Geschiedenis van Leuven. Geschreven in de jaren 1593 en 1594

Philippus van Bourgoindien, Den achtenveertichsten Hertoghe van Brabant.

Den achtenveertichsten hertoghe van Brabant es geweest Philips van Bourgoindien¹. Naer dijen de staeten vanden lande van Brabant ende van over Maese te Loven vergaedert waeren, ende vrouwe Margariete van Bourgoindien, dochtere van wijlen hertoghe Philips van Bourgoindien, genoempt le Hardij, weduwe wijlen hertoghe Willems van Beijeren, graeve van Henegouwen, Hollandt ende Zeelandt, te kennen gegeven hadde aende voers. staeten vanden lande, hoe dat dlandt van Brabant op haer, als naestlevende erffgenaeme vanden voers. hertoghe Philips, haeren neve, verstorven was; gemerckt oock dat thertochdomme van Brabant geheelijck, tanderen tijde, comen was op vrouwe persoonen; seggende oock dat naer privilegien vanden lande wel geschieden mochte (want zij wijlen hertoghe Anthonis sustere was) dat zij als hertoginne vanden lande van Brabant ontfangen ende gehult soude wordden. Op dandere zijde quaemen de gecommitteerde vanden voers. hertoghe Philips van Bourgoindien, te wetene die bisschoppen van Dornicke, van Amiens, van Atrecht, met vele andere groote heeren, gheestelijck ende weerlijck, zeggende dat die landen van Brabant, Lijmborch ende van over Maese verstorven waeren, van rechts weghen, op hertoghe Philips van Bourgoindien haeren heere; wandt van vrouwe Joanna (hertoginne ende erffvrouwe van Brabant) waeren die landen bij haere doot verstorven op hertoghe Jan van Bourgoindien, hertoghe Philips vaedere, de welcke de selve landen hadde overgegeven hertoghe Anthonis, zijnen broedere, met voerwaerden soo wanneer zijns gebraken oft dat zijne oir sonder mannelijcke geboorte storve, dat dan de voers. landen souden wedromme keeren op zijne geboorte, van welcken voerwaerden besegelde brieven gemaeckt waeren, met consent des coninckx van Vranckerijck, heer Philips le Hardij ende vrouwe Joanna, zijne moije, daer zij Vidimus auctentijck aff thoonden. Ende want nu hertoghe Anthonis, zalieger gedachten, ende beijde zijne sonen afflijvich waeren, sonder wettige geboorte achter te laetene, soo, zeijden zij, dat hertoghe Philips van Bourgoindien haeren heere, de naeste erffgenaeme was vanden lande van Brabant. Hier tegens soo repliceerde de voers. vrouwe Margriete, ende haeren ambassaeten, zeggende dat allen de voers. voerwaerden, gemaeckt bij wijlen hertoghe Jan ende Anthonis, haeren broedere, haer niet letten en mochten, ende dat daeromme, omdat de voers. voerwaerden bijden keijsere niet en waeren geconsenteert noch geconfirmeert. Deze redenen voer hen nemende de gecommitteerde van hertoghe Philips van Bourgoindien, argueerden oft men zeggen woude dat de voers. voerwaerden van geender waerden en waeren, soo moesten dan daer vuijt volghen, dat hertoghe Anthonis ende beijde zijne sonen dlandt tonrechte bezeten hadden, ende dat het dan bij de doot van vrouwe Joanna verstorven waere op heere Jan van Bourgoindien, ende daernaer op zijnen sone, weder dan die voers. voerwaerden cracht hadden oft niet, soo zeijden zij dat emmers die landen op haeren heere verstorven waeren. Deze ende meer andere redenen de staeten wedersijden gehoort hebbende, ende merckende dat deze vrouwe Margriete bijnaer doorsaecke geweest hadde van alle d'oorloghen tusschen Henegouwe ende Brabant, ende dat oock hertoghe Philips van Bourgoindien die machtichste was, hebben eendrachtelijcken overdraeghen, dat ze den voers. hertoghe Philips van Bourgoindien voer haeren prince schuldich waeren tontfangen. Dit hoorende de voers. hertoghe Philips van Bourgoindien, es vuijt zijnen legere (van voer Compignien, gelegen in Vranckerijck, dwelck hij mette Engelsche belegert hadde) gecomen, ende heeft, den v^en octobris anno 1430, te Loven, dlandt ontfangen, confirmeerende allen de privilegien der stadt van Loven ende des landts van Brabant. Ende de stadt Loven beschanck hem met iij silvere vergulde stoopen, wegende xvj marck, viij oncen, xvj engelschen; ende noch iiij stucken swertte lovensche laeckenen.

