Geschiedenis van Leuven. Geschreven in de jaren 1593 en 1594

Parochie van Sint Michiel.

Opteeckeninge vande huysen, familien ende hertsteden bevonden inde prochie van Sinte Michiels Kercke, binnen ende buyten der stadt van Loven, eensamentlyck het bedryff van een vegelycke familie, aigriculture ende bestial, met oyck het getal vande affgebrocken huysen, volgende de commissie by Borgemeesteren, Schepenen ende Raedt der voirs. stadt, den commissarissen naerbescreven gegeven, opden xvij^en dach octobris anno 1597, ende d'instructie daeraff zynde.

Hoelstraete (Thiensche straat).

Ende ierst inde Hoelstraete, opde slincke zyde aldaer de prochie voirs. begint, aende herberge genaempt den Arent, gaende naerde Thiensche Poorte.

Mathys vanden Calster, weerdt inde herberge geheeten den Arent, proprietaeris ende bewoonder vanden zelffven huyse, wesende alleenlyck een huysgesin oft hertstede, weerlyck persoon ende herbergier, ende aengaende die landen oft labeur, verclaert egheene te hebben, dan alleenelyck eenen hoff binnen deser stadt, gestaen doer Sinte Michiels Poorte, byde herberge genaempt Thienen, daer een huys plach op te staen, maer affgebrocken byde soldaten, hier in garnisoen gelegen hebbende.

Jan de Pundere, schrynwercker van zyne hanteringe, woonende naest den Arent, proprietaris, ende hebbende geincorporeert ende geappliceert, tot zynen voirs. huyse, thuys dwelck daer naest plach te staene, genaempt de Genoffle-blomme, zynde alzoo nu de twee huysen maer een, ende maer een huysgesin, weerlyck persoon, maer houdende drye cameristen, zonder meer, nyet laberende noch lant oft eenige beesten hebbende oft houdende.

Daer naest, opde zelve zyde, woont Jan vander Haegen, huerlinck vanden zelven huyse, daeraff proprietarissen zyn, voer d'een hellicht, d'erffgenaemen van Steven Peetermans, ende van d'ander hellicht, Joos van Mens, wesende den voirs. huerlinck een leerthouwer, ende zynde maer een familie oft huysgesin, zonder commensaelen oft cameristen, oyck zonder lant, lantbouwinghe oft beesten.

Daer naest woont Peeter Ackermans, de jonge, alias

[p. 343]

Hulberghen, houtbreeckere van zyn hanteringe, huerlinck, daeraff proprietaris is de sone van M^r Jan Schellekens, zynde maer een familie ende huysgesin, zonder commensaelen oft cameristen ende zonder lant oft labeuringe, hebbende alleen een koeye hem toebehoorende, de welcke hy binnen zynen huyse verclaerde op te voeden.

Volght een cleyn huysken, daer inne dat woont eene weduwe genaempt Lysbeth Goolis, arm van qualiteyt, ende wesende onderhouden vanden Heyligen Geest van Sinte Michiels, ende hoorende thuys toe Sinte Peeters kinderen, vuyt crachte van zeckere rente daer voren tzelve huys geabandonneert was.

Daer naest staet een plaetse oft huysinge, geheeten het cleyn Bagynhoff, daerinne dat plagen te staene vier huysen oft wooningen ende nu zynder maer twee, nochtertyt imperfect ende onvolmaeckt, daerinne, in d'eene, woont eene arme weduwe, ende es toebehoorende de voirs. plaetse oft huysinge Jooris Hoegaerts, wesende eene familie, zonder meer.

Volght het huys genaempt den Rooden Helm, toebehoorende den voirs. Jooris Hoegaerts, eertyts geweest hebbende eene herberge, maer nu nyet; ende wordt bewoont by Anna vander Haegen, weduwe van wylen joncker Lodewycx van Liedekercke, hebbende in haer huys noch eene weduwe van Peeter Moreels, geheeten Dorothea de Witte, arm ende onderhouden van den Heyligen Geest deser prochie, woonende op een camer aldaer; ende woont int zelve huys noch eenen timmerman, met zyne huysvrouwe, genoempt Michiel vander Hulst, arm van menaige, alst bleecke.

Hier naer volght een huys geheel vervallen, ruineux ende ombewoont, eertyts toebehoirt hebbende de schoonmoedere van M^r Benoist, den schermmeester, ende nu d'erffgenaemen van S^r Augustyn Everaerts¹.

Daer naest staet een cleyn steynen huysken, bewoont by eene weduwe genaempt juffvrouwe Philipotte de Ferry, ende toebehoorende d'erffgenaemen des boven gescreven Everaerts, wesende alleen, met haere maerte, zonder andere familie, zonder eenige hanteringe, dan op haere renten levende.

Volght een groot steynen huys, bewoont by Dierick Cloet, in hueringe, oyck toebehoorende den voers. erffgenaemen Everaerts, zynde alleen eene familie ende hebbende drye cameristen-studenten, ende zonder bestiael, ende zynde een rentier.

Hier naer volght een ledige erffve, daer een huys plach op te staene, toebehoorende den voers. erffgenaemen Everaerts.

Daer naest staet een steynen huys, geheeten de Bonnette, toebehoorende een jonge dochter, geheeten Maeycken Huybrechts, ende bewoont by Marguerite Facuwez, weduwe van wylen M^r Anthoen Pouillon, ende by haeren soen M^r Steven Pouillon, clerck op het stadthuys, alhier, zonder yemanden anders in huys hebbende, ende zonder eenige hanteringe, bestiael oft lant te hebben oft te houden.

Hier volght het huys geheeten den Wyngaertranck, bewoont ende toebehoorende Jooris Hoegaerts, hem hanterende met vettewarye, wesende eene familie oft huysgesin alleen, hebbende zes kinderen, doende oyck labeur van landen, toebehoorende diverssche persoonen, naementlyck den Prelaet van Perck ende Dierick Havens, als rentmeester vande domeynen alhier, ende diverssche anderen; maer nochtans maer eene ploege dryvende; ende es allen tzelffve lant meestendeel buyten gelegen, opde Loo, ende seght een cleyn stucxken lants te labeuren, gelegen binnen deser stadt aende Tommen², toebehoorende de kercke van Sinte Michiels, groot omtrent drye vierendeelen; ende het lant, dwelck hy buyten labeurt, seght, in alles te zyn, twelff boenderen, daeraff het onderhalff boender toebehoort den Prelaet van Perck, gelegen te Haesrode, onder Bierbeeck; verclaert noch te hueren, tegen den doctoor de Rycke, een boender weyde gelegen inde Eycken bempden, onder Bierbeeck; item, seght hem noch toe te behooren een dachmael bempts, gelegen int Kesselbroeck; verclaert voerts twee peerden te hebben, hem toebehoorende, ende daermede hy labeurt, zonder te hebben eenich ander bestiael; verclaert egheen cameristen te houden noch commensaelen oft oyck eenich ander volck te hebben oft te houden.

Daer naest woont Jan van Dorne, eertyts geweest hebbende een cleermaeckere, ende nu houdende de wage deser stadt, ende es thuys hem toebehoorende ende geheeten de Creft, zynde alleen, met zyne huysvrouwe ende eenen soen, ongehouwt, maeckende alzoo eene familie, zonder beesten, lant, cameristen oft commensaelen.

Hier naest woont Jan Cansmans alias Cancelliers, schoenmaeckere van zyn hanteringe, huerende tzelve huys tegen Gregorius Loomans, proprietaris daeraff, ende es thuys oyck geheeten de Creft, als het voergaende huys; zynde een familie alleen, behoudelyk dat by hem woont, op een camer, eene achterwaresse, woonende alleen ende doende haere costen a part; zonder dat hy ander volck in zyn huys heeft; seght voerts te hebben, inde Perckstraete, tegen over die Poele, een

1 Augustijn Everaerts, heer tot Velpen, echtgenoot van Katherina van Tenremonde. Hij was kleinzoon van Peeter Everaerts en van Maria Du Mont de Buret, en neef van Meester Willem Everaerts, priester, een van de begunstigers der Pedagogie de Valk, te Leuven.

2 Of Tomben, gelegen in het Vlamingsveld. Zie hooger blad. 173.

[p. 344]

erffve, daer een huys plach op te staen, dwelck nochtertyt ledich leeght ende zonder eenich proffijt daeraff te hebben.

Daer naest woont Lodewyck Smolders, backer, int huys geheeten de Violette, hem toebehoorende, woonende alleen, met zyne huysvrouwe, ende alzoo zynde maer eene familie; maer seght te houden drye cameristen; verclaert egheene beesten te hebben oft te houden noch oyck eenich lant oft weyden.

Hier naer volght het Pedagogium Falconis, daer inne dat woonen hondert ende vyfftich jongers, aldaer studerende, daer onder dat zyn hondert ende xxv jongers die commensaelen zyn, ende d'anderen doen aldaer huns zelffs cost; boven die voers. jongers, es daer eenen regent, ende daertoe noch elff meesters, de welcke meesters gegaigeert worden vanden regent; ende en zyn daer egheen beesten, noch eenige landen tzelve Pedagogie toebehoorende, ende onder de voers. jongers zyn wel thien jongers die arm zyn, zonder yet te betaelen; maer zyn aldaer woonende ende levende op aelmoessen.

Ende es te weten ende hier te noteren dat, naest het voers. collegie, hebben gestaen drye diverssche huysen, die welcke by diverssche huysgesinnen plagen bewoont te worden, ende nu geappliceert ende geincorporeert zyn, binnen thien jaeren herrewaerts, totter voers. collegie, ende zyn daer nu tertyt scholen aff gemaeckt.

Aldernaest het voers. Pedagogium staet een huys toebehoorende d'erffgenaemen wylen Peeters N ........., die bode was op Maestricht, dwelck oyck in hueringe houdt tvoers. Pedagogium; ende wordt de winckel voer aende straete, bewoont by Niclaes de Vleeschouwer, den jonge, cleermaeckere van zynen ambacht, gehuert by hem tegen de weduwe des voers. Peeters, ende die reste vanden voers. huyse, gebruyckt het voers. Pedagogie, hebbende die zelve reste van thuys affgeschiedt ende affgepleckt vanden winckel; alzoo dat int zelve huys egheen familie en es, dan daeghs hout die voers. Niclaes, voer aen straete, daerinne zynen winckel, zonder datter nu tertyt inne es eenige hertstede.

Daer naest volght een huys halff ruineux, daer inne dat woont eenen wael, geheeten Guilliam Canon, wesende een hantwercker, en hebbende eene koeye hem toebehoorende, ende zynde een familie; maer woont in een camer vanden huyse zeckere weduwe, met een kint, tzelve huerende, zonder eenige andere beesten, lant oft lantbouwinge.

Daer naest woont Andries de Pundere, schrynwercker, ende zyn huysvrouwe, haer generende met cremerye, huerende tzelve huys tegen zeckere lieden woonende tot Sint Truyden, nyet wetende den naem van den proprietaris te noemen, wesende maer een familie zonder cameristen, commensaelen, beesten, lant oft lantbouwinge.

Voirts woont Charles de Schoesetter, timmerman, toebehoorende thuys Guilliam ende Cathlyne de Rayemaeckere ende consorten, wesende maer een familie, zonder te hebben eenige beesten, lant oft lantbouwinge.

Hier naest woont, in een cleyn huysken, Jan van Wilre, zynde een hantwercker ende dorsscher, toebehoorende d'erffgenaemen van Mevrouwe van Neeryssche, te wetene Gottegnies, zynde maer een familie, zonder meer, ende zonder beesten, labeur, lant oft weyden ende zonder te hebben oft te houden eenige cameristen oft commensaelen.

Daer naest staet een schoon steynen huys, toebehoorende d'erffgenaemen van Mevrouwe van Neeryssche, bewoont in hueringe by jouffvrouwe Jacquelyne Le Muet, weduwe van wylen den heeren doctoors Herrebout, haer houdende over zulcx voer suppoest deser Universiteyt, ende alzoo genyetende vrydom van accyse, houdende drye commensaelen, ende heeft verclaert dat, binnen haeren huysen, noch woont D. Lombardus, doctoor inde Godtheyt, geboren van Yerlant¹, die daer zyne eygen coste is doende, met eenen knecht, den welcken cost de voers. jouffvrouwe Muet es bereydende; verclaert, des gevraeght zynde, eygeene beesten te hebben oft te houden, noch eenich lant binnen deser stadt te hebben, dan alleenelyck een pachthoff te hebben haer toebehoorende, tot Blanden gelegen, aen twee pachters vuytgegeven.

Hier naest volght het huys toebehoorende heer Cornelis van Grave, oudt wedthouder deser stadt, wesende goet ende wel in staete, ende by hem zelffver, met zynen sone, ongehouwt zynde, bewoont, wesende eene familie alleen, zonder cameristen, commensaelen oft eenich ander volck aldaer a part mesnaige houdende; verclaert egheene koeyen oft peerden te hebben oft te houden, ende inder stadt oyck egheen lant oft weyden te hebben.

Daer naest staet een cleyn huys toebehoorende den voers. van Grave, ende in hueringe bewoont by eenen ingelschen man, gerefugieert, genoempt Jooris Konniers, wesende een weduwer, woonende, met hem, noch twee ingelschen in zynen cost, wesende maer een familie, zonder eenich bestiael, lant oft lantbouwinge, ende zynde vry van accysen, by consente ende acte vande stadt hem verleent, ende den commissarissen verthoont.

Hier naest staet een huys, nu geheeten de geel Poorte, toebehoorende M^r Pieter Ghys, woonende tAntwerpen, ende bewoont, in hueringe, by jouff-

1 De beroemde ierlander Petrus Lombardus, primus van Leuven, in 1575, doctor in de Godgeleerdheid, in 1594. Daarna weerd hij Proost van Kamerijk en eindelijk aartbisschop van Armach en primaat van Ierland. Hij overleed in 1624.

[p. 345]

vrouwe Anna Mersman, weduwe wylen joncker Symons de Creton¹, zynde maer een familie, te wetene: haere twee sonen ongehouwt, eene maerte ende eenen knecht, zonder meer; verclaert oyck egheen bestiael, landt oft lantbouwinge te houden; verclaert oyck vry te wesen van accyse, by acte vander stadt, die zy seght te hebben.

Daer naest woont Jacques Ortgert, die jonge, backer van zyn hanteringe, zynde maer een familie ende zonder bestiael, lant, weyde oft lantbouwinge.

Vervolgens woont Jan de Pape, die jonge, een ticheldecker ende proprietaris van tzelve huys, zynde maer eene familie; dan verclaert dat int achter huys woont eenen hantwercker, geheeten Gielis vanden Steene, ende houdende familie a part, zonder beesten, lant, weyde oft lantbouwinge binnen oft buyten.

Doer Sinte Michiels Poorte, opde zelve slincke zyde, naerde Thiensche Poorte, aldernaest de Poorte van Sinte Michiels, wordt bevonden een erffve, nu ledich, daer een huys, int beginsel van dese trouble, heeft opgestaen, ende affgebrocken by de soldaten, in garnisoen hier gelegen hebbende, ende hoort toe de erve der kercke van Sinte Michiels, zoo men verstaet.

Opden hoeck vande Ravestraete, aldernaest den ganck vanden Groote Gulde hoff, es bevonden oyck gestaen te hebben een huys, t'eenemael affgebrocken, ende hoort die ledige erve toe d'erffgenaemen Berthyns; maer zedert vercocht aen eenen buyten man, genoempt Michiel die stroodecker, woonende onder Bierbeeck.

Op d'anderen hoeck vande Ravestraete worden bevonden gestaen te hebben, tusschen den zelffven hoeck ende het huys nu toebehoorende Gielis de Muysere, drye diverssche huysen, die by de soldaten teenemael zyn affgebrocken, ende noch jegenwoordelyck die erffve ledich ende ongelabeurt liggende, ende geabandonneert byden proprietaris, midts den commer² daerop vuytgaende.

Naest de voers. erffve oft hoeckplaetse, woont Gielis de Muysere voers., eensdeels proprietaris van tzelve huys, met zyne mede erffgenaemen Jans wylen van Bierbeeck, zynde maer eene familie, hebbende drye arme cameristen, de welcke op aelmoessen moeten leven, houdende een koeycken, hem toebehoorende, zonder meer bestiaels, oyck egheen labeur doende, noch oyck eenich lant oft weyden binnen deser stadt hebbende.

Daer naest woont Lambrecht Boddens, backer van zyn hanteringe, huerende tzelve huys tegen d'erffgenaemen Jans wylen van Bierbeeck, proprietarissen vanden zelffve, wesende maer eene familie, hebbende noch koeyen, noch peerden, noch oyck eenich lant, weyde oft erffve, noch oyck eenich labeur doende.

Aldernaest woont Jooris Ravens, repareerder van oude schoenen, ende huerende thuys tegen den voers. erffgenaemen van Bierbeeck, wesende maer eene familie, hebbende nyemant met hem innewoonende, dan zyne huysvrouwe ende kinderen; heeft egheene beesten, erffve oft bedryff van labeur.

