Hemeldonck, Emiel van
Vlaams romanschrijver (Zwijndrecht, bij Antwerpen 29.11.1897 - Arendonk 13.1.1981). Van
Hemeldonck was van 1928 tot 1949 werkzaam als inspecteur en van 1949 tot 1958 hoofd van
de inspectie van het lager onderwijs. Hij was jarenlang voorzitter van de Vereniging van
Kempische schrijvers. Hij zette met zijn meestal in de Kempen gesitueerde streekromans en
verhalen de traditie van Hendrik Conscience en de gebroeders Snieders voort. Zijn eenvoudige
en gemoedelijke zedenschetsen kregen geleidelijk meer diepgang. Zijn hoogst aangeslagen
werk in dit genre, Maria, mijn kind (1944), werd met de Gottmerprijs bekroond.
Van Hemeldoncks historische roman De cleyne keyser (1943), waarmee hij verscheidene
literaire prijzen verwierf, is eveneens in de Kempen gesitueerd. Vanaf de publicatie van de
driedelige historische polderroman De groene swaen (1946) ging hij zijn stof voor de
historische romans bij voorkeur zoeken in de geschiedenis van de stad Antwerpen: Soet
Antwerpen, adieu (1953) beschrijft de opkomst van de stad in de zestiende eeuw, Gekluisterde
stroom (1958) de periode waarin de Schelde was afgesloten, en Schelde, snelle vliet (1956) de
groei van de stad in de negentiende eeuw. Ook Voghelensanck (1956) en De giftmenger van
Antwerpen (1962) zijn in Antwerpen gesitueerd.
In zijn latere werk kregen de personages van Van Hemeldonck meer psychologische
uitdieping, zoals in de romans Troosteres der bedrukten (1956) en Hier zijn mijn handen
(1959). Van Hemeldonck schreef ook reisreportages, zoals Olifanten hebben voorrang (1954)
en Israël zonder Jahweh (1957). Voorts publiceerde hij talrijke jeugdverhalen en
jeugdromans, bijvoorbeeld Het spookschip (1967) en Nanouk de eskimojongen (1972).
Literatuur: BNTL; Oosthoek; WP-lexicon; L. Sourie. Emiel van Hemeldonck (1947);
Hulde-album Emiel van Hemeldonck (1958); J. Florquin, ‘Emiel van Hemeldonck’, interview
in: Ten huize van ... (dl 1, 19712), p. 63-78; Emiel van Hemeldonck-nummer van Vlaanderen
31 (1982) 191; M. van den Berg, ‘Het volksleven in het landelijk werk van Emiel van
Hemeldonck’, in: Volkskunde 85 (1984) 1, p. 16-70; Herdenking Emiel van Hemeldonck
(1997).
J. de Ceulaer
[Aangevuld, januari 2006]
Auteursrechtelijk beschermd