T
Tak, Pieter Lodewijk
Nederlands publicist (Middelburg 24.9.1848-Domburg
24.8.1907). Studeerde een tijdlang rechten in Leiden; werd journalist in zijn
geboortestad, daarna in Amsterdam, waar hij als radicaal-liberaal in contact
kwam met jongere literatoren als Frank van der Goes. Was in 1885 lid van de
Brederocommissie, vanaf 1886 medewerker aan De Nieuwe Gids (ps. Van de
Klei) en vanaf 1890 lid van de redactie. Toen het optreden van Kloos tot een
breuk leidde (zomer 1894) en de sociaal-gerichte medewerkers hun podium
verloren, richtte Tak, inmiddels sociaal-democraat geworden, het weekblad De
Kroniek op (1896), dat de progressief-culturele functie van De Nieuwe
Gids overnam en die functie gedurende ruim tien jaar op eminente wijze wist
te vervullen dank zij de medewerking van o.m. Jan Veth, Frans Coenen, Marius
Bauer, Berlage, Bierens de Haan, Diepenbrock, Van der Goes, André
Jolles, Jan Kalf en F.M. Wibaut.
Hoe weinig het een socialistisch partijblad was, hoezeer
een open tribune, en tegelijk welk niveau het handhaafde, blijkt uit de
Reisbrieven van Bauer, geschreven tijdens de kroningsfeesten van de
tsaar (1896), met de daarop volgende polemieken. Beroemd werd de reeks
portretten (litho's) door Jan Veth, maar ook de grafische medewerking van Bauer
(ps. Rusticus) is van bijzonder belang. Na de dood van Tak werd de uitgave van
De Kroniek gestaakt, omdat er niemand beschikbaar was met zo'n
veelomvattende belangstelling en kennis, en zo'n onbaatzuchtig sociaal en
literair leiderschap.
Auteursrechtelijk beschermd