Brouwer, Jelle Hendriks
Fries dichter, taal- en literatuurkundige (Beetsterzwaag 23.8.1900 -
Leeuwarden 22.1.1981). Aanvankelijk bibliotheekambtenaar te Leeuwarden, 1941-1956 hoogleraar Friese taal- en letterkunde en Gotisch te Groningen, 1956-1964
wetenschappelijk directeur van de Fryske Akademy te Leeuwarden, 1957-1963 tevens
buitengewoon hoogleraar Fries aan de Universiteit van Amsterdam, in 1961 gasthoogleraar aan de
universiteit te Uppsala.
Debuteerde als dichter van romantisch-impressionistische verzen met De gouden ûre
(1930), gevolgd door In string fersen (1933). Een keuze uit beide bundels, aangevuld
met later werk, verscheen in 1963 onder de titel Dúnsân. Redigeerde van 1926-1929
samen met R.P. Sybesma het literaire maandblad De Holder, van 1946-1949 het algemeen-culturele maandblad It Heitelân, was oprichter en redacteur van Us Wurk, het orgaan van het Fries
Instituut van de Rijksuniversiteit te Groningen (1952-1956) en hoofdredacteur van de in 1958
verschenen Encyclopedie van Friesland. Schreef voorts novellistisch en kritisch proza, vertaalde
toneelstukken en bellettrie uit Scandinavische talen (dikwijls in samenwerking met zijn vrouw A.I.
Brouwer-Prakke).
Verzorgde belangrijke tekstuitgaven, o.a. uit de Middelfriese letterkunde, zoals (samen met J.
Haantjes en P. Sipma) Gysbert Japicx wirken (1936), waarop hij bij herdruk in 1966 een tweede
deel met annotaties liet volgen. In 1979 werd hem de Ossian-Preis van de Stiftung FVS te Hamburg
verleend, die in 1973 werd ingesteld voor personen of instellingen die zich verdienstelijk
hebben gemaakt voor het behoud en de bevordering van kleine, zelfstandige talen en culturen in
Europa.
Literatuur: Fryske stúdzjes, oanbean oan prof.dr. Jelle Hendriks Brouwer op syn
sechstichste jierdei [...] (1960); Feestnummer J.H. Brouwer van De Strikel 13 (1970) 8; Jelle
Hindriks Brouwer in memoriam (1981); H.T.J. Miedema, ‘Jelle Hendriks Brouwer,
Beetsterzwaag 23 augustus 1900 - Leeuwarden 22 januari 1981’, In: Jaarboek Mij Ned.
letterkunde (1980-1981), p. 107-115; H.T.J. Miedema, ‘Wurk en libben fan prof. dr. J.H.
Brouwer (1900-1981)’, in: Us Wurk 30 1981) 4, p. 101-129.
F. Dam
[aangevuld, februari 2002]
Auteursrechtelijk beschermd