Des voers. hertoghe Philips ierste huijsvrouwe was vrouwe Mechiele, des vj conincx Caerels van Vranckerijcx dochtere, naer wijens doot hij trouwde, bij dispensatie vanden Paus, de weduwe vanden graeve wijlen van Nijvers, zijns ooms, de dochtere vanden graeve Eu; van welcke ij^e vrouwen hij egeene kinderen en hadde. Daernaer trouwde hij, anno 1429, vrouwe IJsabella des conincx dochtere van Portugael. Deze gelach, xxx decembris anno 1430, te Bruessel, van eenen jonghen

1 Meer bekend onder den naam van Philips den Goede.

[p. 52]

sone, die, xvj januarij daernaer, aldaer kersten gedaen wert, ende Anthonis genoempt, daer van Loven te kerstenheijt bij waeren: Jacop Uten Lieminghen, borgemeester; heer Sijmon Pinnock, riddere; Joos Absoloons, Goort Roeloffs, Claes de Keerssmaeckere, Willem Lombaerts, Wouter van Nethenen ende drije secretarissen: M^r Jan Ostonis, M^r Gielis vanden Stock ende Claes van Staeckeborch, met meer andere, tot xxv toe, met xxv peerden; ende de voers. sone es, anno I432, gestorven, ende tot Bruessel begraeven.

Anno 1431, xvj octobris, quam de voers. vrouwe IJsabella, als hertoginne van Brabant, ierstwerven te Loven, ende de stadt beschanck haer met drije silvere vergulde stoopen, houdende elcke eene ghelte, der maeten van Gendt, wegende xiij marck, once, v engelschen; een lanck stuck Lovens laecken, vij ½ aemen, xiiij ghelten rhinswijns ende iij ½ Beaenen.

Anno voers. op Sint Thomas avent, deden die van Luijck den zoene ende voetval aenden voers. hertoghe Philips van Bourgoindien ende Brabant, inden rooden Leeuw, te Mechelen, ter saecken van de oorlooghen die geweest hadden tusschen dlandt van Luijck ende dlandt van Naemen; ende onder degene die den soene deden waeren h^r Jan van Loon, bisschop van Luijck, graeve van Loon, ende h^r Jan van Heijnsbergen, zijnen vadere, met sommighe heeren vanden capitelle ende edelen vanden selven lande.

Anno 1432, xxiiij aprilis, des smorgens, gelach de voers. hertoginne van Brabant, vrouwe IJsabella, te Ghendt, van eenen jonghen sone, die, in maio daernaer, te Ghendt kersten gedaan wert ende Jan genoempt, daer van Loven vande heeren van de geslachten onder andere bij waeren: Loijck Roelants, borgemeester; Joos Absoloons, Wouter Pinnock, Hugo Roeloffs ende meer andere, met x peerden; ende men ginck, xxviij Aprilis 1432, te Loven, processie generael, om te bidden dat Godt de voers. hertoginne gesontheijt ende sterckheijt verleenen soude in haer kinderbedde; de voers. sone stierf oock jonck.

Anno 1432 voers. vercreech de stadt Loven, tot behoeff vander universiteijt, de faculteijt in theologia; ende de stadt schanck M^r Aerden de Witte, Canonick van Sinte-Lambrechts, tot Luijck, om dat hij de stadt behulpich geweest hadde, int vercrijghen vande voers. faculteijt inde Godtheijt, tot Roomen, ende de stadt daertoe gelt geleent hadde, twee silvere vergulde potten wegende viij marck, xxij ½ engelschen, die costen iiij ^m vij^c vij ½ plecken, xvi stuijvers paijements.

