De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Fokke Simonsz, Arend

Noordnederlands dichter en prozaschrijver (Amsterdam 2.7.1755-ald. 15.11.1812). Werd opgeleid voor graveur, het beroep van zijn vader; ging echter in de boekhandel en de uitgeverij, maar met gering succes. Vanaf 1799 leefde hij van voordrachten en publikaties; onder de slechte politieke en economische omstandigheden van de Franse tijd een schamel bestaan, waaronder zijn onmiskenbaar talent zeker heeft geleden.

Zijn wat omslachtige en gezochte grappigheid verschafte hem een voorbijgaand succes, o.a. met Boertige reis door Europa (7 dln., 1804-1806). Hij populariseerde de verlichte inzichten van de 18de eeuw in versch. verhalen en essays, en gaf een opmerkelijke samenvatting ervan in de Cathechismus der Weetenschappen, schoone Kunsten en fraaije Letteren (12 dln., 1794-1802). De moderne Helicon (1792) is een parodistisch droomverhaal vol spot betreffende het onnederlandse taalgebruik van tijdgenoten zoals Feith, Van Alphen en Bilderdijk. Uit talrijke herdrukken blijkt de populariteit van Fokke Simonsz, terwijl hij in literair-historisch opzicht van belang is als type van een schrijver onder de Franse bezetting.

Werken:

Dichtlievende mengelingen (1783); Het toekomende jaar 3000 (1792); Proeve van een ironiesch-comiesch woordenboek (1797); Dorus of het wonderwind (1808).

Uitgaven:

Nagelaten verhandelingen (1814, 1831²); Verzameling der werken, 12 dln. (1830-1835).

Literatuur:

H. Frijlink, A.F.S., Zijn leven, denken en werken (1884); L.W.R. van Deventer, `A.F.S. en zijn werken gezien in het verband van hun tijd', in Tijdschr. v. taal en letteren, 13 (1925); H.H. Knippenberg, `A.F.S. en de Bruiloft van Kloris en Roosje', in Idem, 22 (1934); M. Ree, `F.S. en zijn artistieke familie', in Ons Amsterdam, 27 (1975).

[G. Stuiveling]