Voerts woont Lenaert Schelleckens, cleermaecker van zynen ambacht, toebehoorende tzelffve huys d'erffgenaemen wylen Aerdts Brabants, wesende maer een familie oft hertstede, zonder beesten, eenige erffven, oft possessien oft labeur.

Daer naest woont Geerdt vander Haegen, hantwercker, wesende maer eene familie, ende toebehoorende Jeremias van Dormale, hebbende twee koeyen hem toebehoorende, zonder ander bestiael, ende houdende in hueringe zekere landen gelegen binnen deser stadt, toebehoorende Aerden Coosmans, ende een ander stuck lants, wesende tsamen in alles groot omtrent een halff boender.

Hier naest woont Vranck de Haen, vettewaerier, proprietaris van tzelve huys, wesende maer eene familie, hebbende egheen koeyen noch peerden, noch lant, weyde oft eenige andere erven binnen deser stadt, noch oyck labeurende oft doende labeuren.

Daer naest woont Geldolph van Thienen, lynewever, werckende met twee getouwen, huerende thuys tegen Jacop Ruelens alias Braetpan, cock ende oudtcleercooper, proprietaris daeraff, zynde maer eene familie, zonder bestiael oft eenige gronden van erffven binnen deser stadt oft lantbouwinge, ende es thuys geheeten den Cristoffel.

Hier naest zyn bevonden drye diverssche huysingen oft hertsteden, gestaen te hebben die binnen dese troublen al affgebrocken zyn, by de soldaten, ende die erffve noch ongebouwt ende verlaeten liggende, waeraff d'ierste affgebrocken huys es toebehoorende d'erffgenaemen Heyms alias Vetteken, het ij^e ende iij^e draeght hem aen Gregorius vander Veken, beenhouwer.

Daer naest woont Peeter Leunis, trompetter ende courrier deser stadt, huerende tzelve tegen den voers. Gregorius vander Veken, wesende maer eene familie, ende hebbende een koeycken, zonder voerder bestiael, ende zonder te hebben eenige patrimonie oft gronden van erven.

Vervolgens woont de weduwe van Troilus vander Borcht, in zynen leven potbacker, genoempt Magriete Yerpain, exercerende de zelffste potbackerye, ende wesende proprietaresse vanden zelven huyse, zynde

1 Simon Creton, ridder, en Anna Meersman, zijne gade, waren reeds te Leuven gevestigd in 1560. Akt der Schepenen, van 3 maart 1560; in 3^a.

2 Dat is de last.

[p. 346]

maer eene familie, als wesende alleen, met haere maerte, zonder bestiael oft gronden van erffven, noch oyck labeur doende.

Daer naest es eene ledige erffve, daer een huys heeft opgestaen, ende by het garnisoen teenemael affgebrocken, gelyck het noch es, toebehoorende, emmers hem aendraegende, de zelve erffve Andries de Gheyt, voer gebreck van zeckere rente die hy daerop es pretenderende.

Hier naest es noch een andere erffve, daer een huys heeft opgestaen, ende als boven affgebrocken, by t'gaernisoen, geheeten de zelve erffve het Reepken, verlaeten voerden chyns, ende toebehoorende eenen genaempt Ingel de Schildere.

Naest dese erffve es noch een ledige erve, daer twee diverssche huysingen hebben opgestaen, ende insgelycx ten gronde, by de soldaten, affgebrocken, nu toebehoorende Jacop de Coninck, emmers voer gebreck van zeckere zyne rente hem tzelve aendraegende.

Aldernaest dese erve, totter schuere van Laureys van der Tommen, es een ledige erffve, toebehoorende M^r Merten Berthols, schoelmeestere, daer drye diverssche huysingen hebben opgestaen, ende ten gronde al aff gebrocken, by de soldaten alhier in garnisoen gelegen hebbende.

Naest de voers. erve staet een schuere, met een hoffken daer achter aen, toebehoorende Laureys vander Tommen.

Voerts woont Peeter Ginderblomme, timmerman, huerende tzelve huys, tegen Reynier Staes, proprietaris, zynde maer eene familie, hebbende noch peerden, noch koeyen, noch eenich bestiael, noch lant oft eenige erffve binnen deser stadt.

Daer naest woont Hendrick Molemans, die jonge, hantwercker, toebehoorende tzelffve huys Reynier Staes, maer eene familie, zonder beesten oft gronden van erffven binnen deser stadt.

Waer naer volght een huys, met eene schuere, bewoont by Hans Waerseggers, labeurder ende dryvende eenen ploech buyten der stadt, huerende thuys tegen Peeter van Aerschot; wesende eene familie ende hebbende twee koeyen hem toebehoorende, zonder voerder bestiael, noch oyck hebbende eenige possessie oft gronden binnen deser stadt.

Hier naer es een ledige erve, nu hoff wesende ende daerop twee diverssche huysingen gestaen hebben, ende by de soldaten ten gronde affgebrocken, eertyts toebehoort gehadt hebbende, beyde die voers. huysingen, Philips wylen Ruelens, ende nu de weduwe M^r Peeters de la Hele, by coope tegen Hendrick de Waerseggere.

Naest de voers. erffve staet een huys, met zecker schuerken daeraene, toebehoorende Jan vander Rest alias Kiexken, verhuert aen zynen soen Aerdt vander Rest, ende zynde maer een familie oft hertstede, hebbende de voers. huerlinck twee peerden hem toebehoorende, daer mede hy es labeurende zecker lant liggende byde Zieke Lieden, onder Corbeeck prochien, ende toebehoorende mynheere Berthols, woonende tot Bruggen, hebbende voerts twee koeyen hem toebehoorende, zonder eenich voerder labeur oft bestiael.

Daer naest staet het huys bewoont by Alaert van Rengen, huerende tzelve tegen eene vrouwe woonende tot Bruessel, proprietaresse daeraff genoempt Dorothea, geheeten tzelve huys d'oude Caetspel, en eertyts toebehoort gehadt hebbende Gielis wylen Beyms, bellemaeckere, wesende maer eene familie, ende hebbende vier koeyen, hem toebehoorende, zonder te doen eenich labeur, maer wesende een hantwercker, zonder eenich lant oft erffve binnen deser stadt oft dese prochie te hebben.

Vervolgens woont jouffvrouwe Cathlyne Cobbelgiers, weduwe wylen M^r Peeters de la Hele, haer het zelve huys toebehoorende, wesende maer eene familie, ende zynde vrye van accyse, als weduwe van wylen eenen licentiaet, ende midts de promotie van haeren soen in artibus, by haer woonende ende ongehouwt, hebbende twee koeyen haer eygentlyck toebehoorende, zonder peerden, hebbende noch achter desen haeren huyse, een erffve zoe hoff, lochtinge ende landt, groot in alles, omtrent een boender, dwelck zy doet labeuren thaeren proffyte; item, verclaert noch te hebben aen Sinte Cathlynenblock, binnen deser stadt, omtrent een halff boender landts, haer toebehoorende, dwelck in helft winninge es houdende Hendrick Molemans, regenoten het Dievenstraetken, ter eenre, ende jouffvrouwe Ketelboeters, ter andere zyde; item, seght noch haer toe te behooren drve vierendeelen landts, gelegen binnen deser stadt vryheyt ende prochie, buyten de Thiensche Poorte, gelegen tegenover het Vinckenboschstraetken ende de Thiensche baene, loopende ter Loo weert, dwelck oyck ter hellicht labeurt Hendrick Molemans.

Hier naest woont Jan vander Rest, labeurder oft pachter, proprietaris van tzelve huys, ende wesende maer eene familie, hebbende twee koeyen hem toebehoorende, ende twee peerden, daer mede hy es labeurende diverssche landen binnen deser stadt ende sommige oyck buyten gelegen; ende ierst binnen labeurt hy drye dachmaelen landts, toebehoorende, het halft dachmael, der kercke van Sinte Michiels, gelegen onder dese prochie aende Tomme; ende d'ander zes vierendeelen ende noch een dachmael, toebehoorende Robrecht Wagemans, es gelegen aende Cruystraete; ende buyten dese stadt, onder dese prochie, labeurt hy noch, in alles, vier boenderen landts gelegen buyten de Thiensche Poorte, eenige aende vesten, te wetene drye dachwanden, toebehoorende Robert Wagemans, ende dat ter hellicht winninge; item, twee boenderen ende een halff, ter hellicht oyck, toebehoorende de Bay, presi-

[p. 347]

dent inde Collegie van Savoye, liggende opde Loo; item, noch een dachwant, toebehoorende M^r Jan Schelleckens, gelegen buyten de Thiensche Poorte, opden Cortewech, in pachtinge.

Naest de voers. erffve, woont Jooris Smolders, backer van zynen ambacht, zynde eene familie, huerende thuys tegen Pauwel de Ridder, proprietaris, zonder eenich bestiael, erffve oft labeur, voer hem oft yemanden anders.

Hier naer es gestelt een schuere, toebehoorende Pauwel de Riddere, daer eene hertstede op plach te staen; maer affgebrocken by de soldaten.

Volght een huys bewoont in hueringe by Geerdt Schoesetters, hem generende met labeur, toebehoorende Pauwel de Riddere, hebbende twee koeyen hem toebehoorende ende twee peerden, daer mede hy es labeurende diverssche landen, buyten dese stadt ende prochie liggende, behoudelyck een dachwant lants ende es toebehoorende Jan Cock alias Cordier, gelegen hier binnen aende Tomme, met noch eenige andere landen, onder dese prochie liggende, buyten de Diestsche Poorte, te wetene twee boenderen landts gelegen by Vlierbeeck, toebehoorende Jan Cock voers., ter hellicht gehouden; item, buyten de Diestsche Poorte, aenden Blauwputte, vj vierdeelen lants, toebehoorende Robert Wagemans, oyck ter hellicht, zonder meer.

Hier naest woont Barbara Scosters, weduwe van wylen Willem Keyen, haer behulpende met beesten te houden, wesende maer eene familie, ende huerende thuys tegen de weduwe de la Hele, proprietaresse, hebbende twee koeyen, haer toebehoorende, ende voerts hebbende eenige landen in hueringe, onder dese prochie ende gelegen buyten de Thiensche Poorte, toebehoorende den Godtshuysen van Bethlehem, groot tzelve een boender lants; item, noch een stucxken lants, gelegen binnen deser stadt, dwelck zy huert tegen jouffvrouwe Jacomyne Bertyns, gelegen inde Hoelstraete, achter Hendrick van Merbeeck, zonder meer goets oft lants onder dese prochie binnen oft buyten.

Vervolgens woont Symon Duemps, pachter oft labeurder, geheeten thuys Thoff, gestaen opden hoeck vanden Quaeden Poel¹, toebehoorende d'erffgenaemen Goerdts wylen Bruelmans, zynde maer eene hertstede, hebbende twee koeyen hem toebehoorende, ende daer toe noch twee peerden, daermede hy es labeurende diverssche landen, binnen deser stadt, te wetene: een stuck van seven vierendeelen lants, toebehoorende M^r Merten Berthols, schoelmeester, ende gelegen inde Hoelstraete, aldernaest de schuere Laureys vander Tommen, houdende tzelve ter hellicht; op welcke erve dat gestaen hebben eertyts drye diverssche huysen oft woonsteden, ten gronde affgebrocken by de soldaten; item, verclaert noch hem, in proprieteyt, toe te behooren drye vierendeelen lants, gelegen in dese prochie, aende stadts vesten, tegenover den toren genoempt den Cromme Herent, dwelck hy zelver es houdende, zonder yet meer te hebben, tzy weyden, bempden, lant oft bestiael.

Voerby den Quaeden Poel, lancx naerde poorte ende op den hoeck vanden voers. poele, woont Hendrick Molemans, proprietaris, labeurder, wesende maer eene familie, hebbende drye koeyen, hem toebehoorende, ende vier peerden, met een vuelen, labeurende somwylen met twee ploegen, te wetene: ierst binnen dese stadt gelegen een boender lants, gelegen tusschen de rechte straete ende de Tommestraete, toebehoorende Jan Willems, den ouden, houdende tzelve te pacht; item, noch vyff vierendeelen landts, toebehoorende den Jesuiten, gelegen binnen dese stadt, achter de Tomme, te geltpacht; item, buyten de Thiensche Poorte, opden Steenwech, voer aenden wech, een boender lants ter hellicht, toebehoorende Heylcken int Gulden Cruys; item, tegenover het voers. stuck, aenden zelven Steenwech, aen Perckgrecht, noch thien vierendeelen lants, ende toebehoorende d'erffgenaemen Claes Berthyns, potgietere, houdende tzelffve te pacht; item, daerby noch een halff boender lants oyck te pacht, toebehoorende d'abdye van Perck; item, noch twee boenderen lants toebehoorende Maeycken Luenis, weduwe ende woonende inde Roode poorte, gelegen achter de Crucke, opde Loo, ter hellicht gehouden; item, noch twee boenderen landts toebehoorende Jacop Zwerts; vast aen het voers. lant liggende, oyck ter hellicht gehouden.

Daer naest woont Carel Laermans, potbacker ende proprietaris vanden huyse, zynde maer eene familie, zonder koeyen oft peerden, maer hebbende, tegenover zynens, omtrent de Tomme, in dese prochie gelegen, thien vierendeelen lants, hem toebehoorende, doende dlant om salaris ende loon labeuren.

Hier naest woont eene weduwe genaempt Heylcken vander Eycken, proprietaresse vanden zelven huyse, zynde maer eene familie, zonder te hebben eenige koeyen oft peerden haer toebehoorende, noch bempden oft weyen onder dese prochie; dan verclaert alleenlyck te hebben een boender lants, achter desen haeren huyse liggende, aenden Molenstraete, dwelck in pachtinge es houdende, ter hellicht, Jan van Haven.

Daer naest heeft die voers. Heylcken noch een huysken staende, haer toebehoorende, daer een ouden houwelyck inne woont, genaempt Jan vanden Kerckhoff, hem generende met dersschen ende in knaepschap te

1 Deze poel was gelegen aan den ingang der huidige Burgemeesterstraat.

[p. 348]

brouwen, ende gelyck hantwerck, wesende maer eene familie, ende thuys huerende tegen de voers. weduwe; zonder koeyen, peerden oft eenige erve.

Daer naest staet een ledige erve, daer eertyts een huys ende woonstede heeft opgestaen, maer nu affgebrocken by de soldaten, ende toebehoorende der voers. Heylcken; bevryt alleenlyck die voers. erffve met eenen doode muere voer aen straete.

Hier naest woont Hendrick Nys, pachter ende labeurder, huerende thuys tegen Dierick Havens, proprietaris daeraff, wesende maer eene hertstede, hebbende alleenlyck drye koeyen haer toebehoorende, ende drye peerden met een vuelen, daer mede labeurende die landen des voers. Dierick Havens, gelegen in drye stucken, buyten de Thiensche Poorte, groot in alles xxx vierendeelen lants, ende dat ter hellicht; item, noch drye dachmaelen lants buyten de voers. poorte, al onder dese prochie, den voers. rentmeester Havens toebehoorende, oyck ter hellicht; item, hier binnen, aende Tomme, noch een dachwant lants, toebehoorende Emel de Pape, oyck ter hellicht; zonder meer landts oft erffve oft eenige weyden oft bempden onder dese prochie.

Daer naest staet een ander pachthoeve ende toebehoorende M^r Jan Ter Beecken, bewoont by Hendrick van Merbeecke, wesende maer eene familie, hebbende zes koeyen ende drye peerden, hem toebehoorende, labeurende, binnen dese stadt, twee stucken lants, wesende in alles twee dachmaelen, gelegen aende Tomme, toebehoorende Laureys vander Tommen; item, een boender landts, in drye stucken, gelegen aen Sinte Cathlynen, toebehoorende de weduwe Ketelboeters, ter hellicht winninge; item, achter Sinte Cathlyne, noch twee dachmaelen landts, toebehoorende de weduwe int Reusen hooft, in hueringe; item, noch drye dachmaelen lants, buyten de stadt, tusschen de Thienssche ende Diestsche Poorten, aende Diestsche bane, gelegen aenden Cortenwech, toebehoorende Gregorius Loomans, houdende tzelffve ter hellicht; item, noch drye dachmaelen landts gelegen rechts buyten de Thiensche Poorte, daer men naer Perck toe gaet, toebehoorende den apothecaris inde Croon, Jan Rogge, ter hellicht; item, noch drye dachmaelen lants, in twee stucken, gelegen buyten de Thiensche Poorte, aende vesten, toebehoorende d'erffgenaemen vander Malen, ter hellicht winninge; zonder meer landen, bempden oft weyden oft ander labeur, onder dese prochie.

Daer naest es een ledige erffve, tegenover den Borreput, daer eertyts een huys plach op te staen ende affgebrocken by het garnisoen, toebehoorende M^r Jan van Rillaer, schilder; daer achter aen gelegen zyn drye vierendeelen lants, toebehoorende den voers. M^r Jan van Rillaer.

Daer voert woont Niclaes de Breede, rentier, eertyts Cruydenier, nu oudt man, wesende eene familie, zonder koeyen oft peerden oft eenich lant in proprieteyt oft anders hebbende oft houdende, onder dese prochie.