Anno 1433, in novembri, gelach de voers. hertoginne van Brabant, van eenen jongen sone, te Dijon, in Bourgoindien, die aldaer, op Sinte-Merttens dach, kersten gedaen wert, ende Caerel genoempt, die men noempde de graeve van Charloijs, die naemaels, te wetene anno 1467, 12 Julij, hertoghe van Brabant, te Loven, gehult werdt.

De voers. hertoghe Philips van Bourgoindien ende Brabant hadde groote oorloghe met Coninck Hendrick van Engelandt, tegens den Dolfijn van Vranckerijck, die naemaels Coninck wert, ende dat doer dijen dat hij (noch jonck zijnde) tegenwoerdich was daer hertoghe Jan van Bourgoindien zijnen vadere, te Monstrueel, doot geslaegen wert, anno 1419, in presentie des voers. Dolfijns van Vranckerijck, waervan deze annale gemaeckt wert:

fIt Leo MaCtatVs fICtIVa paCe LIgatVs.

Welcke voers. oorloghe duerde wel xvi jaeren lanck, ende hij hadde de Coninck van Vranckerijck soo verdreven, dat hij hem nievers te velde verweren en conste; anno 1429, in Julio. Maer met hulpen van eender maeghet soo hadde de Coninck wedromme vele landts gecreghen opde Engelsche ende Bourgoinsche; deze maeghet was genoempt Joanna¹, doende schoone feijten van wapenen, ende zij was comen vuijt Loreijnen, seggende dat ze de engel Godts totten Coninck gesonden hadde, tot eenen teekene dat Godt des landts ontfermen wilde, ende van den vijanden verlossen; maer zij wert ten lesten in eene sprinckreijse vande bourgoinschen gevanghen; ende, want vele lieden seijden dat haere dinghen tooverijen waeren, soo wert zij van vele doctoiren in de Godheijt, te Beauvoijs, geexamineert op vele articulen, daer zij alsoo kerstelijck ende tamentlijck op antwoorde, dat men se niet begrijpen en conste; niet te min zij wert vercocht den Engelschen, die ze vuijt vraecken verbranden, ende allen degene die in haere doot geconsenteert hadden, soo wel geestelijck als weerlijck, storven al te zaemen vande lazerije.

Dit hoorende de Paus van Roomen Eugenius heeft hij herwaerts gezonden den Eerw. Cardinael van Sint Croijs, om den peijs te maecken tusschen Coninck Caerel van Vranckerijck, op deen zijde, ende den Coninck van Engelandt, met hertoghe Philips van Bourgoindien, op dandere zijde; ende daer wordden eene dachvaert tot Atrecht gehouden; maer die Engelsche en waeren tot geenen peijs gesint, ende hertoghe Philips maeckten zeer swaer zijns vaders doot, ende en wouse niet vergheven; maer die Cardinael, wesende een heijlich man van leven, namp een wittebroot ende vermaledijde dat, ende het wert heel swert, dreijgende

1 Jeanne d'Arc, jeugdige herderin, geboren te Domremy in 1409. Zij verloste Orleans, dat door de Engelschen ingesloten was, en deed Karel VII, te Reims, tot koning zalven. Deze zonderlinge maagd werd, gelijk men weet, te Compiegne gevangen genomen, en, in 1433, te Rouen levend verbrand.

[p. 53]

hertoghe Philips oock alsoo te vermaledijen, woude hij de doot zijns vaeders niet vergeven. Doen wert hertoghe Philips vervaert ende vergaff de dood zijns vaders, den geenen dij er misdadich inne waeren. Ende de soene wordden t'Atrecht gemaeckt, in augusto anno 1435. Ende onder andere wert daer gesloten ende getrackteert dat hertoghe Philips (behoudelijck den Coninck zijner souvereijnlijckheijt) behouden soude zekere steden in Vranckerijck, als Amiens, Abbeville, Monstrueel, Sinte-Quintens, ende meer andere steden in Vermandoijs ende opde Sonne geleghen, als veronderpant voer eene somme van penningen daermede dat ze de Coninck naemaels soude moghen lossen. Van gelijcken hiel hertoghe Philips noch andere steden op den cant van Bourgoindien geleghen, als Ansoire, Marons ende andere. Daernaer wert een houwelijck gesloten tusschen vrouwe Catherine, des Coninckx dochtere van Vrankerijck, ende graeve Caerel van Charloijs, hertoghe Philips voers. sone, die noch jonghe kinderen waeren.

