Jong, Dola de
Dorothea Rosalie de Jong, Nederlands prozaschrijfster (Arnhem 10.10.1911 - Laguna Woods, Californië 12.11.2003). De Jong
werd journaliste voor de Nieuwe Arnhemsche Courant, maar wilde eigenlijk balletdanseres worden. Toen de
krant failliet ging, vertrok ze naar Amsterdam waar ze het ballet combineerde met een functie als
freelanceschrijfster en -journaliste, onder meer voor de kunstredactie van De Telegraaf. In 1940 week ze voor de
nazidreiging uit naar Tanger en vervolgens in 1941 naar de Verenigde Staten, waar ze in 1947 werd geregistreerd als
staatsburger. In 1970 keerde ze tijdelijk naar Nederland terug, maar in 1978 vestigde ze zich weer in New York,
waar ze alsnog psychologie en literatuur studeerde.
Dola de Jong schreef een aantal kinderboeken, maar ook romans, korte verhalen en reisverhalen voor onder meer De Telegraaf, Het Vaderland, De Groene Amsterdammer en het Algemeen Handelsblad. Haar roman Dans om
het hart (1939) over de Amsterdamse danswereld wordt als haar literaire debuut beschouwd. Voor haar oorlogsroman En
de akker is de wereld (1946) over vluchtelingen, die geïnspireerd is op haar verblijf in Tanger, kreeg ze de
Prozaprijs van de Gemeente Amsterdam, de latere Multatuliprijs. In 1954 publiceerde zij De thuiswacht, een roman over liefde tussen twee vrouwen. Haar in het Engels geschreven thrillerachtige roman The whirligig of
time (1964) werd in de Verenigde Staten bekroond met de Edgar Allen Poe Award en door haarzelf in het Nederlands vertaald onder de titel De
draaitol van de tijd (1965). Ook veel van haar oorspronkelijk in de Verenigde Staten gepubliceerde kinderboeken
werden in het Nederlands vertaald, zoals Begin maar opnieuw (1961), Het geheimzinnige huis (1962) en De
ander en jezelf (1963).
Literatuur: BNTL; Kritisch lexicon; Oosthoek; WP-lexicon; R.H. Joseph, 'Dola de Jong', in: Singel 262.
Tweeëntwintig biografieën (1950), p. 37-41; B. de Wit; 'Een volledige verhouding is in dit ondermaanse
uitgesloten', in: M. Prinssen en L.Th. Vermij (red.). Schrijfsters in de jaren vijftig (1991), p. 90-101; M. Slob, 'Je
moet in de stroom van het leven blijven'. Leven en werk van Dola de Jong (1996) (ongepubliceerd manuscript).
G.J. van Bork
[aangevuld, oktober 2006]
[aangepast, oktober 2012. Met dank aan Lucas Ligtenberg]