Brooshooft, Pieter
Nederlands journalist en schrijver (Giessendam 18.10.1845 - Den
Haag 15.8.1921). Na rechtenstudie werkzaam in de journalistiek, vanaf 1877 in
Nederlands-Indië waar hij o.a. hoofdredacteur van De Locomotief was. Hij was een der
bekwaamste voorgangers van de koloniale hervormingspolitiek, de zgn. ‘ethische richting’,
zoals blijkt uit zijn Memorie over den toestand in Indië (1887) waarin hij wees op de
‘heilloze gevolgen van het bestuur in Nederlandsch-Indië’. Hiermee in verband staat ook zijn
beste literaire werk: Gedenkt te sterven! Tafereel uit den Indischen choleratijd
(1884), een vinnige maar ook geestige satire op de Europese samenleving in Indië. In 1904 keerde
Brooshooft terug naar Nederland, teleurgesteld omdat hij zo weinig had kunnen verwezenlijken. Hij
schreef nog een toneelstuk Arm Java, dat echter nooit werd gespeeld.
Literatuur: BWN; WP-lexicon; R. Nieuwenhuys, in Oost-Indische spiegel (1978) p. 309-314; G. Termorshuizen, ‘De Indische Polichinel. Een satiricus over het Indië van omstreeks
1880’, in: C.M.S. Hellwig en S.O. Robson (red.). A man of Indonesian letters. Essays in
honour of professor A. Teeuw (1986), p. 132-155; R. Baay, ‘Het toneelstuk ‘Arm Java’
van Pieter Brooshooft’, in: Indische letteren 1 (1986) 3, p. 118-136; R. Baay, ‘Het
feuilleton als wapen. Het diktaat van mr. Pébé van Pieter Brooshooft’, in: R. Baay en P. van
Zonneveld (red.). Indisch-Nederlandse literatuur. Dertien bijdragen voor Rob Nieuwenhuys
(1988), p. 63-75; L. Elkerbout, ‘Veredelt kunst? De mening van Pieter Brooshooft over kunst en
literatuur’, in: Indische letteren 10 (1995) 2, p. 110-124.
G. Termorshuizen en G.J. van Bork
[ingrijpend gewijzigd, februari 2002]
Auteursrechtelijk beschermd