Een bundel novellen. Huis te huur. Het Friesche goud. De koningsweg

[p. 7]

Voorwoord.

De Commissie voor de collectieve reclame voor het in Nederland uitgegeven boek heeft reeds eenige jaren achtereen een uitgave doen samenstellen, die in de boekenweek ten geschenke wordt gegeven. Onder den titel Rondom het Boek bevatte deze uitgave de laatste jaren een reeks van uiteenloopende bijdragen, waarin de beteekenis van het boek van alle kanten werd belicht en in het bijzonder voor de Nederlandsche boekenproductie in hare groote verscheidenheid de aandacht werd gevraagd. De Commissie voor de collectieve reclame heeft dit jaar aan beide ondergeteekenden de vereerende opdracht gegeven een bundel te redigeeren, die van de vorige belangrijk zou afwijken, een bundel namelijk, die uitsluitend verhalend proza zou bevatten. Wij hebben deze opdracht gaarne aanvaard, omdat wij met de gedachte van een Geschenk, dat een bundel van drie of vier novellen zou zijn, aanstonds konden instemmen. Het kan zeer belangwekkend zijn, schrijvers aan het woord te laten komen over hun arbeid en over hun leven en hun inzichten en over het boek in het algemeen en over de beteekenis van het boek, maar een geheel bijzondere aantrekkelijkheid moet een Geschenk hebben als dit, waarin onze verhalende schrijvers in hun geheel eigen element blijven en vertellen.

De opdracht was intusschen niet eenvoudig. Ten eerste al niet, omdat de keuze van de auteurs zich tot drie of vier beperken moest. En ten tweede, omdat de meest over-

[p. 8]

wogen keuze juist binnen zoo kleinen kring, waarbij zoowel op de verscheidenheid van geestesrichting werd gelet als op een vanzelfsprekende onderscheiding tusschen de besten onzer vertellers en eenigszins op een vertegenwoordiging van de stroomingen in het huidige Nederlandsche proza, onmiddellijk weer gevaar liep, zoo een der gevraagde auteurs aan onze uitnoodiging geen gevolg zou kunnen geven.

De bundel, zooals de lezer hem thans in handen heeft, beantwoordt niet aan het oorspronkelijke ontwerp der redactie. Zoo, om één naam te noemen, de lezer Arthur van Schendel mist, wiens candidaatstelling voor den Nobelprijs ieder, wien de Nederlandsche letterkunde na aan het hart ligt, verheugt, moge hij weten, dat de redactie de afwezigheid van onzen grooten prozaschrijver levendig betreurt. Wij hebben er in moeten berusten, dat Arthur van Schendel, alhoewel instemmend met deze uitgave en in beginsel gaarne bereid eraan mede te werken, toch niet de gelegenheid heeft gevonden er een bijdrage voor te schrijven. Ook een novelle kan niet op commando worden geschreven of met onbescheiden aandrang worden afgedwongen, een moeilijkheid, welke de redactie bij de samenstelling van dit boek heeft ondervonden.

Desondanks geeft dit boek, zooals het ten slotte geworden is, de redactie veel voldoening. Het heeft onder het werk onzer verhalende auteurs drie novellen geoogst, die ieder voor zich zeer klaarblijkelijk de volle toewijding van hun schrijver en schrijfster hebben gehad en die deze in den eigen aard van hun talent zuiver en voortreffelijk vertegenwoordigen. Bij het sterke overwicht van den roman heeft de novellenbundel, zegt men, geen greep op den boekenkoopenden lezer. Daarmee geschiedt aan de novelle en aan den auteur die dezen kunstvorm beheerscht,

[p. 9]

een onrecht. Ook om die reden is het een goede gedachte geweest den boekenkoopenden lezer, dit onwaarschijnlijke wezen, dat er toch, gezien de levendige en groote bedrijvigheid onzer uitgevers, moet zijn, een bundel verhalen ten geschenke aan te bieden, welke hem voor dezen kunstvorm smaak kan bijbrengen. De redactie hoopt dat de voldoening, die dit boek haar voor haar arbeid heeft gegeven, door den lezer, die het in de boekenweek ten geschenke krijgt, ten volle mag worden gedeeld.

ELISABETH ZERNIKE.

ANTOON COOLEN.