Hier naest woont Geeraert Boels, glaesenschryver [of schilder], huerende thuys tegen den voers. Niclaes de Breede, zynen schoenvaedere, wesende maer eene familie, zonder commensaelen oft cameristen, landt oft erffve binnen deser stadt oft prochie; dan verclaert te hebben, buyten dese stadt aen het Cappelleken vanden Blauwput, een halff boender landts, hem toebehoorende, ende dwelck hy heeft vuytgegeven ter hellicht; item, verclaert noch buyten de Thiensche Poorte te hebben, zes vierendeelen lants, gelegen aenden Corttenwech, hem toebehoorende, oyck ter hellicht vuytgegeven, zonder onder dese prochie yet meer te hebben, tzy weyden, landen oft andere erffven.

Daer naest woont Pauwel Molemans, pachter, toebehoorende thuys zyne huysvrouwe Lincken Steenbeecx, wesende eene familie, hebbende maer twee koeyen ende twee peerden, hem toebehoorende, ende daer mede doende labeur, te wetene drye vierendeelen lants, gelegen achter zyn woonhuys, hem toebehoorende, ende by hem zelver gehouden; item, buyten dese Thiensche Poorte, aende vesten, omtrent den gebrocken Toren oft Crommen Herent, noch een half boender lants, ende toebehoorende de weduwe van doctor Goblet, ter hellicht by hem gehouden; item, noch drye vierendeelen lants, tusschen de Thiensche ende Diestsche Poorten aende vesten, ende aenden Corttenwech, toebehoorende de voers. weduwe Goblet, oyck ter hellicht gehouden; item, noch een dachmael lants, op d'andere zyde van d'olmen, buyten de Diestsche Poorte, over dese zyde van Vlierbeeck, tusschen den Diestsche wech ende Loobosch, de zelve weduwe Goblet toebehoorende, ter hellicht winninge; item, noch een halff dachmael lants daerby gelegen, hem Pauwels toebehoorende; item, noch buyten de Thiensche Poorte, achter de Crucke, zes dachmaelen landts toebehoorende Niclaes van Opstal, huyvetter, ter hellicht winninge, zonder yet meer onder dese prochie.

Daer naest woont Gielis van Dorne, brouwer ende pachter, wesende maer eene familie, welcken gront nu maer een huysinge oft habitatie en es, ende daerop dat eertyts gestaen hebben noch vier andere diversche wooningen oft hertsteden; daeraff die vier zyn affgebrocken, by de soldaten, ende d'ierste vande vyve genaempt was den Oyevaert, doen toebehoorende eenen genoempt Michiel Boon, in zynen tyt pachter; int ij^e huys plach te woonen Peeter Luenis; int iij^e woonde Hendrick Seycq, pachter; het iiij^e ende v^e behoorden toe Barbelen sHagen, weduwe van eenen lanthouwer, verclaerende te hebben drye koeyen, haer toebehoorende ende drye peerden, ende te labeuren, in alles, twee ende een halff boenderen lants, die twee boenderen toebehoorende

[p. 349]

Peeter de Poirtere, inde drye Vriesen, gelegen over dese zyde de Crucke; ende het halff boender, seght hem Gielissen toe te behooren, gelegen aende vesten, buyten de Thiensche Poorte, zonder meer te hebben onder dese prochie.

Hier naer volght de Cappelle van Onser Liever Vrouwe daer Buyten, daer inne dat woont de coster, met zyne huysvrouwe alleen; behoudelycx dat, achter opde camer, a part woont eene arme weduwe achterwaresse, zynde zonder lant, bestiael oft eenich bedryff.

Daer naer volght de Thienssch e Poorte, alwaer dat woont die portier, met zyne huysvrouwe, genaempt Geerdt de Pape, zonder beesten, landen oft eenige erffve, wesende maer eene familie.

Tegen over de Cappelle, op d'ander zyde vande Hoelstraete, ende opde slincke zyde, comende vande Thienssche Poorte, naer de binnen stadt gaende, zyn bevonden de naervolgende huysen:

Ierst het pachthoff staende tegen over de voers. Cappelle van Onser Liever Vrouwen, toebehoorende Dierick Havens, rentmeestere vande domeynen, in het quartier van Loven, bewoont by Adriaen Steenberchs, pachtere, de welcke heeft zoo koeyen zoo rinders, in alles seven beesten, hem toebehoorende, ende vier peerden, met een vuelen; labeurende met twee ploegen de naervolgende landen onder dese prochie gelegen: ierst, achter tvoers. pachthoff, den voers. rentmeestere toebehoorende, onder halff boender landts, in twee stucken gelegen, ter hellicht vuytgegeven; item, by Sinte Cathlynen Cappelle, achter Schuttershoff, een stuck lants, genoempt het Paternostersblock, groot seven dachwanden, oyck ter hellicht; item, noch een halff boender landts vast binnen aende Perck Poorte, opde zyde vander Tommen, toebehoorende eenen man van Bruessel, by den voers. pachter oyck ter hellicht gehouden.

Daer naest staet noch een pachthoff bewoont, in hueringe, by Merten Lyfftocht, toebehoorende d'erffgenaemen van Villers, wesende maer eene familie, pachter van zyne hanteringe, hebbende vier koeyen, hem toebehoorende, ende vier peerden, ende labeurende, met twee ploegen, inden iersten, een boender ende vyff vierendeelen lants, in twee stucken, gelegen aen Sinte Cathlyne Kercke, op d'een zyde vanden Keyeberch, toebehoorende Peeter de Zangre, boeckvercooper; item, buyten deser stadts Thiensche Poorte, op dese zyde de Crucke, een stuck van drye boenderen lants, toebehoorende doctor de Bay, president, ende te pacht gehouden; item, opde Loo, toebehoorende den rentmeesters Havens oft zyne Majesteyt, vyff boenderen landts, oyck te pacht; voerder en heeft nyet onder dese prochie.

Daer naest woont, in haer eygen huys, Nellecken Hocx, weduwe Symons van Villers, wesende maer eene familie, hebbende drye koeyen, haer eygen toebehoorende, maer egheene peerden, ossen noch schapen, vette noch magere; hebbende omtrent drye dachmalen landts, som daeraff achter haer huys, ende som gelegen achter Onser Liever Vrouwe Cappelle, dwelck zy tot haeren behoeff doet labeuren; ende buyten dese Thiensche Poorte, vast aende vesten, heeft zy noch negen vierendeelen landts, haer oyck toebehoorende, dwelck zy insgelycx, tot haeren behoeve, doet labeuren.

Hier naest staet een verlegen erffve oft plaetse, daer eertyts een huys oft woonstede plach op te staen, ende by de soldaten ten gronde affgebrocken, nu toebehoorende Petronella Hocx, weduwe Symon van Villers.

Daer naest es een huysken, met een hoffken achter, gehuert ende bewoont by Mathys van Lyere, hantwercker, tzelve huerende tegen d'erffgenaemen van wylen Merten vander Gelen, hebbende twee koeyen, hem toebehoorende; zonder voerder bestiael, labeur oft bedryf.

Daer naest volght ende leght een erffve, daerop oft tusschen dat plagen te staen, tot aen het hoecxken van de Tommestraete, acht huysen, al affgebrocken by de soldaten, nu de geheele erffve te lande gebracht, toebehoorende Jan Willems, den ouden, ende wordt gelabeurt by Hendrick Molemans, ter hellicht, wesende groot een boender; maer want tzelve boender hier voren es gestelt, onder de declaratie gedaen by Hendrick Molemans, aldus dient tzelve hier maer voer een memorie vande acht geruineerde huysen.

Opden hoeck vande Tommestraete [Windmolenstraat], staet een ledige erffve, nu toebehoorende Jan van Dorne, daer een huys plach op te staen, by de soldaten geruineert.

Daer naest staet een huys toebehoorende Reynier Staes, ticheldeckere, in hueringe bewoont by Joos Ouwers, hantwerckere, zynde maer een familie, te wetene hy, Reynier, met zyne huysvrouwe ende drye kinderen, hebbende alleenlyck eene koeye, zonder te exerceren eenich labeur, lant noch weyden hebbende.

Hier volght noch een huys, oyck toebehoorende de voers. Reynier Staes, ende bewoont by Philips Schoesetters, labeurder, hebbende twee koeyen ende drye peerden, zonder meer; labeurende de landen hier naer bescreven onder dese prochie gelegen: ierst een stuck aenden Crommen Herent, groot negen vierendeelen, binnen deser stadt, ende noch een dachwant lants, gelegen inde Ravestraete, toebehoorende die voers. landen M^r Jan van Rillaer, schilder, houdende allen tzelffve lant ter hellicht winninge; ende wesende maer een familie, zonder te hebben eenich ander lant, onder dese prochie, binnen oft buyten.

Daer naest staet noch een huys toebehoorende Willem Mathys ende bewoont by hem, wesende eenen

[p. 350]

hantwercker, ende maer eene familie, hebbende twee koeyen, zonder meer.

Daer volght een erffve toebehoort hebbende den ouden Jan Goolis, daer op gestaen hebben vier diverssche huysen, met een schoone schuere, daer achter aen, die welcke al affgebrocken zyn, by de soldaten, ende nu behoort de zelffve erffve Peeter van Aerschot; groot in alles omtrent een dachmael.

Hier naest es noch een ledige erve, daerop dat gestaen heeft een schoone hoeve, met twee schueren, oyck al aff gebrocken, by de soldaten, wesende d'erffve in alles groot omtrent een halff dachmael, nu toebehoorende Jooris van Spangen, woonende alhier inden Ouden Valck.

Daer naest staet een huysken toebehoorende Symon Duemps huysvrouwe, bewoont, in hueringe, by Gielis de Greve, labeurdere, alleenlyck ten eynde om van buyten alhier, met zyne beesten ende meubelen, te comen refugeren, zonder voerder last anders thuys te bewoonen, oft alhier wacht te houden, zynde oyck zonder bestiael hier binnen te hebben oft eenich labeur te bedryven, alzoo dat het egheene familie en es.

Vervolght een huys, genaempt de Stroobant, ende toebehoorende Nys de Wyngaerdere, ende bewoont byde weduwe Claes de Greve, alleene met haer dochter, hebbende drye koeyen haer toebehoorende, wesende maer eene familie, zonder te hebben eenich ander lant labeur oft beesten.

Daer naest staet een huys toebehoorende Jacop Raeps, woonende tot Lovenjoul; dienende dit huys maer voer hem tot eene refugie, zonder dat men int zelffve eenige mesnagie oft familie houdt, dan in tyde van noode oft oploopinge.

Volght de herberge, genaempt Thienen, toebehoorende ende bewoont by Mathys Crabbeels, herbergier, wesende maer eene familie oft huysgesin, hebbende twee koeyen, hem toebehoorende, egheene ossen, schapen noch peerden hebbende, noch labeur doende, noch oyck eenich lant, weyden oft andere erffve hebbende, binnen oft buyten onder dese prochie, dan alleenlyck omtrent een dachmael lants, achter zyn huys voers. gelegen, dwelck hy metter schuppe doet omgraeven.

Daer naest staet noch een huysken toebehoorende Floris van Hoegaerden, bewoont ende in hueringe beseten by Jan Quiryns, een hantwercker, zynde maer eene familie, hebbende een koeye, zonder peerden ende ander bestiael; oyck zonder labeur.

Daer naer leeght een ledige plaetse oft erve zynde groot omtrent een vierendeel, daerop dat plach te staen een huys, by de soldaten affgebrocken, toebehoorende Willem de Mol, beenhouwere.

Voerts volght een cleyn huysken, met een schuercken, toebehoorende den Heyligen Geest van Sinte Michiels, ende in hueringe bewoont by Jannen Willems, loovorster¹ vanden coninck, hebbende eene koeye, zonder peerden ende labeur buyten oft binnen.

Hier volght een ledige erffve nu wesende eenen hoff, toebehoorende nu Mathys vanden Calster, daer eertyts drye diverssche huysen ende wooningen hebben opgestaen.

Daer naest staet een huys, bewoont in hueringe by Peeter Evens, toebehoorende Peeter vanden Kerckhove, beenhouwere, zynde maer eene familie, hebbende twee koeyen, zonder peerden, schapen oft eenige ossen, vette oft magere; doende oyck eghene labeur.

Nu volght eene schuere, toebehoorende Merten Wagemans, daer twee hertsteden ende diverssche wooningen hebben op gestaen, ende by de soldaten al affgebrocken.

Daer naest staet het huys, genaempt eertyts het Hoochhuys, in hueringe bewoont by Hendrick de Greve, labeurder, zynde maer een familie, te wetene: zyne vrouwe ende vier cleyne kinderen, ende hebbende twee koeyen ende twee peerden, daer mede labeurende zeckere landen, buyten dese prochie gelegen, die over zulcx hier nyet en worden opgeteeckent.

Aldernaest es gelegen een ledige erve, daer een huys plach op te staen, maer affgebrocken by de soldaten, ende te vorens genoempt den Pellicaen, nu toebehoorende joncker des Plaines.

Daer naest es noch een ledige erffve, daer oyck een huys plach op te staen, toebehoort hebbende eertyts Geerdt den Ticheldecker, ende es d'erve nu geabandonneert ende verlaeten, voerden commer.

Noch twee andere erffkens, daer naest, d'een neffens den anderen gelegen, daer twee huysen eertyts op hebben gestaen, ende by de soldaten al geruineert; doentertyt d'eene bewoont by Mathys Staes ende d'andere by Denys Neppermeys, in zyn leven stroosnyder.

Item, daernaest zyn gestaen drye huyskens, onder een dack, toebehoorende Damiaen Wielants, bewoont, d'ierste by den voers. Damiaen, zynde maer eene familie, zonder bestiael, hem generende met diverssche handelingen, te wetene potbackerye ende anderssints; het ij huysken wordt bewoont by Anthoen N............, hantwercker, zynde maer eene familie, met eene koeye, zonder voerder; het iij^e es bewoont by Peeter vander Schoonderhagen, oude cleercooper, zynde eene familie, zonder bestiael oft eenige gronden van erffven.

Daer naest volght een ledige erffve, daer dat oyck eertyts een huys plach op te staen, maer affgebrocken, by de soldaten, nu wordende gebruyckt by den voers. Damiaen Wielants.

Aldernaest es eene groote erffve, eertyts diverssche

1 Dat is wachter van het bosch het Loo.

[p. 351]

persoonen toebehoort hebbende, en daerop gestaen hebben per ordine seven diverssche fraeye huysingen, ende die allegader, by de soldaten, zyn affgebrocken; ende nu wesende maer eene erffve, toebehoorende de weduwe van wylen Gielis vander Borcht, in zynen tyt stadtsmetser; op welcke geheele erffve nu wederomme een huysken alleene es opgericht, wesende een leugenwerck, zonder coecken, camer oft zolder, bewoont, in hueringe, by eenen kempeneer, hebbende een koeycken zonder voerder bestiael oft eenich labeur.

Daer naest staet het huys, geheeten de Zwaene, eertyts geweest hebbende eene brouwerye, ende nu in hueringe gehouden by Hendrick Lambrechts, cuypere van zynen ambacht, hebbende in zyne familie noch, in een camer, met hem inwoonende eenen genaempt Aerdt int Vercken, weduwer, woonende alleen op zyns selffs, ende doende zyns selffs cost; hebbende noch d'een noch d'ander eenich bestiael oft lant, erve oft labeur.

Aldernaest staet het Gasthuys van Sint Niclaes, inde welcke, nu tertyt, egeene ziecken en logeren; dan woont int zelve Gasthuys eenen genaempt Merten Paeps, hantwercker, huerende tzelve tegen de fabrycke van Sinte Michiels, hebbende twee koeyckens, zonder voerder bestiael.

Daer naest staet het huysken toebehoorende heer Anthoen Loots, priestere ende schoolmeestere van Haeght, nu bewoont, in hueringe, by Andries Verlies, hantwerckere, zynde maer een familie; ende daerby woont een arm meyssen, die welcke den proprietaris haer leven geduerende permitteert daer inne te woonen om nyet; ende heeft de voers. Andries twee koeyen zonder voerder.

Voerts aldernaest woont Anthoen Wiggers, hantwercker, thuys huerende tegen Lincken Paeps, proprietaresse, zynde aldaer twee familien, te wetene de voers. Anthoen eene, ende de tweede eenen potbacker, geheeten Jan Schoesetters, by hem inwoonende, ende doende zynen cost a part; ende heeft de potbacker een koeycken, zonder ander bestiael.

Hier volght een erffve daerop gestaen hebben drye huysingen oft drye diverssche wooningen, daeraff nu maer een in esse es, ende de andere twee zyn affgebrocken, by de soldaten, toebehoorende de zelffve erffve d'erffgenaemen van wylen Coenraert de Witte; ende het voers. resterende huys wordt nu bewoont by Jan van Bettenrode, hantwerckere, zynde eene familie ende hebbende twee koeyen, zonder meer.

Vleminckstraete.

Daer naest staet het huys toebehoorende ende bewoont by Jan Nouts, hovenier, zynde maer eene familie, hebbende eenen schoonen hoff, daer achter aen, ende hebbende zes koeyen, egeene peerden, dan wel noch een veersch, zonder ander bestiael, zonder labeur oft andere erffve.

