De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Eyndius, Jacobus

Eig. Jacobus van den Eynde, Noordnederlands dichter en geschiedschrijver (Delft 1575-Haamstede 11.9.1614). Diende als kapitein in het leger van prins Maurits. Huwde in 1609 Clara van Raaphorst, die de heerlijkheid Haamstede (op Schouwen) meebracht. Daar wijdde hij zich aan de poëzie en regionale historiografie. Schreef uitsluitend in het Latijn.

Zijn Chronici Zelandiae libri II (1634), een onvoltooide doch waardevolle kroniek van Zeeland, werd postuum gepubliceerd door de Staten van deze provincie. Het eerste boek werd in vertaling opgenomen in M. Smallegange's Nieuwe Chronijck van Zeeland (1696).

Poemata (7 boeken, 1611), bevat verzamelde poëzie, nl.: Flandrici belli libri II, een klassiek episch gedicht over de campagne van prins Maurits in West-Vlaanderen; Martis exulis prophasis, een apologie van Mars of het krijgsbedrijf, gericht tot de Zweedse koning; Silvarum liber, gelegenheidsgedichten evenals de Elegiarum liber en enkele Epigrammata. Het meest bekend is de Hydropyricon liber, een bundel liefdespoëzie voor Lucia, waarin de tegenstelling water (tranen, koelte, sneeuw) en vuur (liefdesgloed) soms op charmante, elders op spitsvondige wijze als centraal thema wordt behandeld. Een Nugarum liber bevat vnl. humoristische grafschriften voor allerlei dieren.

Als Neolatijns dichter behoort Eyndius zoals Dousa en Heinsius tot de Leidse school, die in motieven sterk werd beïnvloed door Anacreon en Petrarca. Inzake stijl vertegenwoordigen ze de barok, meestal precieus en gezocht in taal en beeld.

Uitgave:

P. Laurens (ed.), in Musae reduces. Anthologie de la poésie latine de la Renaissance (1975).

Literatuur:

A.J. van der Aa, Biographisch woordenboek der Nederlanden, dl. 4 (1918); G. Ellinger, Geschichte Neulat. Literat., dl. 3 (1933); P.J. Meertens, Letterkundig leven in Zeeland in de zestiende en de eerste helft der zeventiende eeuw (1943); P. van Tieghem, La littér. latine de la Renaiss. (1944).

[J. IJsewijn]