De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Wap, Joannes Jacobus Franciscus

Nederlands letterkundige (Rotterdam 1.5.1806-Delft 7.3.1880). Van rooms-katholieke huize; bezocht het gymnasium te Leiden, waar hij kennis maakte met Bilderdijk, met wie hij enige tijd heeft gecorrespondeerd en wiens begrafenis hij heeft betaald; studeerde enkele jaren aan de Gentse universiteit; werd in 1828 benoemd tot leraar Nederlandse taal- en letterkunde aan de net opgerichte Koninklijke Militaire Academie te Breda; maakte in 1837 een reis naar Rome en promoveerde daar tot doctor in de wijsbegeerte. In augustus 1839 werd hij op wachtgeld gezet en vervolgens in 1840 eervol ontslagen onder toekenning van een pensioen en een persoonlijke toelage van de koning; sindsdien leefde hij ambteloos.

Waps eerste schreden op letterkundig gebied dateren uit de tijd die hij in België verbleef; hij was een der oprichters van de Belgische Muzen-Almanak en werkte als criticus mee aan het in Brussel verschijnende tijdschrift De Argus (1825-1826). Na zijn terugkeer in Nederland richtte hij het weekblad Argus (1828-1829) op, waarvan hij onder het ps. Fr. Reland hoofdredacteur was en waarin hij o.a. met hulp van zijn vriend A. van der Hoop fel van leer trok tegen de ingedutte vaderlandse poëzie; in deze tijd publiceerde hij ook anoniem een scherp pamflet tegen een der Rotterdamse dichterlijke grootheden: Nieskruid voor den heer J.L. Nierstrasz, Jr. (1828).

Zijn eigen poëzie beantwoordt echter evenmin aan de maatstaven der kritiek en heeft de tand des tijds niet doorstaan; van meer belang zijn enkele letterkundige studies, maar vooral het verslag dat hij van zijn grote Europese toer maakte: Mijne reis naar Rome in het voorjaar van 1837 (2 dln., 1838-1839).

Werken:

Griekenland en Byron (1829); Mijne vaderlandsche zangen (1831); Bloemlezing uit de poëzy mijner laatste vijf-en-twintig jaren (1865); Bloemlezing uit de poëzy mijner laatste tien jaren (1874); Bilderdijk. Eene bijdrage tot zijn leven en werken (1874); Bloem en vrucht. Poëzy en proza (1878).

Literatuur:

P.A. Haaxman, `Dr. J.J.F.W.', in Die Haghe jaarb. 1928/29 (1929); C.G.N. de Vooys, `Apollo, Argus en Nederlandsche Mercurius: bijdrage tot de kennis van de letterk. kritiek vóór de Gids-tijd', in Verzamelde letterk. opstellen: nieuwe bundel (1947); M. Hanot, `Literaire kritiek in "De Argus"', in Nieuwe Taalg., 48 (1955); A.F. Manning, `W. en Bilderdijk', in Idem, 49 (1956); Idem, `W. in de jaren 1824-1832' in Annalen van het Thijmgenootschap, 13 (1956); L.J. Rogier, `De Rotterdammer J.W. (1806-1880)', in Terugblik en uitzicht, dl. 2 (1965); H. van Berkel, `Quelques correspondants de Lamartine en Hollande: autour de deux inédits', in P. Viallaneix (ed.), Lamartine: le livre du centenaire (1971).

[D. Welsink]