Es voerts te wetene dat achter dit huys, van achter den hoeck omme, inde straete gaende naerde Perck Poorte, inde Heckelboogaert straete, noch gestaen hebben vier diverssche huysen oft wooningen, al by de soldaten affgebrocken, den zelven Jan Nouts toebehoort gehadt hebbende.

Tegenover die voers. affgebrocken huysen, int voers. Heckelboogaerts straetken, es noch een hoff oft erffve, daer eertyts op plach te staen een schoon huys, oyck geheel affgebrocken, by de soldaten, ende te vorenst oebehoorende wylen den canoniek heere Jeronimus Boogaert.

Daer naest es oyck een erffve oft stuck lants, groot omtrent een dachmael, daerop eertyts oyck twee huysen, met eene schuere, hebben opgestaen, oyck by de soldaten al affgebrocken, nu toebehoorende M^r Jan van den Calster, procureur.

Tegenover de voers. erffve, op d'ander zyde vande Vlemincx straete, te wetene op d'andere zyde van het Beldecken¹, es eene erffve daer nu wordt opgericht een huys, ende te voren twee diverssche schoone wooningen hebben geweest, beyde by de soldaten affgebrocken, toebehoorende Jan de Haze, cruydenier.

Daer naest es een erffve, met fruytboomen beplant, daer eertyts twee huysen hebben opgestaen, ende by de soldaten al affgebrocken, nu toebehoorende jouffvrouwe Cathlyne Cobbelgiers, weduwe M^r Peeters de la Hele.

Hier naest es een huys, met eenen hoff daer achter aen, op welcke erffve eertyts noch drye andere hertsteden hebben geweest, alzoo datter drye aff zyn; welck voers. huys eiide geheele erffve nu toebehoort joncker Glaude de Ferry, ende nu, in hueringe, wordt bewoont by Hendrick Vrouwkens, bosscher ende hantwerckere, zynde int huys maer man ende vrouwe; ende alzoo maer een familie, zonder bestiael oft eenich lant oft erffve onder dese prochie, tzy binnen oft buyten deser stadt.

Daer naest es noch een erffve oft hoffken, daer eertyts een huys plach op te staene, nu gans affgebrocken by de soldaten, toebehoorende Jan van Steenwegen, coster van Sinte Michiels.

Daer naest es noch een erffve oft hoff, den voers. Jan van Steenwegen toebehoorende, daer oyck een huys heeft opgestaen, by de soldaten affgebrocken.

Aldernaest es noch een erffve, daerop dat eertyts oyck twee wooningen hebben gestaen, by de soldaten al affgebrocken, ende nu toebehoorende den aultaer van

1 Te weten Beeldeken van Maria, later Onze Lieve Vrouw, in de Vlamingstraat.

[p. 352]

Onser Liever Vrouwen, binnen de kercke van Sinte Michiels.

Hier naest es noch eene erffve, daer oyck een schoon groot huys plach op te staen, oyck by de soldaten geruineert, nu toebehoorende d'erffgenaemen wylen M^r Bartholomeus de Moor.

Vervolght een erffve, eertyts toebehoort gehadt hebbende jouffvrouwe Metten Gelde, daer eertyts vier huysen hebben opgestaen, ende oyck al by de soldaten affgebrocken, nu toebehoorende Jan van Hoovelde alias Doesman, welcke vier huysen stonden inde Vleminckstraete.

Daer naest es een ledige erffve, daerop een huys ende potbackerye staet, geheeten de Vele; ende es die ledige erffve voerts nu toebehoorende d'erffgenaemen van Anthoenis Clouwaerts.

Hoelstraete.

Naest welcke erffve van Jan van Hoovelde, gestaen inde rechte Hoelstraete, es eene erffve daer vier diverssche huysen ende wooningen hebben opgestaen, al affgebrocken by de soldaten, ende geabandonneert by de proprietarissen voerden commer daerop vuyt gaende.

Daer naest staen, inde rechte straet, vande Hoelstraete gaende naer Sinte Michiels Poorte, een huys dwelck toebehoort Jan van Hoovelde voers., ende wordt bewoont, in hueringe, by eene weduwe genaempt Geertruydt Schoesetters, zynde maer eene familie ende hebbende twee koeyen, zonder meer.

Daer naest staet noch een huys den voers. Jan van Hoovelde toebehoorende, ende by hem bewoont, zynde hy eenen hantwercker, ende eene familie alleen, zonder bestiael oft erffve.

Aldernaest staet noch een huys, dwelck twee plaegen te zyn, ende nu voer een bewoont, by den scherprichter deser stadt, toebehoorende d'erffgenaeme Jacops vanden Tempele.

Hier naer volght Sint Jooris hoff, bewoont by Jan Hollemans, knaepe van Sint Jooris Gulde, wesende maer eene familie, hebbende een koeycken, zonder meer.

Volght nu de poorte van Sinte Michiels.

Doerde poorte, vast aende kercke, woont, in een huysken, de Cluysenersse van Sinte Michiels, levende op aelmoessen, met haer maerte.

Daer naest staet het huys toebehoorende Jan van Bampst, herbergier, ende byden zelven oyck bewoont, wesende een familie, zonder cameristen, ende zonder beesten, oft eenige landen oft oyck hebbende andere erffven hem toebehoorende.

Daer naest staet noch een huys, den voers. Bampst toebehoorende; maer onverhuert ende ombewoont.

Hier naest woont Jan van Steenwegen, coster van Sinte Michiels, ende cleermaeckere van zynen ambacht, proprietaris vanden zelffven huyse, wesende maer eene familie; dan hebbende drye cameristen, gaende scholen in Pedagogio Porci, doende hun zelffs costen.

Daer naest staet noch een huysken, den voers. Jan van Steenwegen toebehoorende, bewoont by eene arme weduwe, die opde aelmoessen es levende, zonder dat yemant by haer innewoont.

Daer naest staet de pastorye van Sinte Michiels, bewoont, nu tertyt, by den pastoor der zelffve kercke, heer Samuel Loyaerts, doctoor inde heylige Godtheyt, wesende maer eene familie, maer hebbende, in zyn familie, vier commensaelen-studenten, vry van accyse, hebbende alleenlyck die voers. pastoor, een boender lants ende een dachwant, binnen dese prochie, hem toebehoorende, het boender gelegen aende Tomme, achter de Zwaene, gehouden by Hanssen Pauwels, ter hellicht; ende het dachwant, aen Sinte Cathlynen, oyck ter hellicht, byde weduwe van wylen Andries de Keersmaeckere.

Daer naest staet een huysken toebehoorende Anthoen Hollemans, ende by hem bewoont, wesende een schoenlapper, zynde, int zelfve huys, noch een weduwe die achter a part woont, ende op haer eygen cost, inder vuegen dat hier twee hertsteden zyn, hoe wel die weduwe alleen es woonende, sonder yemant by haer te hebben, dan hebbende twee koeyen haer toebehoorende.

Daer naest woont Hendrick de Pape, backer, het huys huerende tegen Jooris Hoogaerts, proprietaris, wesende maer eene familie, zonder eenich bedryff.

Aldernaest staet een huys, dwelck twee wooningen plagen te zyne ende nu maer een, toebehoorende Maeycken ende Paeschyncken Pangaert, gesusteren, dwelck, in hueringe, bewoont M^r Raphael Lintermans, licentiaet inde rechten, houdende twee commensaelen, ende zynde suppost.

Daer naest staet het huys, genaempt Vrieslant, staende opden hoeck vanden Borreput, bewoont by Lambrecht van Nimmersheyt, bode op Vrieslant, ende hem generende met bier te tappen, huerende tzelffve huys tegen d'erffgenaemen Jacops vanden Tempele, zynde maer eene familie, ende houdende vier cameris ten-pedagogisten.

Daer naest houdt hem Hilaris vande Velde, tegen over den Borreput, huerende thuys tegen M^r Jacop Veckemans, apothicaris ende proprietaris, wesende maer eene familie, hebbende zeckere erffven tot Cortbeecke, aldaer opgeteeckent, alzoo hy verclaert.

Aldernaest staet een huys geheeten den Vogelzanck, bewoont by Marie Moons, backersse, ende zynde proprietaresse, wesende maer eene familie, ende houdende eenen camerist, geheeten meester Everard Sylvius.

[p. 353]

Daer naest woont Jooris vander Eycken, cleermaecker ende proprietaris, zynde maer eene familie.

Aldernaest staet een gebrocken ombewoont huysken toebehoorende M^r Peeter de Greve.

Daer beneffens woont M^r Peeter de Greve, licentiaet inden rechten ende proprietaris van thuys; maer zyn int tzelve huys noch twee andere familien, te wetene: eene weduwe aldaer bezondere woonende, genaempt jouffvrouwe Martha Oliviers¹; item, noch a part aldaer, houdt huys heer Christoffel Gielis, onderpastoor der kercke van Sinte Michiels, ende heeft die voers. M^r Peeter de Greve, aenden Blauwput, een stuck landts liggende groot omtrent .........,......., ter hellicht vuytgegeven aen Thomas de Keersmaeckere.

Daer naest staet noch een huys toebehoorende Steven van Meerbeeck ende by hem bewoont, zynde een oudt schoenmaeckere, zynde alleen, met zyne huysvrouwe ende kinderen, ende alzoo maer eene familie.

Aldernaest staet een huys, toebehoorende Christiaen Houwyck, brouwer, in hueringe, bewoont by Claes de Vleeschouwer, den jongen, cleermaeckere, zynde maer eene familie.

Daer naest staet noch een huys, toebehoorende den voers. Houwyck, in hueringe bewoont by Jacques van der Straten, cuyper; zynde maer eene familie.

Achter welck voers. huys staet noch een huys, den voers. Houwyck oyck toebehoorende, ende verhuert aen Merten vanden Borre, timmerman, wesende alleen met zyne vrouwe, ende alzoo eene familie.

Daer naest staet het huys toebehoorende M^r Anthoenis van Ey, rentmeester vande beden, int quartier van Loven, zynde maer eene familie, ende hebbende vier commensaelen, ende zynde suppost, als licentiaet inden rechten.

Daer naest es het Collegie Winckel, alwaer es eenen President, met eenige commensalen ende borsieren.

Daer naest staet een huys, toebehoorende ende annex tvoers. collegie, daeraff het beneden huys es eenen winckel oft vettewarye, bewoont, in hueringe, by Magdalena Yerpain, woonende daer alleene, met haere zes jonge kinderen.

Daer naest staet een huys, toebehoorende het voers. Collegie van Winckel, bewoont, in hueringe, byde weduwe van wylen mynheere doctor Goblet, zynde alleen, met haer maerte, ende verclaerende allen haere commensalen wech te gaen; ende aengaende haer lant, onder dese prochie, es tzelffve hier voer opgeteeckent, byde pachters, inde Hoelstraete, tzelve lant houdende; ende de voers. weduwe es vrye van accyse, midts den staet wylen haers mans; zynde voerts zonder eenich bestiael.

Daer naest, tegenover, staet een huys geheeten den Calster Put, toebehoorende Carel Waelraevens, stadtsmetser, bewoont, in hueringe, by Hendrick Carels, cleermaecker, zynde alleen een familie zonder meer.

Volght een cleyn verlegen huys, ende ombewoont, toebehoorende Jenyn de Haes.

Aldernaest es noch een huys toebehoorende Mathys Tandry, raeymaeckere, ende by hem bewoont, zynde maer eene familie.

Daer naest staet een huys toebehoorende M^r Jehan Bachusius, ende nu bewoont by M^r Jan van Erssel, suppost, zynde maer eene familie.

Vervolgens woont M^r Jan Bachusius, voers., notarius ende suppost, hoorende hem thuys toe, wesende maer eene familie, ende houdende twee commensalen ende vier cameristen.

Daer naest staet noch een verlegen ende ruineux huys den voers. Bachusio toebehoorende, nu ombewoont ende daer eertyts twee huysingen opgestaen hebben.

1 Zij was weduwe van Frans de Buck, schepen van Leuven, overleden den 24 mei 1580.

Nyeuwstraete.

Ierst, opde zyde vande Clarissen, van beneden opwaerts naer Sinte Michiels, es een huys, geheeten den Metaelen Clepel, toebehoorende d'erffgenaemen van wylen des doctoirs Bieven, gedestineert tot een Collegie², maer nochtertyt nyet geeffectuert, zynde bewoont tzelfve huys by twee jonge dochters, die thuys bewaeren ende hebbende eenen camerist, zonder meer.

Daer naest staet een huys toebehoorende de faculteyt vanden Aerten, daer inne dat woonen twee gesusters, om nyet, als zynde de kinderen vanden ouden bedel inder aerten, M^r Joos de Greve, de zelve faculteyt zeer lanck gedient hebbende, ende genyetende vrydom van accyse; woonende by hun noch inne een jonge dochter, zynde alzoo in effect twee familien, als houdende a part taeffel.

Hier naest staet noch een cleyn huys, bewoont, in hueringe, by eender weduwe genaempt Jenneken, woonende alleen, met haer dochter, toebehoorende het Collegie vande medecynen, ende zynde een familie.

Volght zecker huys gedestineert tot het Collegie vande medecynen, toebehoorende d'erffgenaemen van wylen doctor Breugelius, nu bewoont, in hueringe, by doctor Stormius, suppost, ende vry van accyse; zynde in zyn huys noch twee andere familien, die welcke a part hunnen coste doen, te wetene: M^r Maximiliaen Danssy, met zyn dochtercken, ende noch eene ingel-

2 Te weten tot het Bergsch Kollegie.

[p. 354]

schen priester, doende oyck zynen cost a part, zynde hier, in effect, drye familien, alle drye vrye van accyse.

Daer naest staet een huysken, toebehoorende der Clarissen, ende bewoont by zecker Bagynken, genaempt Maeycken Friraert, tzelve huerende, ende woonende alleen, int zelffve huysken.

Aldernaest staet een huys toebehoorende oyck der Clarissen, ende bewoont, in hueringe, by Mevrouwe van Orienten¹, zynde maer een familie, houdende oyck twee koeyen, zonder meer.

Daer naest staet het Clarissen Clooster, daer inne dat zyn dertich besloten geprofessede Religieusen, ende vyff vuytgaende leecken, levende op aelmoessen.

Vervolgens alzoo ende comende op het kerckhoff van Sinte Michiels, staet het huys toebehoorende Boudewyn Goff, ende nu in hueringe bewoont by jouffvrouwe Cathlyne Vrancx, weduwe jonckers Jans wylen vander Vorst, in zynen leven drossaert van Aersschot; zynde maer eene familie.

Van daer voerts affcomende naerde Nyeuwstraete, opde slincke zyde, staet het collegium Bierbeekanum, bewoont by eene weduwe, genaempt Enneken Briffaerts zynde maer een familie, ende hebbende vier koeyen, zonder meer.

Daer naest staet een huys toebehoorende den Jesuiten, ende in hueringe bewoont by Steven Hullebergs, zager, ende met hem woont inne, noch een ander paer volcx, op een camer, zonder bestiael oft eenich ander bedryff.

Daer aldernaest woont, in een huys, Wolffaert Houtter, duitsch van nation, ende wesende een vivandier van het regiment van Berlaymont, huerende tzelve tegen den regent vande Valckschole, zynde maer een familie; ende woont, op een camer aldaer, een vrouwe weduwe, doende haere costen a part.

Volght een huys bewoont by Maeycken Hertshals, jonge dochter, alleen int huys woonende, huerende tzelffve tegen het collegie vande Valckschole; zynde alleen zonder andere.

Daer naest woont, in zyn eygen huys, mynheere Faure, eertyts rekenmeester in Brabant, zynde alleen, met zyn familie, zonder bestiael, lant, erffve oft labeur, genyetende vrydom van accyse.

Daer naest woont joncker Glaude de Ferry, zynde maer een familie, nu toebehoorende de Valckschole; zonder bestiael, labeur, enz.

Vervolgens staet een huys toebehoorende het Collegie vanden Rechten, bewoont by drye jonge dochters ende een meyssen, zonder meer; oyck zonder bestiael oft eenich labeur.

Daer naest volght het Collegie vanden Rechten, alwaer eenen president es, by naeme doctor Vermy, houdende vier commensaelen ende acht bourssiers oft cameristen, viventes propria gaudia, zonder meer.

Hier naer volght Vicus oft Schola artium.

Daer naest staet het huys oft hoeckhuys dwelck toebehoort der faculteyt vande Aerten, in hueringe bewoont by M^r Jan Tielmans, clerck opt stadthuys, zynde maer een familie, te wetene: hy met zyne vrouwe ende vyff kinderen, zonder bestiael oft eenige erffve.

1 Namenlijk Margareta van Oostenrijk, nicht van keizer Maximiliaan, abdis van Orienten, onder Rummen, van 1557 tot 1604.

De Muntstraete.

Ierst bevonden een huys toebehoorende M^r Merten Bertholz, schoelmeester, ende by hem bewoont, noch ongehouwt zynde, maer hebbende iiij diverssche persoonen, in diverssche cameren, met hem inwoonende, ende die huerende, alle van zeer sobere ende cleyne macht oft qualiteyt, daeraff den eenen es eenen slaeger, hebbende een koeycken, zonder meer.

