Soerabaja 13.1.1853 – Noordwijk aan Zee 3.6.1927). Melati van Java bracht haar jeugdjaren door op Java en kwam op achttienjarige leeftijd met haar ouders naar Nederland. Na het overlijden van haar moeder maakte ze naam met grotendeels in Indië gesitueerde romans en verhalen, vaak met geïdealiseerde vrouwenfiguren in de hoofdrol. Met haar romans De jonkvrouwe van Groenerode (1875), De familie van den resident (1875) en Hermelijn (2 dln, 1885) bereikte ze een groot publiek. Een belangrijk deel van haar werk werd bijeengebracht in de twaalf delen Romantische werken (1900-1902). Voor een deel van haar werk gebruikte ze het pseudoniem Mathilde of de initialen M.S. Lang na haar overlijden bleek dat ook romans uit de periode 1909-1922 verschenen waren onder het pseudoniem Max van Ravestein.

Behalve romans schreef Melati van Java ook toneel, zoals Torquato Tasso (1878) en Het geheim van het kasteel (1899). Verder schreef ze voor kinderen en werkte ze mee aan een aantal katholieke tijdschriften.

In de literaire kritiek werd haar werk veelal als te sentimenteel beoordeeld en werd haar gebrek aan diepgang verweten, onder meer door Cd. Busken Huet. Niettemin heeft ze met haar werk bijgedragen aan de emancipatie van (vooral katholieke) vrouwen.

Literatuur:

BNTL; BWN; Oosthoek; WP-lexicon; Cd. Busken Huet, ‘Melati van Java’, in: Litterarische fantasien en kritieken (dl 16, 1874), p. 87-96; J. ten Brink, ‘Melati van Java’, in: Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche Letteren in de XIXe eeuw (dl 3, 1889), p. 344-346; R. Nieuwenhuys, ‘Melati van Java’, in: Oost-Indische spiegel (1972), p. 230-232; Y. de Vries, ‘Melati van Java, alias Nicolina Maria Sloot (1853-1927), in: Spiegel van Roermond (1993), p. 130-137; V. van de Loo, ‘’ Eene der meest begaafde vrouwen’: Melati van Java (1853-1927)’, in: Indische Letteren 17 (2002) 3, p. 111-122.

G.W. Huygens en G.J. van Bork
[Ingrijpend gewijzigd, februari 2009]