Den oorspronck, begin ende aenvanck der Nederlandtscher oorlogen
(1617)–Pieter Christiaenszoon Bor–
AuteursrechtvrijGeduyrende de regeringe vande Hertoginne van Parma, de Hertoge van Alba ende eensdeels vanden groot Commandeur
[pagina 1]
| |
Vanden oorspronck begin ende aenvanck vande Nederlantsche Oorlogen ende Beroerten,Sedert het overgeven der selver Landen aenden Coninck Philips de tweede van Hispanien, gheduyrende de Regeringhe vande Hertoginne van Parma Gouvernante, ende den Hertoghe van Alva Gouverneur inden name van den selven Coninck over de voorsz. Landen.I. Liedt.Verhalende int corte het inhout van het eerste boeck vanden Oorsprong der Nederlantsche Oorloge: Op de wijse, vanden eersten Psalm, Die niet en gaet in de godtlosen Raet.
HEt Nederlandt ,,verciert aen allen cant,Ga naar margenoot+
Liefflijck beplant,, Caroli waertste pandt,Ga naar margenoot+
Heeft hy sijn soon Philippo overgeven:
Ten eynde hy daer mede soude leven,
| |
[pagina 2]
| |
En regeren nae haer wetten eenpaer,
Gelijck hy gedaen hadde meenich jaer.
Ga naar margenoot+ Dit beloft hy,,sijn vader te dien ty,
Bedanckt hem vry van die gift met verbly,
Maer heeft daer van niet vele onderhouwen:
Want sijn liefde seer haestlic ginck verkouwen,
Deur oprockenaers seer fel boos en quaet,
Die om haer profijt saeyden twist en haet.
Het oorloch swaer tegen Vranckrijck voorwaer,
Ga naar margenoot+ Verandert claer,, in vrede openbaer,
Ga naar margenoot+ Waer na de Coninck wt het lant wil trecken,
Om in Spaengien te verhangen de hecken;
Ga naar margenoot+ Doch meenden hier te laeten garnisoen
Van vier duysent Spaensche soldaten koen.
Ga naar margenoot+ Die Staten goet ,versochten met ootmoet,
Den Coninck vroet dat hy tspaensche gebroet
Alhier te landt niet en sou willen laten,,
Om de ruste van sijn trou ondersaten:
Hierdeur werden die Staten gemaeckt swert,
Hoe wel 'tvertreck noch toegelaten wert.
Ga naar margenoot+ Den Spaenschen raet ,,benijden dit tot smaet,
Want dese daet, benam haer toeverlaet,
Om na haer sin te mogen gouverneren:
Doch meendent hem naemaels wel te verleren,
Ga naar margenoot+ Daerna vertrock de Coninck wel gesint
Naer Spaengien toe, met een goede voorwint.
| |
[pagina 3]
| |
Begin der Regeringe vande Hertoginne van Parma. De Cardinael ,,Granvel vol prachts en praelGa naar margenoot+
Wou maecken cael,, het Neerlandt altemael:Ga naar margenoot+
Socht t'voeren in d'Inquisitie van Spaengien;
Daer tegen stelt hem de Prins van Oraengien,
Oock de Graven van Egmont en Hoorn tsaem,Ga naar margenoot+
Om t'Nederlandt te houden wt de praem.
Men practiseert ,,'twelck d'onrust zeer vermeert,
Tegens begeert,, in te voeren verkeert
Nieu Biscoppen, die t'volck hier souden leren,Ga naar margenoot+
En 'tRoomsch geloof zeer souden doen vermeren:
De ketters en kettery vernielen al,
Op dat 'tPausdom niet sou comen ten val.
De Paus bevest ,,dit versoeck en request,Ga naar margenoot+
'TNeerlandt ten best,, zomen voorstelt oost west:
| |
[pagina 4]
| |
Ga naar margenoot+ Hier tegen zijn de geest'lijcke Abdijen,
Clagen men wil haer oude recht bestrijen,
'Twelck sy met recht soecken tegen te staen:
Hier mede was men over al belaen.
Ga naar margenoot+ Men socht met vlijt ,,'tquaet te weren by tijt,
Ga naar margenoot+ Dies men subijt,, naer Spaengien vaert off rijt,
Om den Coninck ootmoedich te bewegen,
Dat hy doch wil in dees saeck goe raedt plegen:
Doch quaden raedt behiel de overhant:
Dies stont in vrees en onrust 'theele landt.
Ga naar margenoot+ Des Conincx sin ,,en vast besluyt hiel in,
Ga naar margenoot+ Om int begin,, al waert sonder gewin,
De straffe placcaten t'executeren,
En d'Inquisiteuren te assisteren:
Datmen oock 'tConcili van Trenten sou
Onderhouden, al quamer om in rou.
Ga naar margenoot+Dits d'oorspronck siet ,,datmen hier noch geniet,
Het groot verdriet,, dat daer na is geschiet,
En geduyrt heeft meenige lange jaeren:
Ga naar margenoot+ 'Tvolck is onrust, de herten vol beswaren:
Ga naar margenoot+ VVatmen vertoonde met beleeft bescheyt
'Twas te vergeefs, en verkeert wtgeleyt.
Ga naar margenoot+ Pasquillen veel ,,werden al omgesaeyt,
Maer int geheel,, en wert niemant gepaeyt,
Men wilde geen trou waerschouwinge achten,
'Tvolcx Heeren, noch der Staten ware clachten:
Ga naar margenoot+ Doe quam int licht daermen voor had gevreest
'Tgeloofs belijt, en wtleg na den geest.
| |
[pagina 5]
| |
Iaerdicht opte overgifte vande Nederlanden.
de MaChtIghe keIser CaroLVs dIe VIIfde, VVeL bedaCht Vroet,
aen zIIn soon phILIps d'oVergIft Van de VVaerde neerLanden doet.
|
|