De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Poot, Huibert Korneliszoon

Noordnederlandse dichter (Abtswoude 23.1.1689-Delft 31.12.1733). Als landbouwer werkzaam tot 1723, toen hij, verleid door het succes van zijn eerste bundel Mengeldichten (waarvoor hij met moeite een uitgever had gevonden) zijn heil ging zoeken in Delft. Keerde na korte tijd ontgoocheld terug naar het land om er voortaan van zijn pen te leven, maar vestigde zich na zijn huwelijk in 1732 opnieuw te Delft. Het traditioneel-idyllische, reeds tot de verbeelding van zijn tijdgenoten sprekende beeld van de dichter-achter-de-ploeg, bucolische vreugden bezingend, beantwoordde kwalijk aan deze in wezen tragische persoonlijkheid. Autodidact, gevormd in de school der dorpsrederijkerij (in het nabije Schipluiden), zich vooral spiegelend aan de retoriek van Antonides van der Goes - zij het later ook aan Hooft en Vondel -, volgt Poot de classicistisch-mythologische stijlmode van zijn tijd. Ook als mens kenmerkte hem een zekere aarzeling, wat hem zijn toevlucht deed zoeken in weemoedige dromerijen.

Poots poëzie is van ongelijke waarde: authentiek gevoel en modieuze onnatuur wisselen elkaar af. Mengeldichten, stof uit de bijbel, vooral gelegenheidsverzen, door mythologische opsmuk overladen, vormen de hoofdschotel. Daartussen echter vallen bekoorlijke minnezangen op (hoofdzakelijk van voor 1716), eerder door verbeelding dan door ervaring geïnspireerd, en vooral ook enkele natuurgedichten, waaruit een zeer persoonlijke beleving spreekt. Op grond van dergelijke gedichten hebben sommigen in hem wel een voorloper van de preromantiek willen zien. In elk geval heeft hij in een klein aantal zeer fraaie gedichten getoond zich niet aan te sluiten bij de verstikkende classicistische eenheidsstijl van de stadscultuur van zijn tijd.

[p. 453]

Om den brode bezorgde Poot uitgaven van andere dichters (Moonen, Zeeus, Oudaen) en leverde verder een bewerking van de in 1644 door D.P. Pers vertaalde Iconologia van Cesare Ripa tot Het groot natuur- en zedekundigh werelttoneel (3 dln., 1743-1750).

Werken:

Gedichten, 3 dln. (1722, 1728 en 1735), met biogr. door J. Spex.

Uitgaven:

P. van Valkenhoff, P., Bloemlezing uit zijn gedichten (1939); Cl. Eggink, J.C. Bloem en A.L. Sötemann, Poëzie/Poot en Van Broekhuizen (1954); M.A. Schenkeveld-Van der Dussen, Bloemlezing uit de gedichten van H.K.P. (1969); C.M. Geerars, Minnezangen van H.K.P. (1977); M.C.A. van der Heijden, Dichteren het woord gelaten. P., Staring en Gezelle (1977²).

Literatuur:

W. Kloos, `H.Czn.P. (1689-1733)', in Een daad van eenvoudige rechtvaardigheid (1909); P. van Valkenhoff, `H.K.P.', in Nieuwe Taalg., 32 (1938); J.J. Gielen, `Vondel en P.', in Tijdschr. v. Nederl. Taal en Letterk., 26 (1938); A. van Duinkerken, `P. en de Paus', in De Gemeenschap (1939); H.C. Koot, `Aantekeningen bij H.P.', in Den gulden Winckel, 38 (1939); J.M. Kramer, `Pleidooi voor P.', in Roeping, 21 (1943); A. Zijderveld, `Cesare Ripa's Iconologia in ons land', in Keur uit het werk van Dr. A. Zijderveld (1953); C.M. Geerars, H.K.P. (1954, 1979<sup>2</sup>); A. van Duinkerken, Beeldenspel van Nederlandse dichters (1957); W. Asselbergs, `De Zuster van de Zon', in Nieuwe Taalg., 53 (1960); C.M. Geerars, `Een hermetische cyclus in de Minnedichten van P.', in Idem, 57 (1964); H.J. Hollaar, `Bij het slot van P.s "Minnedichten"', in Idem, 59 (1966), met nawoord van C.M. Geerars; A. Blankert, `Daniël van Beke, schout, schilder en dichter', in Oud-Holland, 82 (1967); M.A. Schenkeveld-Van der Dussen, Het dichterschap van H.K.P. (1968); A.N. Paasman, `"Loopt, geitevoeten!" Over de interpretatie van "De Maen by Endymion"', in Studia Neerlandica, 5 (1971); G.C. Zieleman, `H.K.P.: "Nacht"', in Tijdschr. v. Nederl. Taal- en Letterk., 95 (1979).

[W. Gobbers, G. Stuiveling en E.C.J. Nieuweboer]