Anno 1436, in junio, track hertoghe Philips voers. met die van Vlaenderen om Caleijs te beleggen, waervoermen, 8, 15, 18, 22, 26, 29 junij, 1^a, 5, 7, 13, 19, 22, 25 ende 28 Julij 1436, te Loven processie generael ginck dat hen Godt victorie verleenen soude. Ende eenen pijlmaker, om dat hij daer mede spotten, wert te Loven, in Junio, doer zijne tonghe gesteken.

Anno 1437, vij^a octobris, quam de hertoghe ende de hertoginne te Loven, ende de stadt schanck hen iij ½ aemen, xviij gelten rhinswijns, ende iij ½ aemen, min ij gelten Beaenen.

Anno 1438, xxviij septembris, schanck de stadt Loven den hertoghe ende hertoginne van Brabant eenen silveren vergulden quaertpot, eenen silveren vergulden waterpot¹ ende eenen silveren vergulden overdeckten croes, wegende tzaemen vij ½ marck, die costen iiij^m vij^clxxxj plecken ende vi stuijvers paijements.

Anno 1443, heeft vrouwe Elisabeth van Gorlitz, hertoginne van Luxenborch, weduwe wijlen heer Anthonis van Brabant, den voers. hertoghe Philips van Bourgoindien ende Brabant overgegeven dlandt van Luxenborch, voer sekere sommen van penninghen te bewijsen in jaerlijxsche lijffrenten, te wetene: iiij^m rhinsgulden jaerlijcks, te haeren lijve, opt landt van Brabant, ende noch duijsent rhinsgulden jaerlijx opt selve landt, ten lijve van mevrouwe van Beijeren, om dat dlandt van Luxenborch haer tongoede gemaeckt wordde bij sommighe jonckeren ende ruijteren; ende de voers. ij renten wordden haer, ter begeerten vanden voers. hertoghe Philips van Bourgoindien, opt landt van Brabant geconsenteert, te wetene: de iiij^m rhinsgulden, in octobri 1445, ende de andere duijsent rhinsgulden, in martio 1446. Daernaer es de voers. hertoghe naer Luxenborch getrocken, ende hevet landt hem onderdanich gemaeckt, met assistentie van den graeve van Stampis, zijnen neve.

Anno 1448, iij^a novembris, quam de hertoginne van Brabant met Caerel, den graeve van Charloijs, haeren jongen sone, te Loven, ende de stadt schanck haer iiij aemen, ij gelten rhinswijns, ende haeren sone iij ½ aemen ende iiij gelten Beaenen; ende noch ij silvere potten, wegende vj marck, vj oncen². Anno eodem, 28 novembris, quam de hertoghe te Loven ende de stadt schanck hem iij ½ aemen Beaenen ende ij aemen, xij gelten rhinswijns.

Anno 1448, vi januarij, gaff de stadt Loven M^r Willem Bont, Deken van Sinte Peeters te Loven, ij^c xci gulden, xxxvi plecken, voerden cost van ij bullen die hij te Roomen vercregen hadde, deene dat de stadt van Loven alle jaere zal moghen (met consent vanden Abt van Perk, Proost van Sinte Geertruijden ende Deken van Sinte-Peeters) haere doctoiren verranderen, op ende afsetten, naer haer ghenueghen, ende loonen de selve doctoiren mette geincorporeerde beneficien, naer haer goetduncken; dandere bulle was eene confirmatie der ghiften vande prebenden, die de stadt van Loven, inde kercke van Sinte-Peeters, te gheven heeft. - Libro. B. fol. 262.

Anno 1448 voers., des donderdaechs naer Paesdach, begonsten de metzers aent nieuwe Stadthuijs, te Loven, te wercken ende te metzen, naer dijen het oudt stadthuijs aldaer affgebrocken was. Ende Wouter van Nethenen, als substituijt van Nicolaes de Kersmaeckere, met Hendrick van Lintere, Borgemeesteren der stadt Loven, leijden onder den 1^sten steen eenen Wilhelmusschilt³.

