De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Brouwer, Johannes

Nederlands historicus en prozaschrijver (Rotterdam, Delfshaven, 31.5.1898-Overveen 1.7.1943). Studeerde te Leiden, daarna te Groningen Spaans en Frans. Promoveerde in 1931 op een dissertatie over de Spaanse mystiek en schreef tal van historische studies, waarbij hij o.m. de Nederlandse geschiedschrijving kon aanvullen met materiaal uit Spaanse bronnen; voorts een reeks biografieën die eveneens voor de Nederlandse geschiedenis van belang zijn. Werd katholiek. Koos tijdens de Spaanse burgeroorlog aanvankelijk de zijde van Franco, maar de ter plaatse opgedane ervaringen deden hem spoedig partij kiezen voor de republikeinen, waarbij hij overigens een open oog had voor het dreigende links-totalitaire gevaar.

Zijn romans, zoals het op de burgeroorlog geïnspireerde De schatten van Medina Sidonia (1939, onder ps. Maarten van de Moer; herdrukt als In de schaduw van de dood) en Vandaag geen spreekuur (1942, onder ps. Johannes Geerlinck), werden minder hoog aangeslagen; opvallend in deze werken zijn de paranormale elementen. Voorts verzorgde hij vertalingen, o.a. van Ortéga y Gasset. Gefusilleerd wegens illegale, tegen de Duitsers gerichte acties.

Werken:

Psychologie der Spaansche mystiek (1931), diss.; Spaansche reis- en krijgsjournalen uit de gouden eeuw (1932); De renaissance in Spanje (samen met G.J. Geers, 1932); Hernán Cortéz en Monteczuma (1933); Kronieken van Spaansche soldaten uit het begin van den tachtigjarigen oorlog (1933); De Spaansche burgeroorlog (1936); Spraakkunst van het hedendaagsche Spaansch (1937); De onoverwinnelijke vloot (1938); Spaansche aspecten en perspectieven (1939, herdr. als Het mysterie van Spanje, 1946); De verzonken zilvervloot van Vigo (1940); Philips Willem (1940); Johanna de Waanzinnige (1940); Montigny (1941).

Uitgave:

Verzamelde werken, 3 dln. (1956-1957).

Literatuur:

A. Helman, `J.B.', in Critisch Bulletin, 13 (1945); S. Tas, J.B. Outsider en bezieler (1946).

[G. Stuiveling en G.W. Huygens]