De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Broeckaert, Karel

Zuidnederlands prozaschrijver (Gent 22.5.1767-Aalst 11.8.1826). Griffier van het Vredegerecht te Aalst. Schrijver van spectatoriale vertogen, waaruit een gematigd rationalisme en antiklerikalisme spreekt. Tijdens de eerste Franse tijd gaf hij het prorevolutionaire blad Dagelyks Nieuws van Vader Roeland uit (1792-1793), vanaf het elfde nummer getiteld Dagelyks Nieuws van Klokke Roeland. Het Parijse revolutionaire blad Le Père Duchesne (Hébert) was zijn voorbeeld.

Van 1795-1798 verscheen de politiek-satirische periodiek De sysse-panne ofte den estaminé der ouderlingen, gekenmerkt door een pittig en levendig taalgebruik, humor en volks realisme. Door middel van samenspraken tussen figuren van versch. politieke stromingen worden nieuwe ideeën gepropageerd. Duidelijk blijkt dat de schrijver een aantal verlichte schrijvers kende; hij citeert en verwerkt o.a. Voltaire. In het begin van de 19de eeuw verscheen een aantal gedichten van zijn hand, waaronder vaderlandse poëzie.

Als bijdragen aan almanakken publiceerde hij verhalend proza: Jellen en Mietje, Het avondpartijtjen, Meester Nayer. De bekende zedenschets Jellen en Mietje (geschr. 1811, uitg. 1815) beschrijft een Gentse vrijage en wordt beschouwd als de eerste Vlaamse novelle, mogelijk een aanzet tot een roman. In het begin van de 20ste eeuw bracht A. Jacob Broeckaert opnieuw in de belangstelling door middel van enkele bloemlezingen met inleiding.

Uitgaven:

A. Jacob (ed.), De sysse-panne: Borgers in den estaminé (1922), bloeml. met inl. en aant.; Idem, Den jongen Tobias (1924), met inl. en aant.; Jellen en Mietje (1932).

Literatuur:

Ph. Blommaert, De Nederduitsche schrijvers van Gent (1861); C. Uytersprot, `K.B. en zijn tijd', in Land van Aalst, 29 (1977).