Anno 1452, in aprili, es hertoghe Philips van Bourgoindien ende Brabant, met zijnen volcken van waepenen, voer Audenaerden getrocken, ter zaecken vanden oorloghe van Ghendt; ende de graeve van Sint Pol track met zijnen legele int landt van Waest, ten oorloghen, alwaer eenen grooten slach geviel, ende daer bleeff, onder andere, doot de Bastaert van Bourgoin-

1 Deze waterpot was eigenlijk eene waterkruik welke men ter tafel bezigde.

2 ‘Onser genediger vrouwen van Brabant woert gheschinct, doen zij te Loven bevaert quam voir onzer liever Vrouwen, St-Peters, op ten derden dach van novembris, een stuck Rhynswyns tot Janne Storms, dat hielt iiij amen en ij gelten wyns. Item, hueren jonghen soen, die met haer doen ter tyt quam, was geschinct een stuc Beanen, etc. - Item, den selven jonghen soen was geschinct, ten selven tyde, ij silveren potten, wegende vj^m vj^c, die gecocht was jegen Machiel Absoloen omme lxij rhinsgulden... Item, Roelof Corsbout van de potten te bruyneren en om der stat wapen daer op te setten 1 Peter.’ Rekening van 1447, folio 55.

3 Het prachtig en kunstrijk gebouw werd opgetrokken, volgens het plan van Mathias de Layens, die den post van meester werkman der stad waarnam, van 1445 tot 1483. Zie Louvain monumental, bl. 134.

[p. 54]

dien, capiteijn van Luxenborch; ende heer Jan van Sinte Goricx, heer Jan Pinnock, heer Augustijn vanden Borchoven ende heer Wouter van Nethenen wordden aldaer ridders geslaeghen, om hunne groote vromicheijt die zij inden voers. slach thoonden; van deze oorloghe wordden den peijs getracteert xxx julij anno 1453.

Anno 1456, vj augusti, soo hadden die kerstenen eene miraculeuse victorie in Hongarijen, over den Danouwe, tegens den grooten Turck, die de vluchte namp; want dEngelen Godts wordden daer gesien in hulpe der kerstenen, ende Joannes de Castristano, minnebroedere, versterckte die christenen, ende daer bleven verslaeghen ontrent de c^m heijdenen. Ende te dijer gedenckenisse ende in danckbaerheijt, soo stelde die Paus Calixtus, de iij^e van dijen naeme, in, opden selven dach te houdene, de feeste vande Transfiguratie Christi, verleenende daertoe de selve afflaeten als totte feesten vanden heijlighen Sacramente gegeven zijn.

Anno 1456, wordden die van Luijck, met fellen moede, verweckt op hertoghe Philips van Bourgoindien ende Caerel, zijnen sone, den graeve van Charloijs, ter zaecken van Lodewijck van Bourbon, haeren eleckt, daeraff dat hertoghe Philips oom was, die zij verdreven hadden, om dat hij noch geen pristere wordden en woude; soo dat de stadt van Luijck ontfinck den marckgraeve van Baden voer gouverneur ende momboir des landts van Luijdick; ende zij deden hertoghe Philips van Bourgoindien ende Brabant ende zijnen sone den lande ontsegghen. Dit verstaen hebbende de voers. hertoghe Philips, heeft de paelen van zijnen lande wel doen besetten met volcke van waepenen, soo datter sommighe scramoetsinghen gebuerden; ende sonderlinghe geviel er eenen grooten slach voer Montenaecken, daer wel ij^m luijckenaeren verslaeghen bleven; ende Montenaecken wert gewonnen ende verbrandt. Corts daernaer quam vuijt Vranckerijck Mijnheer Charles, de graeve van Charloijs, met zijnen volcke, ten lande van Luijck weert, ende quam binnen de stadt van S^t Truijden; ende van daer trock hij naer Luijck, alwaer, bij middel van zekeren tractate, een appoinctement gemaeckt wordden.

Anno 1458, xxx^a julij, des saeterdaechs snachts, was den grooten brant, te Loven, dat Sinte Peeters kercke, metten torren, verbrande, ende allen de clocken smolten; van welcken brant deze annale es:

eCCe IgneM LoVanII eCCe.

