Swarth, Hélène
Eig. Stephanie Hélène, Nederlandse
dichteres en prozaschrijfster (Amsterdam 25.10.1859-Velp 20.6.1941). Ging in
1865 naar Brussel waar zij werd opgevoed door een Franse gouvernante; van
1870-1872 op school in Amsterdam, daarna opnieuw in Brussel, op een
kloosterschool. Woonde van 1884-1894 in Mechelen; na 1894 - gehuwd met Frits
Lapidoth - in 's-Gravenhage. Schreef aanvankelijk Franse gedichten,
gepubliceerd onder de titel Fleurs du rêve (1879) en Les
printanières (1882), samen met Feuilles mortes uitgegeven als
Premières poésies (1902). Advies van Pol de Mont bracht
haar tot het schrijven van Nederlandse poëzie.
De belangrijkste factor in de gedichten van `het zingende
hart van Holland' zoals Kloos haar genoemd heeft, was de liefde. Haar vroegste
poëzie bevat de herinneringen aan een gestorven beminde. Als zij op het
Nederlands overgaat, schrijft zij enkele gedichten die onder de beste van
Tachtig gerekend worden. Door de zuiverheid van uitdrukking wist zij een
volmaakte eenheid van vorm en inhoud te bereiken. Aan het liefdesverlangen
paarden zich gevoelens van eenzaamheid en deze verdiepten haar zintuiglijke
ontvankelijkheid zo, dat haar natuurpoëzie bij wijlen een
kosmisch-religieuze beleving laat doorstralen. Terwijl in die natuurpoëzie
haar bewondering voor Lamartine bleek, bracht de wederzijdse doordringing van
waarneming en beleving haar tot Perk en Kloos. Van Deyssel prees Eenzame
bloemen (1883), waarin hij de eenheid van liefdes- en Godsverlangen
vaststelde. Zij publiceerde haar sonnetten vnl. in De Nieuwe Gids. De
overvloedige produktie van gedichten tastte de kwaliteit aan, sterker bij de
liefdespoëzie dan bij die over de natuur. Wat deze betreft past zij beter
bij de generatie van Zeventig - J. Winkler Prins - dan bij die van Tachtig.
Omstreeks 1936 wendde zij zich weer tot het christendom, maar haar gedichten
werden of te zoetelijk gevonden, of te weinig getuigend van de heilsboodschap.
De vorm was tot gladheid gesleten, de thematiek tot monotonie versaaid. Haar
poëzie kreeg toegang tot populair-kerkelijke bladen die eertijds voor de
pessimistisch geachte le-
Auteursrechtelijk beschermd