De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Emmens, Jan Ameling

Nederlands dichter en kunsthistoricus (Rotterdam 17.8.1924-Utrecht 12.12.1971). Studeerde rechten te Leiden en vervolgens kunstgeschiedenis in Parijs en Utrecht. Was werkzaam als kunsthistoricus bij de Rijksuniversiteit te Utrecht en van 1958 tot 1961 tijdelijk directeur van het Kunsthistorisch Instituut te Florence. Promoveerde in 1964 op een proefschrift over Rembrandt en de regels van de kunst. Vanaf 1967 hoogleraar algemene kunstwetenschap en ikonologie.

Emmens behoorde tot de medewerkers van de tijdschriften Libertinage en Tirade, waarmee hij gekarakteriseerd kan worden als een auteur in de traditie van Forum. In toon en visie toont hij ook die verwantschap in zijn werk, met een sterke relativering van en scepticisme over traditie en idealen. Poëzie is bij Emmens een wijze van

[p. 194]

spreken onder vrienden over levensproblemen. In de door hemzelf als debuut geziene bundel Kunst- en vliegwerk (1957) zijn allerlei vormen van autoriteit zijn doelwit. Bovendien is er in zijn gedichten sprake van een voortdurende controverse tussen verstand en gevoel, en tussen ideaal en werkelijkheid, vaak tot uiting gebracht in de tegenstelling tussen kind en volwassene. Daaruit vloeit ook Emmens' voorkeur voor het aforisme voort, omdat daarin deze tegenstellingen bondig verwoord kunnen worden.

Werken:

Chaconne (1945), p.; Autobiografisch woordenboek (1963), p.; Een hond van Pavlov (1969), p.; Gedichten (1974).

Uitgave:

Verzameld werk (1980).

Literatuur:

J.E. (1924-1972), in Tirade, 16 (1972), in memoriamnr.; R.L.K. Fokkema, `J.A.E.', in Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige lit. na 1945 (1981).

[G.J. van Bork]