Daer naest es het huys toebehoorende S^r Eustaes van Ampstel, gehouwt, zonder kinderen, tzelffve bewoonende ende hebbende acht cameristen, daer doer genyetende die voers. Eustaes vrydom van accyse, zonder bestiael oft eenige gronden van erffven, onder dese prochie.

Daer naest woont, in een huysken, toebehoorende d'erffgenaemen van wylen M^r Jan de Bleheyn, Roelant de Zager, wesende maer eene familie, zonder bestiael oft labeur.

Voerts staet noch een cleyn huysken, den zelffven erffgenaemen toebehoorende, bewoont by Hendrick de Metser, gehouwt zynde, ende hebbende drye kinderen, zonder voerder.

Volght het huys, genaempt den Boerendans, bewoont by Melchior Oliviers, cleermaeckere, ende toebehoorende Goerdt Busset, zynde maer een familie, zonder meer; daer naest staet een ledich ombewoont huys, eertyts toebehoort hebbende Jan Hermans, backer, ende nu verlaeten, ende geabandonneert voerden commer.

Van daeraff, tot opden hoeck vande Meyerstraete, es nu gestelt, by den rentmeester Havens, een schuere, tusschen welcke erffve, oft opde plaetse van welcke schuere, eertyts gestaen hebben vier diverssche wooningen, al affgebrocken, by de soldaten.

Tegenover den Boerendans, woont den licentiaet ende advocaet Meester Quinten van Ermeghem, suppost ende vry van accyse, proprietaris vanden huyse, wesende maer een familie, zonder commensalen oft cameristen, landen, bestiael oft gelycke in dese prochie.

[p. 355]

'sMeyersstraete.

Inden beginne vande 'sMeyersstraete woont voer d'ierste Jan Marcelis, rentier, gehouwt zynde, ende hebbende twee kinderen, daeraff d'een by hem woont; gelyck noch aldaer, in huys, woont die dochter van wylen den pensionaris M^r Peeter van Hove, proprietaresse vanden huyse, doende haeren cost a part, zonder bestiael oft lant, onder dese prochie.

Daer naer volght het huys toebehoorende d'erffgenaemen wylen M^r Jans de Bleheyn, ende bewoont by zyne weduwe, zynde maer een familie, zonder bestiael oft labeur.

Volght daer naer een huys toebehoorende den zelffven erffgenaemen de Bleheyn, daerinne dat woont, by hueringe, Symon van Overbeeck, boeckbinder, oudt man, zynde maer een familie, houdende zes cameristen, ende daer doer verclaert vry te zyn van accyse.

Hier naer volght het 'sPaus Collegie, inden welcken es eenen President, hebbende nu tertyt twintich boursieren ende xxxij commensalen, ij knechten ende ij maerten, zonder meer; vry van accys.

Ende [tot] aldaer dese prochie van Sinte Michiels, inde Meyersstraete.

De Cattestraete.

Opde zyde van het College van Sint Donaes, gaende naer Sinte-Michiels, zyn dese volgende huysen:

Ierst het huys bewoont ende toebehoerende M^r Philips de Buck, licentiaet inden rechten, zynde maer eene familie, hebbende vier cameristen, vry van accyse als suppost, wesende zonder bestiael ende eenich labeur.

Daer naest staet een huys bewoont by de weduwe van David wylen le Biff, genaempt Barbe, ende toebehoerende thuys M^r Hendrick Cloet, secretaris, hebbende twee commensalen ende haeren soen, by haer woonende, ongehouwt, maer een geestelyck persoon wesende, ende alzoo genyetende daer doer vrydom van accyse; zynde maer een familie, zonder bestiael oft labeur.

Daer naest staet noch een huys toebehoerende Joos Aerdts alias in Rypelmonde, zynde een pachter, ende labeurende tot Bierbeeck; bewoont by hem als hy in stadt compt, om te refugieren, ende verhuert tzelffve huys noch voerts aen eene weduwe, die te Pellenberch woont.

Hier naest staet noch een erve oft ruineux huys, dwelck nochtertyt es ombewoonbaer, dwelck hem aendraeght Hendricus van Dormael, welcke erffve oft hoff verhuert es aen heer Gedeon sHerhendricx alias Vrientschap.

Daer naer volght het huys van Ferry oft Duffle, ende bewoont by Joncker Dierick de Borgreeff, sergent major deser stadt, zynde maer eene familie, hebbende vier koeyen ende een rytpeerdt, zonder meer; vry van accyse.

Daer naer staet het huys bewoont by doctor Jan Guerry, proprietaris, houdende negen commensalen, zynde een heertstede, zonder bestialen, lant oft labeur, onder dese prochie.

Hier voerts es een huys dwelck eertyts toebehoort heeft wylen M^r Gielis, schoelmeestere van Sinte Michiels, ende nu geincorporeert by den voers. doctor Guerry, ende geappliceert tot zynen huyse, ende alzoo een heertstede te nyet gedaen.

Hier volght nu zekere erffve, daer eertyts twee huysen plagen op te staen, ende nu al aff, nu toebehoerende M^r Jacop Veckemans, apothicaris.

Daer tegen over, op de zyde vanden Vogelzanck ende gaende opwaerts naerde Cattestraete, staet een huys bewoont by M^r Jan van Aeth, schoelmeester van Sinte Michiels, wesende maer eene familie, ende toebehoorende den advocaet Foxio, vry van accys.

Daer naest woont joncker Merten Lievens, proprietaris ende met hem, noch a part, inne M^r Jan Ryckel, vry van accyse, ende zyn alzoo daer twee familien oft huysgesinnen.

Daer voert staet een huys toebehoorende ende bewoont by M^r Hendrick Stevens, rentmeester van Heverle, zynde eene familie, met thien kinderen.

Daer naest staet noch een huys, dwelck een a parte wooninge plach te zyne, maer nu geuniert ende geappliceert totten grooten huyse des voers. Stevens.

Daer naest staet noch een huys, toebehoorende d'erffgenaemen wylen Guilliams Hannaerts, ende nu bewoont, in hueringe, by M^r Peeter Donaest, rentmeester van eenige persoonen, ende hem draegende voer suppost, hebbende twee cameristen-studenten, ende zynde eene familie.

Aldernaest staet een ledich ombewoont huys, dwelck noch tertyt nyet gerepareert ende es, toebehoorende M^r Hendrick Stevens, voers.

Volght een huys oyck toebehoorende den voers. Stevens ende bewoont by joncker Jan Masson, zynde maer eene familie.

Daer naest staet noch een huys ombewoont ende verlegen den zelffven Stevens toebehoorende.

Vervolgens staet zecker huys toebehoorende M^r Jan Ter Beecke, gehouwt, ende hem houdende voer suppost, houdende vyff commensalen ende drye cameristen ende zynde een familie.

Daer naest ende naest den Borreput, staet een huys, dwelck toe te behooren plach joncker Jooris van Schoonhoven ende onlancx vercocht aende Jesuiten, die tzelve bewoonen, ende zynde nu over zulcx vry van accyse.

[p. 356]

Ravestraete.

Opde slincke zyde, commende van Sinte Michiels Poorte ende gaende naer Sinte Cathlyne Cappelle, zyn dese huysen:

Inden iersten es aldaer, int begin vande straete, een erffve nu toebehoorende M^r Jan Backhusius, ende waerop dat gestaen hebben elff diverssche huysen ende wooningen, al by de soldaten, die hier, binnen Loven, in garnisoen gelegen hebben, affgebrocken.

Daer naest es noch een erve oft hoff, daerop dat plagen te staen twee huysen, toebehoorende Sint Joos aultaer, ter Wittevrouwen.

Volght hier naer een ledige erffve, daerop te staen plagen twee diversche schoone Caetspelen van Pacquet, nu toebehoorende Goeris Zedeleer.

Naest de voers. erffve es noch een ledige plaetse oft hoffken, daerop dat plagen te staene twee huysen, al affgebrocken, toebehoorende Robert Wagemans, vettewarier.

Hier naer staet een verlegen ende affgebrocken erffve daerop oyck een Caetspel plach te staen, met eender wooninge oft huys, bewoont eertyts by Pacquet, ende nu al affgebrocken, toebehoorende de dochter Roelants van Winde, tot Bruessel woonende.

Volght daer naer noch een erffve toebehoorende M^r Jan van Rillaer, schilder, daerop dat plagen te staen drye diverssche huysen, al aff.

Daer naest staet noch een erffve toebehoorende Peeter Reyniers, daerop dat oyck plach te staen een huys.

Volght voerts een ledige erffve oft ledige plaetse daer op een schoon huys plaeg te staen, byde soldaten al geruineert, toebehoorende M^r Jan van Rillaer, schilder.

Opden hoeck vanden Rechten Keyenberch, es een erffve daer oyck een huys plach op te staen, byde soldaten geruineert, toebehoorende den voers. Peeter Reyniers, backer.

Op d'andere zyde vanden Rechten Keyenberch, gaende naer Sinte Cathlynen, opde zelve slincke zyde, es noch een huysken toebehoorende d'erffgenaemen M^r Lucas Valckenborch oft Jan vander Hulst, oudecleercooper, bewoont, in hueringe, by eenen hantwercker genaempt Rombout N......., houdende vier koeyen, hem toebehoorende, zynde maer een familie.

Daer naest leecht een stuck lants toebehoorende Peeter de Zangre, boeckvercoopere; hier voer opgeteeckent.

Ende daer naest volght het kerckhoff oft pleyne van Sinte Cathlynen Cappelle, ende daer naer de kercke oft Cappelle van Sinte Cathlyne, daer achter dat staet de costerye der zelve kercke, bewoont, het huys by Geerdt Duermans, costere, houdende drye koeyen hem toebehoorende, zynde eene familie.

Opde rechte zyde, vande voers. Ravestraete, comende vande Hoelstraete naer Sinte Cathlynen kercke:

Es ierst een erffve toebehoorende tclooster vande Wittevrouwen, haer streckende tot het straetken gaende naer deser stadts buyten vesten, ende hebben daerop gestaen vier diverssche huysen oft woonsteden, al affgebrocken.

Daer naest het voers. straetken, staet het Paternostersblock, toebehoorende Dierick Havens, hier voer noch eens opgeteeckent, ten huyse vanden pachter tzelffve lant houdende; alzoo tzelfve hier maer by memorie.

Daer naest staet den hoff vande Coleuvriers.

Naest voers. hoff, tot die Dievenstraete toe, es noch zeckere erve oft lant groot bat dan een halff boender, toebehoorende Robert Wagemans, dwelck hy doet labeuren, ende op welcke erffve eertyts gestaen hebben zes diverssche wooningen oft huysen, al affgebrocken by de soldaten.

Daer naest tot aen het kerckhoff van Sinte Cathlyne, es een stuck lants groot omtrent twee boenderen, toebehoorende Jan de Vos, dwelck hy, tot zynen behoeff, doet labeuren, by Aerdt van Roomen.

Langen Keyenberch (Bogaarden straat).

Opden Langen Keyenberch, opde slincke zyde, affgaende naerde Dorpstraete waerts, staet een erve oft hoff toebehoorende M^r Jan Eertwech, daerop een wooninge oft huys plach te staen, ende by de soldaten affgebrocken.

Daer naest staet een groote erffve oft hovinge, groot omtrent een boender, toebehoorende M^r Peeter Veckemans, d'oude secretaris, daerop gestaen hebben drye diverssche huysen oft wooningen.

Vervolgens staet een huys toebehoorende Lambrecht Smoors, daerop tot aendes Grooten Heyligen Geest huys, van Loven, gestaen hebben, noch twee anderen huysen, al affgebrocken, bewoont het voers. resterende huys byden schoonsoen des voers. Lambrechts, hem generende met schapen ende doende daer mede comenschap, ende hebbende een cudde van hondert schapen, waer onder vette ende magere, hem toebehoorende, zonder meer, nu tertyt.

Daer naest staet een woonhuys, met eene schuere, toebehoorende den Grooten Heyligen Geest, bewoont, in hueringe, by een weduwe houdende ende hebbende twee koeyen, geheeten de zelfve weduwe Lys Parys, ende zynde een familie.

Naest de schuere vanden Heyligen Geest, staet noch een huys toebehoorende den cappellaenen van Sinte

[p. 357]

Peeters, bewoont by eene weduwe, hebbende drye koeyen, haer toebehoorende, ende met haer woont noch in, een ander huysgesin, daeraff den man ommegaet met schaepen; inder vuegen datter twee huysgesinnen zyn.

Op d'ander zyde vanden voers. Langen Keyenberch, opde rechte zyde commende aff recht naerde Dorpstraete, staet het huys van Keystergate¹ metten grooten hoff oft boomgaert achter, nu gecocht ende bewoont byde Schotsche studenten, wesende, in effect een collegie, daer toe gedestineert, daerinne es eenen President, met elff studenten, mede gereckent eenen knecht met eene maerte, sittende alle die studenten aen eene gemeyne tafele, tot gemeynen cost; vry van accyse².

Daer naest staet een huys, toebehoorende d'erffgenaemen heeren Andries vander Malen, in zynen tyt canonick van Sinte Peeters, bewoont, in hueringe, by Caerel vander Rest, labeurder, zynde maer een familie, hebbende drye koeyen hem toebehoorende, ende twee peerden daer mede labeurende zeckere landen, hier nyet gescreven, overmidts de zelve onder dese prochie nyet en zyn liggende; ende alzoo daeraff te onderzoecken het cohier gemaeckt vande hertstede, bevonden inde andere prochien.

Daer naest staet een erffve oft hoff toebehoorende Christoffel Rogiers.

Volght daer naer het huys toebehoort hebbende wylen M^r Peeter Fossaert, ende nu Rychaert de Raeymackere, den jongen, bewoont, in hueringe, by twee diverssche huysgesinnen, daeraff den eenen man es een hantwercker oft bosscher, hebbende eene koeye; ende d'ander man es van gelycken een bosscher, hebbende twee koeyen, ende zynde alzoo daer twee familien.

Naest voers. huys hebben noch twee huysen gestaen, al affgebrocken; ende es de ledige erve geappliceert totten voers. huyse van Raeymaeckere voers.

Daer naest es een erffve toebehoorende M^r Janne Schelleckens, daerop eertyts oyck twee huysen hebben gestaen, d'eene geweest hebbende een schole voer de jonge kinderen, al affgebrocken by de soldaten in garnisoen alhier gelegen hebbende.

1 Het huis van Octaviaan van Enghien, heer van Kerstergate.

2 Claudius de Aquaviva, generaal van het gezelschap Jesu, gelastte, bij brief, gedagteekend uit Rome, den 21 mei 1594, zijnen ordegenoot den Schotlander Willem Creton met het oprichten, bij de Hoogeschool van Leuven, van een Kollegie of Seminarie voor Schotlandsche Jesuiten. Tot deze stichting kocht Jacobus Stratius, rector der Jesuiten, van de weduwe en erfgenamen van Octaviaan van Enghien, alias van Kestergate ‘sekere groote en kleene huysingen, met alle hunne toebehoorten, gestaen alhier, te Loven, op den Langen Keyenberghe.’ Zulks had plaats den 20 mei 1595. Willem Creton was de eerste voorzitter van het Kollegie, 't welk eenige jaren daarna naar Douai werd overgebracht. Den 12 november 1613 verkocht Georges Christi, voorzitter van dit sticht, het huis van Kerstergate aan Meester Jacob Sauvage, licentiaat in de rechten.

Dweersen Keyenbergh (Lepelstraat).

Opde zelve zyde, inden Dweersen Keyenberch, opde rechte zyde gaende naerde poerte, staet een schuere daer drye huysen plagen te zyne, toebehoorende d'erven van den voers. Ryckaert de Raeymaeckere.

Daer naest staet eenen hoff, toebehoorende d'erffgenaemen Rogge, zonder huysingen; dan heeft daerop eertyts een zomerhuysken gestaen.

Aldaernaest es noch eenen hoff daer een schoon steynen huys plach op te staen, geheeten den Roosenhoff, toebehoorende d'erffgenaemen Rogge.

Item, daer naest es noch eenen hoff daer oyck een huys plach op te staen, by de soldaten affgebrocken, ende toebehoorende eenen ingelschen man.

Volght daer naer noch eenen hoff, daer een huys plach op te staene, met zeckere stallingen van peerden, al affgebrocken, by de soldaten, ende toebehoorende Anneken Candeleers.

Daer naest staet een huys, vast aenden Borreput, dwelck te voren geweest hebben vier diverssche andere huysen, al geruineert, hoorende die geheele erve nu toe joncker Ryckard van Pulle; int resterende huys woont eenen hantwercker, genaempt Anthoen, zynde maer eene familie, hebbende een koeycken zonder voerder te hebben, noch labeur doende oft by andere doen eenige doen.

Daer naest staet eenen hoff, met een schuere, dwelck toebehoort tsamen Heylcken Berthyns, int Gulden Cruys, waer een huys plach op te staen, maer by de soldaten al affgebrocken.

Opde slincke zyde, gaende naerde poorte, leght een verlegen erffve geabandonneert, daeraff de erffgenaemen oft proprietaris es ombekent, verlaeten voerden commer, daerop gestaen hebben zeven diverssche woonsteden oft huysen, al affgebrocken.

Daerby volght een huys toebehoorende Goordt de Groote, ende bewoont in hueringe, by Joos Belleman, hantwercker, wesende maer een familie ende zonder bestiael, lant oft labeur.

Volght hier een ledige erffve, daer twee huysen oyck plagen op te staen, geabandonneert voerden chyns.

Daer naer een woonhuys oft huysgesin, gestaen tegen over die schuere van Heylcken Berthyns, toebehoorende Jan van Vlasselaer, ende bewoont by Andries, zynde hantwercker, hebbende twee koeyen ende zynde maer eene familie.

In Sinte Cathlynen Keyberch (Onze Lieve Vrouwbroeders straat) staet een huys toebehoorende Jan de Vos, bewoont by Goerdt N........, hantwercker, hebbende twee koeyen, zynde maer een familie.

Voerts, opde zelffve zyde, lancx tot aende kercke van Sinte Cathlynen zyn vele erffven ombehuyst ende om-

[p. 358]

bewoont, zom hoff, zom lant, daer in alles hebben op gestaen acht huysen; al affgebrocken.

Op d'ander zyde, te wetene die rechte zyde van Sinte Cathlynen Keyberch, affgaende naerde Dorpstraete es een stuck landts, toebehoorende Peeter de Zangere, boeckvercoopere, daerop hebben gestaen elff diverssche huysen, alle by de soldaten affgebrocken.

Daer naest staet noch een ledige erve oft stuck lants, groot omtrent een halff boender, toebehoorende d'erffgenamen wylen M^r Mathys van Craesbeeck, daerop gestaen hebben acht diverssche huysen, al affgebrocken by de soldaten; dlandt houdt nu te pacht Hendrick van Roost.

Daer vervolgens, ter plaetsen geheeten inden Bollaert, es noch een woonhuys toebehoorende ende bewoont by Thomas de Keersmaeckere, labeurder, hebbende twee peerden, ende twee .........., alleenlyck, zynde maer eene familie, labeurende de landen van M^r Peeter de Greve, opden Blauwput gelegen, groot in alles omtrent de twee boenderen, ende dat ter hellicht.

Daer naest staet een schuercken, toebehoorende den voers. Thomas Keersmaecker, daer eertyts een huys plach op te staen, maer in dese troubelen al affgebrocken, by de soldaten vanden garnisoen.

Opden hoeck vanden Bollaert hebben gestaen vier huysen die nu geconverteert zyn in hovinghen.

Hier naer volght het achter huys van Peeter de Waerseggere alias Craeckenbasien, hoeffsmit, nu bewoont by eenen hoeffsmit ende huysman, hebbende twee koeyen, ende wesende een familie.

De Backeleyne (Weezenstraat).

Opde slincke zyde, affcommende vande Dorpstraete:

Inden iersten es het ierste huys bewoont by eene weduwe, genaempt Lincken van Vileers, tzelve huys huerende tegen Vranck Raevoet, proprietaris, hebbende by haer noch woonende een weduwe, genaempt Truycken, doende haeren cost a part, alzoo dat hier zyn twee huysgesinnen, ende het lant, haer competerende, es hier voer opgeteeckent, onder de pachtinge van Jan Vileers, haeren sone.

Daer naest staet noch een huys, toebehoorende den voers. Vranck Raevoet, ende gebruyckt by M^r Jan Schelleckens, met zynen grooten huyse.

Daer naest staet het huys vanden voers. M^r Jan Schelleckens, by hem zelffver bewoont, zynde suppost ende vry van accyse, ende maer eene familie, hebbende, aen zyne taefele, acht commensaelen; zonder beesten.

Daer naest staet noch een huys, bewoont by jouffvrouw Busleyden, weduwe, zynde alleen, met een meyssen, ende alzoo maer een huysgesin.

Daer naest volght noch een huys den voers. M^r Jan Schelleckens toebehoorende, ende bewoont by eenen molderknecht, zynde gehouwt ende wesende maer eene familie.

In thuysken daer naest woont eene weduwe, tzelffve huerende tegen M^r Jan Schelleckens, proprietaris, alleen woonende, ende op haer zelffven levende.

Daer naest staet noch een huysken toebehoorende den voers. M^r Jan Schelleckens, ende bewoont oyck by eene weduwe alleen.

Vervolght een huys, zeer oudt wesende, ende toebehoorende tCollegie van Winckel, bewoont, halff, by M^r Jan Schelleckens, ende halff, by een oude weduwe.

Tegen over, opde rechte zyde, staet het Collegie vande Jesuiten, daerinne dat woonen nu alleenlyck (midts anderen coop van huysen, opde Proefstraete ende elders), vier oft vyff paters, zynde de rest woonachtich opde Proefstraete, in Sinte Quintens prochie, ende hadden die voers. paters, in dese straete vande Backeleyn, geincorporeert alle die huysen vande straete, van hunnen zyde, wel tot thien in getaele, alzoo dat, midts het voers. Collegie, dese geheele zyde maer een huysgesin en es, zynde het voers. Collegie vry van accyse. tGhene dese paters hebben in labeur oft bestiael es opgeteeckent onder de prochie van Sinte Quintens, als die daer exercerende.

Die Grimstraete alias Sinte Mertens straete.

Affcomende vande Dorpstraete, opde slincke zyde, es een huys toebehoorende den voers. Jesuiten, ende bewoont by M^r Peeter Roels, zynde vry van accyse, ende suppost, zonder labeur, beesten oft lant.

Daer naest staet het huys toebehoorende het Clooster van Sinte Mertens, bewoont by een jonge dochter, geweest hebbende de maerte van Mynheere Latomus¹; ende met haer woonen noch vier jonge dochters, die a paert mesnage houden; alzoo dat hier twee mesnagien zyn, ende zyn zonder lant, erffve, bestiael, enz.

Daer naer volght noch een erffve, daer drye huysen hebben opgestaen, ende nu affgeworpen zyn, ende toebehoorende den Jesuiten, die welcke opde zelve erffve

1 Jacob Latomus, van Cambron, kanonik van Sint Peeter en latijnsch dichter, overleden, te Leuven, den 29 juli 1596.

[p. 359]

gestelt hebben een galderye, tot hunnen gebruycke ende behoeve.

Daer naest plach te staen noch een groot huys, daer die Jesuiten eene brouwerye oft cam op gestelt hebben.

Op d'ander zyde, ende zynde de rechte zyde, affcomende vande Dorpstraete naer de bempden, staet het huys van Heer Charles vanden Temple, meyer van Loven, zynde maer een familie ende bij hem bewoont; zyne landen zyn onder andere prochien opgeteeckent.

Volght daer naer het Clooster van Sinte Mertens, alwaer zyn, den Prior mede gerekent, xv religieusen, ende oyck mede gereckent eenen leecken broeder. Binnen het voers. convent woonen noch vyff commensaelen; hebbende 't convent drye werck peerden, ende labeurende, binnen deser stadt, met eene ploech, ende hebbende, zoo als buyten deser stadt, onder dese prochie, acht boenderen, drye dachmaelen landts, zonder meer; ende in weyden ende bempden omtrent twee boenderen; hebbende voerts zes koeyen ende een kalff, hun toebehoorende.

Dorpstraete (Diestsche straat).

Ende ierst inde Diestsche Poorte woont Guilliam den Postillon, zynde portier vande zelve poorte, zynde maer hy ende zyne huysvrouwe, ende alzoo een familie.

Van daer affgaende, naerde Heylich Geest Poorte, opde rechte zyde, zyn dese huysen:

Ierst, opden hoeck vande voers. rechte zyde, staet een pachthoff geheeten tZwyncken, toebehoorende Hendrick de Pape, ende by hem bewoont; zynde pachter, ende alleen een familie, hebbende twee peerden, ende labeurende, met eene ploege, ende hebbende in dese prochie, omtrent die twee boenderen landts, die hy ter hellicht houdt, toebehoorende den rentmeester Havens, ende hebbende twee koeyen.

Achter dese hoeve, om naerde bempden te gaene, leght een erffve, nu een block landts zynde, toebehoorende mynheere den meyer Tempel, geheeten Bloemendael, daerop dat, voerde troublen, gestaen hebben elff diverssche huysen, al affgebrocken; ende es d'erffve bekeert in lant.

Opde rechte straete, naest de voers. hoeve, staen noch twee diverssche huysen, toebehoorende den voers. Hendrick de Pape, bewoont, d'een by Jan Claes, hantwercker, hebbende twee koeyen, ende d'ander huys staet nu ledich ende ombewoont.

Achter dese straet, innewaerts te gaen, staet de hoeve van mynheere den meyer vanden Temple¹, daerop dat woont Jan van Lanen, pachter, hebbende vier peerden, hem toebehoorende, ende vier koeyen, ende een cudde van drye vyventwintich schapen, om over te houden, ende labeurende, zoo binnen als buyten, onder dese voers. prochie, in alles, omtrent thien boenderen, toebehoorende, zoo den voers. heer meyer als de Wittevrouwen.

Inde rechte straete, wederomme voerts gaende, es een ledige erve, nu aengeslaegen by mynheer den Meyer, daerop eertyts gestaen hebben twee diverssche woonhuysen, by de soldaten al affgebrocken.

Daer naest staet noch een cleyn huysken, bewoont by Jan Tielmans, ende hem toebehoorende, metser, ende zynde maer een familie.

Hier naer volght thuys geheeten den langen Wagen, daerinne dat woont Willem Schoesetters, zynde een hantwercker, ende een familie, hebbende twee koeyckens hem toebehoorende, zonder voerder, ende huerende thuys.

Daer naest woont Jan de Pape, pachter van zyne hanteringe ende proprietaris, hebbende drye peerden hem toebehoorende, labeurende, met eene ploege, ende hebbende vier koeyen; labeurende onder dese prochie zes boenderen lants, toebehoorende den Preeckheeren van Loven, ende den pastoor van Sinte Michiels, dwelck lant vanden pastoor ten huyse des voers. pastoors, hier voren, noch eens es opgeteeckent; alzoo dan hier voer memorie.

Daer naest volght een cleyn huysken, toebehoorende ende bewoont by Machiel de Smeth alias Bieman, gaende omme met bien ende oyck een wiltschutter; zynde maer een familie.

Hier naest staet een pachthoff, toebehoorende ende bewoont by Anthoen Godefreau, pachter, hebbende vier peerden ende labeurende, met twee ploegen; hebbende oyck drye koeyen; ende want hy landen labeurt buyten dese prochie gelegen, te wetene tot Lubbeeck, worden die alzoo hier nyet opgeteeckent; maer refereert men hem tot het cohier des voers. dorps van Lubbeeck.

Hier naest woont, in zyn eygen huys, Willem Pasteels, raeymacker, zynde maer een familie, hebbende twee koeyen hem toebehoorende, zonder meer; hebbende oyck twee stucxkens landts, hem toebehoorende, groot tsamen omtrent twee dachmaelen, gelegen opden Blauwput.

Daer naest volght een cleyn huysken, den voers. Pasteels toebehoorende, bewoont by eender waelinne, weduwe, haren cost winnende met wasschen ende schueren.

Hier naest volgen, in een reye, seven diverssche huysen, toebehoorende d'erffgenaemen M^r Jeronimi Cloet, ende in het ierste huys woont Joos vander Veren,

1 Deze hoeve bestaat nog. Zij draagt nog heden de benaming van Tempels-hof.

[p. 360]

hantwercker, hebbende maer een koeye, ende zynde maer een familie; het ij^e es bewoont by eene weduwe, Christyne genaempt, gaende te bossche om hout, hebbende alleenlyck een koeycken, ende zynde eene familie; het iij^e bewoont Christiaen de Raedt, plecker, hebbende twee koeyckens, zonder meer, zynde eene familie; het iiij^e es bewoont by Philips, de knape van sbeckers ambacht, backer, ende zynde eene familie; het v^e wordt bewoont by Jan Cobbelgiers, hem generende met bier vuyt te tappen, ende zynde een familie; het vj^e es bewoont by Daniel Stroots, loovorster, hebbende een paer koeyckens, ende een familie; het vij^e bewoont Jan de Witte, labeurder, ende hebbende twee peerden ende twee koeyen, labeurende, buyten de Diestsche Poorte, vier boenderen landts toebehoorende den Augustynen van Loven, ter hellicht; zynde eene familie.

Hier naer volght een schuere, toebehoorende d'erffgenaemen van wylen Jaspar Baptista, dwelck te voren een woonstede heeft geweest, by de soldaten geruineert.

Daer naest staet een huys toebehoorende ende bewoont by Lysbeth 'sConincx, weduwe, haer generende met brieven ende bootschappen te draegen; eene familie.

Daer aldernaest woont Thomas vander Veren, hantwercker ende bosscher, hebbende een koeycken, zonder meer, zynde maer een familie.

Daer naest, opt Hoochhuys, woont Merten Costermans, hoeffsmet, hebbende een paer koeyen; eene familie

Volght daer naer het cleyn huys van joncker Peter van Griecken; tzelve wordt bewoont by Pauwel Keynen, loovorster vanden Coninck, ende hantwercker, hebbende twee koeyen, zonder meer.

Daer naest staet het groot huys des voers. van Griecken, by hem zelffver bewoont, zynde maer een familie, zonder bestiael, hebbende, binnen de stadt, egheene landen oft bempden, dan alleenlyck, in alles, zoo te Kessel als opde Blauwput gelegen, zes dachmaelen lants.

Daer naest volgen noch twee huysen den voers. van Griecken toebehoorende, nu ierst verhuert; in d'ierste woont Hendrick de Lynenwever, zynde maer eene familie.

Alder naest woont een jonge dochter, genaempt Barbara Cuypers, tzelve huerende tegen den voers. van Griecken, woonende int huys alleen, met een cleyn meysken.

Hier naer, aenden Borreput, staet een huys toebehoorende heer Raphael Gemma, eertyts heere Jan van der Tommen, ende verhuert aen Servaes Godefreau, pachter, woonende tot Velpe, ende thuys hem dienende tot een refugie alleenlyck; ende heeft geincorporeert, tot stallinge ende schuere, die twee naeste huysen, dwelck twee distincte wooningen plagen te zyne.

Daer naest staet het huys van Jacop Vincx, pachter, by hem bewoont, ende hem toebehoorende, zynde maer een familie, ende labeurende, in alles, onder dese prochie, zes boenderen lants ende een halff, daeraff die vyve boenderen liggende opde Loo, aen het Lazarus huysken, toebehooren joncker Charles Brimeur; ende d'andere zes dachwanden, daerby liggende, hooren toe doctor de Rycke; hebbende twee peerden, hem toebehoorende ende noch eene koeye, zonder meer.

Daer naest staet Sinte Annenhuys, toebehoorende Magdaleen Hollandts, ende by haer bewoont, met haren behouden soen, Hans Bruelmans, pachter, hebbende die voers. Bruelmans twee peerden hem toebehoorende, ende labeurende die landen naerbescreven: ierst drye dachmaelen lants, toebehoorende den advocaet M^r Willem Bontia, gelegen opden Blauwput; item, noch de hellicht van drye boenderen, den zelven Bontia toebehoorende; item, noch een dachwant, toebehoorende zyn moeder Magdalena Hollants, voers. gelegen oyck opden Blauwput; item, tot Kessel, boven de Persse, zes vierendeelen lants der voers. Magdalena toebehoorende; noch, twee boenderen gelegen opde Loo, toebehoorende joncker Charles Brimeur, hebbende voerts zes koeyen, hem toebehoorende, zonder meer.

Daer naer volght het Gasthuys van Sinte Genoveva, daerinne, nu tertyt, midts de desolaetheyt ende ruineusheyt vande plaetse oft beyaert, egheene ziecken en zyn oft ontfangen en worden, noch binnen xix jaeren geweest en zyn; versien het Cappelleken alleenlyck met eenen costere, die buyten de Cappelle es woonende; hebbende, voer het gaedeslaen vande Cappelle, omtrent de vier rinsgulden tsjaers.

Daer naest heeft gestaen een schoon groot huys, nu teenemael geruineert, ende es d'erve in lant geconverteert, groot omtrent drye dachmaelen, toebehoorende de weduwe Willems Lansheer.

Daer naest hebben gestaen twee huysen, geheelycken geruineert, de ledige erve nu toebehoorende Jan Moons.

Daer achterwaerts, in het straetken, genaempt het Kinnebackstraetken, woont Jan Moons, potbacker, zynde maer een familie, zonder beesten, hebbende, onder dese prochie, een halff dachmael lants, inde Hoelstraete buyten Sinte Michiels Poorte, ter hellicht vuytgegeven aen Thomas de Keersmaecker, ende buyten de Thiensche Poorte noch vyff vierendeelen lants, oyck de ter hellicht vuytgegeven aen Andries Tesseliers.

Int zelffve straetken, achter, hebben twee huysen gestaen, by de soldaten geruineert, daeraff de erve toebehoort Heylcken Berthyns.

Nu wederomme vervolgens, inde rechte straete, es een erve daer een huys heeft opgestaen, nu al geruineert ende hoff zynde, toebehoorende het clooster van Sinte Martens.

[p. 361]

Daer naest es noch een huys toebehoorende het voers. clooster, bewoont by Bertel Raes, schoenlapper, ende zynde maer een familie.

Hier naest volgt noch een huys, toebehoorende het voers. clooster, gehuert by Philips Pettens alleenlyck om te gebruycken ten tyde van refugie van Kessel, aldaer vast woonende.

Daer naest es noch een huys aenden Borreput, oyck het voers. clooster van Sinte Mertens toebehoorende, bewoont by Andries van Stalle, pachter, houdende ende hebbende twee koeyen, ende labeurende, met eene ploege, buyten de Diestsche Poorte, omtrent seven dachmalen lants, toebehoorende Jan de Vos; item, noch twee boenderen, toebehoorende d'erffgenaemen M^r Jans Roeloffs, hebbende oyck bempden in hueringe, gelegen te Kessel, geheeten Dabberdaens bempden, groot vyff dachwanden, in hueringe gehouden by Hans Bruelmans; item, noch een dachmael lants, gelegen inde Perckstraete, by hem gehuert tegen den Jesuiten, ende noch een halff dachwant lants, gelegen buyten de Thiensche Poorte, toebehoorende d'erffgenaemen van Assche.

Daer naest volght noch een huys, toebehoorende oyck het voers. clooster van Sinte Mertens, bewoont, in hueringe, by Goordt de Kempeneer, hantwercker, ende woonende by hem noch een dochter, die haere costen a part doet, levende op haer zelven; hebbende een paer koeyen hem Goordt toebehoorende.

Daer naest staet noch een huys, toebehoort hebbende Geeraerdt Batens, ende nu Anna Batens, zyne sustere, ende by haer bewoont, woonende by haer inne noch een dochter, doende haeren cost a part, ende levende die voers. Anna Batens oyck op haer zelven.

Daer naest staet noch een huys, toebehoorende ende bewoont by Willem van Gerwen, oudt schoenmaeckere, zynde maer een familie, hebbende een koeye ende een stuck lants, gelegen buyten de Diestsche Poorte, opde Loo, groot veertich roeden, hem toebehoorende.

Hier naest volght een schuercken, daer eertyts een huys heeft opgestaen, nu geruineert, toebehoorende d'erve Dominicus Huens, apothecaris.

Daer naest volgen noch twee huysen, ledich staende, ende tot nu toe ombewoont, toebehoorende heer Charles vanden Temple, meyer van Loven.

Volgen noch twee huysen eertyts, ende nu geconverteert in een alleen, bewoont ende toebehoorende M^r Michiel van Vilers, zynde maer een familie, hebbende een student in zynen cost, ende hebbende, onder dese prochie, hem toebehoorende, omtrent een boender lants, min een dachmael, gehouden d'een stuck by Hendrick de Pape, in pachtinge, ende d'ander stuck houdt Jacop Vincx.

Daer naest volght noch een huys, bewoont by Gooris Liemans, plecker, zynde maer een familie.

Hier naest volght noch een huys, toebehoorende jouffvrouwe Barbara vanden Calster, ende bewoont by Anna Vreyenborch, hebbende, by haer innewoonende, noch eenen wever a part huys houdende, ende noch een weduwe oyck a part huys houdende; maer twee arme mesnagien.

Daer naest staet noch een huys, der voers. jouffvrouwe Barbara toebehoorende, ende by haer zelver bewoont, woonende alleen met noch eenen dorpman, weduwer, geheeten Jan Bosmans, die zyn coste a part doet.

Daer naest staet noch een huys bewoont ende toebehoorende Willem Gebours, dorsscher ende hantwercker, hebbende een koeycken.

Het huys daer naest, ende geheeten de Lesseblomme, toebehoort Adriaen Jammart, ende wordt by hem bewoont, bode van het comptoir van van Ey, zynde maer een familie.

Het huys daer naest bewoont ende hoort toe M^r Carel Rombouts, rentmeester nu tertyt deser stadt, zynde maer een familie ende vry van accyse; houdende vyff commensalen, in zynen cost.

Daer naest staet een stallinge, dwelck eertyts een huys oft wooninge plach te zyne, toebehoorende Ryckaert de Raeymaecker, den jongen.

Daer naest staet de brouwerye, genaempt den Ketel, toebehoorende den voers. Ryckaert de Raeymaeckere, ende by hem bewoont, brouwer ende pachter, hebbende drye peerden, ende labeurende daer mede, onder dese prochie, omtrent zes vierendeelen lants, gelegen aende Tombe, hem toebehoorende, ende noch houdt hy, in pachtinge, tegen Dierick Havens, omtrent twee boenderen landts, gelegen inde Lange Loo.

Opden hoeck vande straete staet het huys dwelck toebehoort de weduwe Mertens Verhuegden, bewoont by Willem Smeth, dienaer deser stadt, zynde maer een familie, woonende by hem noch een meyssen, die haer zelffs cost doet.

Daer naest woont Jan Staes, barbier, proprietaris, zynde maer een familie.

Voerts woont Jan de Waerseggere, backer, oyck proprietaris, zynde maer een huysgesin.

Daer naest woont M^r Olivier Foxius, rentmeester van diverssche persoonen, hem nomine uxoris thuys toebehoorende, suppost, hebbende oyck in zynen cost zes commensalen.

Daer naest woont S^r Anselmus vanden Cruyce¹, rentier ende proprietaris; vry van accyse.

1 Deze Anselmus van den Cruyce was een Antwerpenaar van geboorte. Hij was in den echt met Catharina Daneels, van Leuven. Deze echtgenoten waren zeer godsdienstige menschen, voorname begunstigers der Jesuiten. Hun eenig kind, Frans vanden Cruyce, overleed, te Luik, in 1583, oud 7 jaren. Na 31 jaren in den huwelijken staat te hebben geleefd, werd de man Jesuit en de vrouw kloosterlinge in het godshuis der Annunciaten, op de Biest alhier; zulk had plaats in 1604. Anselmus vanden Cruyce overleed priester van het gezelschap Jesu, den 3 januari 1619, en Catharina Daneels stierf religieuse van het Godshuis der Annuntiaten, den 18 april 1625. Zie het boek Doorluchtich ende stichtich leven van Jouff^r Catharina Daneels, t' haren overleyden religieuse in 't clooster van de Annuntiaten, tot Loven. Antwerpen, 1647, in-12.

[p. 362]

Die voers. vanden Cruyce heeft geincorporeert noch drye naestvolgende huysen, ende tot zynen voers. huysen geappliceert; hebbende in zyn huys twee diverssche familien, te wetene de zyne ende noch een oude jouffvrouwe, doende haeren cost a part¹.

Daer naest volght het huys, genaempt de Clocke, toebehoorende de weduwe Willems Trits, by haer bewoont; ende met haer woont noch a part inne, op zynen cost, haeren behouden sone, genaempt Hendrick vander Veecken, fruytenier.

Hier naest volght noch een huys toebehoorende Anthoen vander Eycken, smet van zyne hanteringe, zynde eene familie, hebbende die zelve Anthoen noch een achterhuys, int Backeleyn, achter zyn huys, bewoont by eene arme weduwe, alleen woonende.

Daer naest, opden hoeck, volght het huys toebehoorende den erffgenaemen van wylen doctor Pauwel Roels, bewoont by den rentmeester van Vrouwenperck, rentmeester van diverssche persoonen, hebbende met hem noch innewoonende eenen man van Thienen, ende doende zynen cost a part.

Daer naer volght de Heylige Geest Poorte.

Opde slincke zyde, vande zelve Diestsche Poorte, commende vande poorte naerde Heylige Geest Poorte, zyn de volgende huysen ende erffven:

Inden iersten het huys genaempt den Boerendans, toebehoorende Jan van Laenen ende bewoont by Jan N......, ingelsman, hem generende met bier vuyt te tappen, zynde maer een familie, ende zonder beesten, lant oft eenich labeur.

Daer naest volght een ledige erve, daer eertyts twee huysen hebben gestaen, toebehoorende d'erve halff d'erffgenaemen Andries de Keersmaeckere, ende halff Jan Verlanen voers.

Voerts staet een huys, toebehoorende d'erffgenaemen van Andries de Keersmaeckere, bewoont by Jan van Lantbroeck, cleermaecker, zynde maer een familie, ende hebbende een koeycken, zonder meer.

Daer naest woont Peeter Boogaerts, pachter, getrouwt hebbende de weduwe van Andries de Keersmaeckere, toebehoorende der voers. weduwe; hebbende drye koeyen hem toebehoorende ende twee peerden, daer mede labeurende acht boenderen lants, onder dese prochie, toebehoorende, zoo d'erffgenaemen Jans Fels, Dierick Havens, als Laureys vander Tommen; zynde maer eene familie.

Het naeste huys bewoont Hans vander Haegen, metser van zynen ambacht, proprietaris, met twee zyner susters ende hebbende een paer koeyckens, ende zynde eene familie.

Daer naest heeft gestaen een woonhuys, dwelck nu geapproprieert ende geincorporeert es, metten lest voers. huyse, tot eenen koeystal, den zelven erffgenaemen toebehoorende.

Daer naest volght een pachthoeve, toebehoorende den kinderen van Peeter van Vilers, bewoont by Hans van Vilers, pachtere, hebbende drye koeyen, hem toebehoorende ende twee peerden, daermede labeurende zeeckere landen, gelegen buyten de Diestsche Poorte, groot in alles, negen boenderen ende een halff, ende noch een halff boendere binnen deser stadt, aende voers. poorte gelegen; item, houdt noch een halff boender bempts oft weyde, alle welcke voers. landen toebehooren, gelyck oyck den bempt, der voers. Hans van Vilers moedere, Nelleken van Vilers geheeten.

Daer naest staet een huys bewoont by Jan Boon, labeurder, hebbende twee peerden ende twee koeyen, hem toebehoorende, ende behoort het huys toe Hans van Vilers, labeurende zes boenderen lants, gelegen onder dese prochie, toebehoorende 1 ½ boender M^r Andries van Zassen, bedel; ende de reste hoort hem toe, ende oyck de confiscatie; zynde een huysgesin.

Daer naest volght noch een huysken, daerinne woont eene weduwe, genaempt Martha Rooymans, woonende alleen, ende hebbende een koeycken haer toebehoorende, gelyck oyck haer toe hoort dit huysken.

Hier naer volght noch een huys, bewoont byde weduwe van Lenaert vander Aa, proprietaresse, woonende alleen, zonder bestiael, landt oft eenige erve.

Daer naest woont scheper Jan, dorsscher, hebbende twee koeyckens, hem toebehoorende, hoorende thuys toe Hans Carels, hacker.

Hier naest woont Hendrick van Roost, pachter, ende wesende thuys een pachthoff, toebehoorende d'erffgenaemen Augustyns Everaerts, hebbende twee koeyen, hem toebehoorende, ende houdende een cudde schapen om vet te maecken, van omtrent drye xxv^e, welcke schapen toebehooren Peeter Spangnaerts alias vande Kerckhove; ende hebbende vier peerden hem toebehoorende, daermede labeurende, onder dese prochie, omtrent negen boenderen lants, toebehoorende den Heyligen Geest van Sinte Peeters, zonder meer.

Daer naest volght een cleyn huysken, daer inne woont Jan Rouvoets, bosscher, tzelve houdende oft

1 Deze oude jouffrouwe was ‘Jouffrouwe Maria vander Heyden, weduwe weylen Jan de Camargo, in synen tijde een treffelijck edelman.’ Zij overleed, te Leuven, in 1603. Zie Leven van Cath. Daneels, bl. 41 en 44.

[p. 363]

huerende tegen Anthoen de Keersmaeckere, hebbende een koeycken hem toebehoorende zonder meer.

Daer naest volgen twee huyskens, aen malckanderen, ende toebehoorende Jan Moons, potbacker, bewoont alle beyde by Marcq Francq, cremer, zynde maer eene familie.

Op de zelve voers. erve hebben noch drye diverssche huysen gestaen, al affgebrocken, by de soldaten, daer nu eenen hoff aff gemaeckt es, comende d'erffve tot aenden hoeck van het straetken tegenover joncker Peeter van Griecken.

Aende zyde van het straetken, opden anderen hoeck, es noch eenen hoff, toebehoorende Hendrick vander Haert, mandemaecker, daerop oyck gestaen hebben twee huysen, al geruineert.

Daer naest volght noch een woonhuys den voers. Hendrick vander Haert, toebehoorende, bewoont by Hans de Smeth alias Hermans, labeurder, hebbende twee koeyen ende twee peerden, hem toebehoorende, labeurende, onder dese prochie, seven dachwanden lants, tot Linden gelegen, toebehoorende Jan Boogaerts, den boeckdrucker.

Daer naest volght noch een cleyn huysken, nu ledich staende ende ombewoont, midts den gront es contentieux.

Hier naest staet noch een huysken, toebehoorende Jan vander Geten, ledich ende ombewoont staende.

Daer naest volgen drye huyskens, onder een dack, toebehoorende joncker Peeter van Griecken, ende bewoont by huyslieden op caritaet levende.

Daer naest woont Peeter Nackaerts, hantwercker, hebbende twee koeyen, proprietaris van thuys.

Hier naest staet een huys toebehoorende M^r Willem Vos, rentmeester vanden Grooten Heyligen Geest, bewoont by Jan Bruelmans alias Feyt, labeurder ende bosscher, hebbende twee peerden hem toebehoorende, ende labeurende omtrent twee boenderen lants, onder dese prochie, toebehoorende d'erffgenaemen Raeymaeckers; zynde eene familie.

Daer naest volght noch een groot huys, ende zeer oudt van edifitien, bewoont by Cathlyne van Espen, weduwe van Franchois wylen Wens, haer generende met tappen, ende toebehoorende het huys d'erffgenaemen van Franchois de la Roux.

Hier naer volght noch een groot huys, toebehoorende ende bewoont by Aerdt de Pape, labeurder, hebbende twee peerden hem toebehoorende, ende labeurende vier boenderen lants, onder dese prochie, toebehoorende Aert Coosmans ende Peeter de Poirtere.

Daer naest es een cleyn huys toebehoorende den erffgenaemen van Marie de Pape, ende bewoont by Aert Boon, hantwercker, hebbende die zelve Aerdt drye koeyen hem toebehoorende, ende zynde maer een familie.

Daer naest staet een huys toebehoorende Peeter de Waersegger, hoeffsmet, by hem oyck bewoont, ende zynde eene familie.

Daer naest volght noch een cleyn huysken, toebehoorende Peeter Reyniers, becker, ende bewoont by Grooten Niel, bosscher, hebbende een koeye; zynde maer eene familie.

Hier volght den hoeck van Sinte Cathlynen Keyberch, daer dat woont Peeter N......, oudt schoenmaecker, toebehoorende Peeter Reyniers voers., ende zynde maer een familie.

Opden anderen hoeck vanden voers. Keyberch, inde rechte straete ende opde zelve zyde, staet een huys genaempt Diest, toebehoorende Jan de Vos, bewoont by Jan Carels, backer; zynde maer een mesnage.

Hier volght thuys van Merten van Meenssele, timmerman, by hem bewoont, hebbende twee koeyen, hem toebehoorende, ende zynde eene familie.

Daer naest es thuys toebehoorende Peeter Reyniers, bewoont by Aerdt van Roomen, labeurder, hebbende drye koeyen hem toebehoorende ende twee peerden, daermede labeurende zeckere landen, gelegen onder dese prochie, groot, in alles, omtrent vier boenderen, ende toebehoorende den voers. Jan de Vos ende Peeter Reyniers.

Daer naest volght noch een huys toebehoorende Jan van Vlasselaer, ende by hem bewoont, hantwercker, hebbende drye koeyen hem toebehoorende, houdende in hueringe, een halff boender lants, gelegen buyten de Diestsche Poorte, toebehoorende M^r Servaes van Alem, ende noch een ander halff boender, daerby gelegen.

Item, daer naest volght noch een huysken den voers. Jan van Vlasselaer toebehoorende, bewoont by Hans Boon, hantwercker; zynde maer een familie.

Hier naest staet het huys toebehoorende joncker Rychard van Pulle, ende by hem bewoont; zynde maer een familie.

Daer naest volght noch een huys den voers. van Pulle toebehoorende, ende onverhuert, maer by hem zelffs gebruyckt ende geappliceert tot zynen grooten huyse.

Daer naest woont de weduwe van Adriaen de Boon, huerlinck, tzelve huys bewoonende, met haeren soen, ongehouwt, hebbende drye koeyen, haer toebehoorende, ende in hueringe houdende twee parcheelckens lants, groot tsamen omtrent een halff boender, gelegen aenden Blauwput, ende der Cappelle aldaer toebehoorende.

Daer naest staet noch een huys, toebehoorende Hans Carels, ende bewoont by Joos Blandemans, bosscher ende beestenslaeger, hebbende eene koeye, hem toebehoorende, ende zynde eene familie.

Hier naest volght een erffve, daer twee huysen plagen op te staen, nu al aff, die welcke erve in hueringe heeft die voers. Joos Blandemans.

[p. 364]

Daer naest volght een huys, toebehoorende ende bewoont by M^r Franchois Vogelzanck, clerck op stadthuys, ende rentmeester vande cappellanen ende huysarmen van Sinte Peeters; zynde maer een familie.

Hier naest woont Peeter Bosmans, proprietaris, hantwercker, hebbende twee koeyen, hem eygentlyck toebehoorende; zynde maer een familie.

Daer naest woont Goordt de Groote alias de Smet, proprietaris, zynde eenen smet, ende wesende eene familie.

Int naeste huys woont een ingelsman, ende toebehoorende thuys d'erffgenaemen van Beringen, zynde maer eene familie.

Hier volght het huys toebehoorende Guilliam Boon, ende by hem bewoont, clerck op het Register deser stadt, zynde maer een familie¹.

Daer naest volght een ruineux huys, toebehoorende den voers. Boon, ombewoont, midts de caduciteyt.

Daer naest volght het huys, daer inne woont Mathys de Brier, ende met hem Jan de Scheper, toebehoorende oyck Guilliam Boon, hebbende die voers. Mathys ende Jan elck een koeye, ende zynde twee familien.

Volght, opden hoeck vande leege Keyberch, ende tegen over die Ketel, een ledige erve, daer twee huysen plagen op te staen, ende by de soldaten al affgebrocken, ende geabandonneert voer den chyns.

Hier naest woont, in een cleyn huysken, Lysbeth Schutteput, jonge dochter, proprietaresse, levende ende sittende op haer zelffven.

Volght noch een huys toebehoorende Peeter Schinck, cleermaecker, by hem bewoont, zynde maer een familie.

Hier naest volgen noch twee huysen, toebehoorende de weduwe inde Clocke, d'eene bewoont by Niclaes Coryns, metser, zynde maer een familie, ende d'ander huys es ombewoont.

Daer naest staet noch een huys, genaempt het Craencken, toebehoorende Jan Willems, maillonier, bewoont by Hans oft Jan Candeleers, voerman, hebbende twee peerden ende labeurende vier boenderen lants, gelegen omtrent de Loo, toebehoorende joncker Charles Brimeur ende S^r Anselmus vanden Cruyce; zynde maer een familie.

Daer naest staet noch een huys, bewoont by Lodewyck de Cleermaecker, toebehoorende Dionys Lissens, ende zynde maer een familie.

Vervolgens es noch een groot huys, zynde een brouwerye, geheeten den Candeleer, toebehoorende ende bewoont by Dionys Lissens, brouwer ende labeurder, hebbende twee peerden hem toebehoorende, ende labeurende thien dachwanden lants, in pacht, gelegen op den Blauwput, toebehoorende Jan van Craenenbroeck; ende noch vier boenderen lants, gelegen by Vlierbeeck, buyten der stadt, toebehoorende 'sPaus Collegie.

Opden hoeck vande rechten Keyberch, es noch een ledige erve, daer eertyts een huys plach op te staen.

Daer naest woont Merten Moreels, zanger van Sinte Peeters, gehouwt ende generende zyn huyshvrouwe haer met vettewarye, huerlinck; zynde maer eene familie.

Hier naer volght het huys toebehoorende ende bewoont by jouffvrouwe Marie de Ponte, weduwe wylen Bernaerts vanden Stock; zynde maer een familie.

Daer naest staet noch een huys, toebehoorende Jan van Erps, repareerder van oude schoenen; ende by hem bewoont, met zyne huysvrouwe alleen; zynde eene familie.

Hier naer volght noch een cleyn huysken, oyck toebehoorende den voers. Jan van Erps, geheeten het Paddenhuys, bewoont by eene weduwe, by naeme Cathlyne vander Hulst, woonende alleen ende leerende cleyne kinderen breyden.

Daer naer volght het Schuttershoff.

Ende daer naer de Heylige Geest Poorte.

1 Willem Boonen, de schrijver der geschiedenis van Leuven, verbleef derhalve in de Diestsche straat, eenige huizen verder dan den linkenhoek der Eierenstraat.

Buyten de stadt ende ierst opden Blauwput.

Ende es te annoteren dat opden Blauwputt eertyts gestaen hebben omtrent de xx huysen, daer onder dat wel waren vyff treffelycke pachthoeven, die welcke huysen ende pachthoeven teenemael ten gronde aff zyn ende geruineert, by de soldaten.

Ende alzoo die landen opden Blauwput gelegen, opgeteeckent zyn, hier voer, inde Dorpstraete ende andere straeten, es daeromme noodeloos de zelve hier anderwerffven te stellen.

Huffel.

Es oyck te weten dat te Huffel plagen te staen vier schoone pachthoeven, ende omtrent twelff andere huysen, de welcke pachthoeven ende huysen oyck al te gronde aff zyn.

De landen aldaer gelegen worden gelabeurt by pachters, woonende inde Dorpstraete, ende zyn alzoo hier voer opgeteeckent; aldus hier nyet.

[p. 365]

Linden op de pleen.

Es alhier te noteren dat, in dit gehucht, plach te staen een pachthoff, toebehoort gehadt hebbende Adriaen Loots, ende nu het clooster vande Augustynen, daer toe dat behooren omtrent acht boenderen lants, liggende noch ongelabeurt, zynde het pachthoff teenemael aff, ende hebben, in dit gehucht, voerde troublen, noch gestaen vyff oft zes huysen, die oyck al aff zyn ende geheel geruineert.

Schoer.

Onder dit gehucht hebben gestaen, voerde troublen, omtrent x huysen die al aff zyn, daer onder dat drye ploegen waeren; ende in alles omtrent vyff boenderen lants, behalven het lant dwelck aldaer toebehoort d'abdye van Vlierbeeck; zynde groot omtrent ix dachwanden, al ledich liggende.

Kessel.

Ierst de Kesselstraete, inde welcke, comende van het gehucht van Schore naer Kessele, opde slinke zyde, stont een huys toebehoorende Vranck Rouvoet, dwelck al aff es; hebbende aldaer by gelegen een halff boender weyde.

Daer naest plach noch een fraeye huys te staen, met omtrent twee boenderen zoo lant, zoo weyde, toebehoort gehadt hebbende M^r Jan Opden Berch, ende nu den raetsheer ende doctoor Maelcote, welck huys al aff es.

Hier naest plach te staen noch een schoon woonhuys oft herberge, ende geheeten het Beldeken, nu geheel aff, toebehoorende Jan Loots; daer toe dat behoort, omtrent een halff dachmael weye, zonder meer.

Daer by leeght een dachmael weye, eertyts lant, ende nu in hueringe vuyt gegeven Peetere Vercautheren, tzelve huerende tegen den cock van Perck.

Daer naest light noch een dachwant, eertyts lant ende nu weyde, toebehoorende jouffvrouwe Jacque meyne Berthyns, jonge dochter, verhuert aenden voers. Peetere Vercoutheren.

Naest de voers. herberge geheeten d'Beldeken, heeft noch een huys gestaen al aff, toebehoorende Adriaen vande Poele, cock van Perck, met een boogaerdecken, groot een halff dachwant.

Hier naest heeft gestaen noch een huys, nu al aff, daerby es liggende een halff dachwant weye, ende toebehoorende tzelve d'erffgenaemen Jans Vyts.

Daer naest leght een erve, groot omtrent zes vierendeelen, zynde weye, verhuert aen Jan vander Geten, ende toebehoorende den kinderen van Jaspar Baptista, tsjaers om eenen daelder.

Vervolgens leght een erve, daerop eertyts gestaen heeft een schoon huys, met een schuere, tsamen nu al aff gebrant, toebehoorende d'erffgenaemen Jans van Kessele, daer toe dat behooren omtrent drye vierendeelen weyden, verhuert aen Jan Peeters, voer drye rinsguldens tsjaers.

Daer naest volght, groot, met het winnende lant, omtrent de vyff vierendeelen, daer huys ende hoff plach op te staene, nu al te gronde aff, toebehoorende nu Jan vander Geten, pachter van mynheer den raetsheer Maelcot, verhuert aen Peeter Vercoutheren, voer vyff rinsgulden tsjaers.

Hier volght het pachthoff vanden voers. raetsheere Maelcot, bewoont by Jan vander Geten, labeurende, met eene ploege, hebbende drye peerden, hem toebehoorende, ende zes koeyen, hebbende in pacht, vanden voers. heere, omtrent xvj boenderen lants, huerende tboender voer een mudde graens; item, hoort dit goet noch toe omtrent de drye boenderen weyden, oyck verhuert aenden voers. pachter, vier oft vyff jaeren om nyet; zynde die voers. pachter een mesnagie.

Daer naest volght het gelech oft woonhuys van Jan Peeters, by hem bewoont, ende zynde eene familie, te wetene hy met zyne huysvrouwe ende drye kinderen, hebbende vier koeyen hem toebehoorende, ende aldaer, tot Kessel, omtrent ix vierendeelen lants, hem toebehoorende, by hem zelver gehouden.

Hier naest staet een erffken, met een kelder, daerop een schoon huys plach te staen, byde Geusen, ten tyde vande schalade [escalade] affgebrant¹, in welcken kelder nu woont Hendrick Mertens, proprietaris vande erffve, groot een vierendeel, hebbende voerts vyff koeyen, hem toebehoorende.

Daer naer volght een erffve, daer een woonhuys plach op te staene, groot in alles, zoo d'erve, boomgaert als de weyde daer toe hoorende, een halff boender, toebehoorende d'erffgenaemen van Jan die Brieder; welcke erffgenaemen hebben aldaer noch liggende int Kesselerenvelt een boender landts, dwelck in hueringe houdt Hendrick Mertens, om zes rinsguldens tsjaers.

Den boomgaert vanden rentmeester Havens volght hier naer, groot een halff boender, verhuert aen Jan vander Geten, voer xiij rinsgulden.

Daer naer volght noch eenen boomgaert ende som bempt, groot in alles omtrent drye dachwanden, toebehoorende Michiel van Ophem, ende verhuert aen Peeter Vercoutheren.

Hier naer volght noch eenen boomgaert, daer een

1 Te weten in 1572, tydens de verwoesting der abdij van Vlierbeek.

[p. 366]

huys plach op te staene, groot metter erve daertoe hoorende, omtrent drye dachwanden, toebehoorende d'erffgenaemen van Aerdt de Deckere.

Eenen bempt groot zes vierendeelen volght daernaer, toebehoorende d'erffgenaemen Huens, verhuert aen Jan Peeters, voer xxv stuyvers tsjaers.

Volght hier naer die erffve M^r Jans de Prince, daer op twee diverssche huyskens ende wooningen plagen ..........., ende ten tyde vande scalade affgebrant, byde Geusen, groot de geheele erffve, omtrent een boender, verhuert d'eene erve aen Valentyn Geeraerts, voer xviij rinsguldens, metten berch daer tegenover, groot omtrent een halff boender, ende d'andere erve, met oyck een hellicht vanden berge daer tegenover liggende, es verhuert aen Hendrick Goerdts, om xxij rinsgulden, hebbende elck der voers. ij huerlingen, twee koeyen, hun toebehoorende.

Daer naest volght een erffve, groot een halff boender, daer eertyts een wooninge heeft opgestaen, ten tyde van Don Jehan, by de soldaten affgebrant, toebehoorende d'erffgenaemen van Vincent wylen van Overbeeck, ende verhuert, nu tertyt, aenden voers. Valentyn, voer omtrent drye rinsguldens tsjaers.

Volght een halff boender weye, toebehoorende Herman Bacx, vettewarier, tot Loven, verhuert aen Philips Pettens, voer vyff rinsguldens tsjaers.

Daer naer leeght een halff boender weye, toebehoorende de weduwe Cathlyn van Vileers alias Berincx, verhuert aenden voers. Philips Pettens, voer omtrent vyff rinsguldens.

Volght noch een halff boender weyde toebehoorende d'erffgenaemen van Jaspar Baptista, verhuert aen Peeter Vercoutheren, om omtrent drye rinsgulden tsjaers.

Volght noch een erve, zoo weyde zoo boomgaert, groot omtrent vyff dachwant, toebehoorende Carel Hullegaerts, pasteybacker, verhuert aen Hendrick Mertens, voer xiij rinsgulden tsjaers.

Tegen over opde zyde vande bergen, comende van Attenhoven, lancx die bergen naer Loven, staet ierst een woonhuys, groot in alles, metten berch daer toehoorende, drye dachwant, toebehoorende Merten Wagemans, ende nu bewoont by Philips Pettens, hantwercker, huerende tzelve tsjaers, tsamen xx rinsguldens; hebbende drye koeyen ende twee peerden; zynde maer een familie.

Volght d'erve daer een Persse¹ plach op te staen, al verlegen ende verlaeten, by de proprietarissen, voer de chynsen daer op vuyt gaende.

Volght noch een andere erve, daer oyck eene Persse plach op te staen, ende nu al aff, verhuert by den rentmeester van Vlierbeeck, chyns daerop treckende, tsjaers voer xxxij stuyvers, aen Jan Peeters.

Daer naest leght eene erve, groot omtrent iij vierendeelen, daer een huys plach op te staen, ende nu al aff, ende toebehoorende doctor Leoninus, gebruyckt by Willem Boon.

Daer by leght oft staet het huysken, toebehoorende den voers. Willem Boon, groot, metter erve daer toe hoorende, omtrent zes vierendeelen, dwelck hy zelver houdt ende labeurt, hebbende twee koeyen, hem toebehoorende, zynde een labeurder ende hantwercker, zynde maer een familie.

Volght zekere erve, groot omtrent een halff boender, toebehoorende Robert Wagemans, verhuert aen Peeter Vercoutheren, voer vyff rinsgulden tsjaers, op welcke erve een huys plach te staen, by de soldaten geruineert.

Hier volght het huysken oft geleechsken Peeters Vercoutheren, by hem bewoont, groot, die zelve erffve, metten lande daer toe hoorende, in alles iij dachmaelen, hebbende vyff koeyen ende twee peerden hem toebehoorende, ende zynde eene mesnagie.

Hier aene leght een erffken, daerop dat oyck eertyts een huysken heeft gestaen, ende nu al geruineert, groot omtrent drye vierendeelen, toebehoorende den voers. Peeter Vercoutheren, by hem gehouden, som boomgaert, som weye.

Hier aene leght een erffken, groot omtrent xiij roeden, met een cleyn huysken, bewoont by eenen scheper, geheeten Godtgaff, die tzelve huert x rinsgulden tsjaers, ende toebehoorende Jan vander Geten, hebbende te hoeden omtrent hondert magere schapen die welcke toebehooren Goerdt Ubus, ende legeren die schapen buyten int clooster van Vlierbeeck.

Volght daer naer het lant toebehoorende d'erffgenaemen Aerdts de Deckere, groot omtrent drye dachwant, daerop een wooninge oft huys plach te staen, ende nu al aff, dwelck lant nu in hueringe heeft Peeter Vercoutheren, om een mudde corens tsjaers.

Volght een stuck lants, daerop eertyts gestaen hebben drye diverssche wooningen, nu al aff, groot, in alles, omtrent drye boenderen, toebehoorende d'erffgenaemen van wylen M^r Daniel De Bruyne, verpacht aen Peeter Vercoutheren.

Volght een Boomgaert, groot omtrent een boender, daer eertyts een huys oft pachthoff heeft opgestaen, nu al aff, toebehoorende M^r Franssen Vogelzanck, verhuert aen Hendrick van Roost.

Int Kesselvelt leght omtrent x dachwanden lants, toebehoorende tGodthuys van Tongerloo; de vj dachwanden ende het boender Merten Wagemans.

Item, int zelve velt, noch een halff boender lants, toebehoorende d'erffgenaemen Jans de Brieder.

1 Eene wijnpers namelijk.

[p. 367]

Vlierbeeck.

D'Abdye ende het Clooster es affgebrant; maer het pachthoff staet aldaer noch, daer inne dat woont Joos van Merbeeck, labeurende, met twee ploegen, ende hebbende vier peerden ende acht koeyen, labeurende xx boenderen lants, tzelve Godshuys toebehoorende; item, huert van tzelve Godshuys noch iiij boenderen weye.

Item, onder de prochie van Sinte Michiels, leven vanden heyligen Geest liij persoonen, somtyts meer gelyck tzelve blyckt vuyten rolle daeraff zynde, ende desen Paesschen lestleden vuytgereyckt.

Aldus opgeteeckent ende getrouwelyck geannoteert, binnen de voers. prochie van Sinte Michiels, tot Loven, by M^r Philips de Buck, licentiaet inde rechten; Gregorius Loomans, beyde raeden, ende by, my Roelant de Prince, als secretaris respective der stadt van Loven, specialyck om dese herdtelling ende annotatie vande huysen ende huysgesinnen te doen ende te maecken, byden Raede der zelver stadt gecommitteert, opden xvij^en dach der maendt octobris 1597. Des toirconde es dese jegewoordige liste oft cohier, by my onder gescreven, als secretaris, onderteeckent, op heden xxij^en may 1598.

(Geteekend): R. de Prince.