Anno 1459, quam de tijdinghe, te Loven, dat mevrouwe Dalfinoijse, xxvj julij, te Geneppe¹, van eenen jonghen sone geleghen was, waeromme de stadt geboot (ter begerten vanden hertoghe van Brabant) datmen, xxviij ende xxix julij 1459, al de stadt doere vieren soude; ende opde merckt wordden een groot vier voert stadthuijs gemaeckt, van ix wissen wishouts ende cl mutzaerts, ende rontsommen stonden xxx pekvaeten.

Ende Nicolaes de Kerssmaeckere, Borgemeester, met Loijck Roeloffs, schepenen, reijsden derwaerts ter kerstenheijt ende wordden Joachim genoempt, de welcke opt selve jaer gestorven es, ende te Bruessel, tot Sinte Goedelen, begraeven, bij zijne moeije.

Anno 1465, trock de graeve van Charloijs, hertoghe Philips sone, te oorloghen, met grooten menichte van volcke in Vranckerijck, daer van die vande geslachten met hem trocken: heer Jacop Uten Lieminghen, borgemeester, riddere; Lodewijck Pinnock², meijere; Machiel Absoloons, Gooris Vrancx, capiteijn vanden lovensche voetcnechten; Liebrecht van Meldert, Lodewijck Roeloffs, Jan Pinnock, Wouters sone, met vele andere; ende daer geviel eenen grooten slach tot Montherrij, daer vele volcx verslaeghen wert, ende Jan Pinnock wert vande Franchoijsen, inden selven slach, gevanghen ende te Parijs gevuert.

Anno 1465, in octobri, heeft hertoghe Philips van Bourgoindien ende Brabant vanden lande versocht bijstant van volck van waepenen, te wetene: vande x^e heertstede eenen weerbarighen man, ende dat om garnisoen te houdene opde frontieren vanden lande van Brabant, teghens de quaetwillighe Luijckenaeren. Ende de graeve van Charloijs track voer Herck, nemende den bastaert ende vele andere, die opt slot waeren, in genaeden, ende stelde Mijnheere van Grimberghen daerop. Daernaer quam hij wedromme te Loven in, xxx^a januarij, naer dijen datter zekere peijs gemaeckt was ende de stadt beschanck hem met iij ½ aemen min ij steecken Beaenen. Corts hier naer zijn de Luijckenaeren wederom rebel gewordden, ende hebben, met hulp van de groententers³, van Luijck, het slot van Hercke, bij nachte, wedromme innegenomen. Dit vernemende de voers. graeve van Charloijs, es, met groote menichte van volcke, naer Luijck getrocken, ende es nederge-

1 Genappe.

2 Lodewijk Pinnoc, ridder, heer van Velpen, zoon van Lodewijk en van Maria van Cortembach, was een vermogend en moedig man, die een aanzienlijken rol vervulde in de leuvensche zaken gedurende de tweede helft der 15^e eeuw. Zijn naam zal lager meermaals voorkomen. Ten jare 1460 werd hij tot burgemeester verkoren, en nog hetzelfde jaar verving hij Jan van Ranst, heer van Cantecroy, als meijer van Leuven, een ambt 't welk hij meer dan veertig jaren vervulde. Hij had tot gade Beatrix Uten Lieminghen, uit onze geslachten. Zijn hof was gestaan in de huidige Sint Michiels straat, op den grond van het Maria Theresias kollegie. De man overleed den 3 Mei 1504, en werd in Sint Peeter begraven. Over hem leze men het boek van Hoogleeraar Edmond Poullet, sire Louis Pijnnock, patricien de Louvain. Louvain. 1864, in-8^o.

3 Theodore Bouille noemt ze ‘une bande de vagabonds et pillards sous le nom de Couluvriers ou de la verde Tente.’ Hist. de Liége, 1731, II^e deel, bl. 99.

[p. 55]

slaeghen voer Heijden-Tongheren. Dit verneemende die van Luijck hebben aenden voers. graeve gesonden vele goede ende wijse mannen, om hem te bidden om gratie ende genaeden, die soo vele gebeden hebben, dat hij de landen van Luijdick ende Loon ontfangen heeft in genaeden, bij middele van zekeren tractaete, gemaeckt in decembri anno 1465. Daernaer quam de voers. graeve van Charloijs, met zijnen vaedere, in Brabant, ende binnen middelen tijde es des voers. graeven huijsvrouwe (vrouwe IJsabella van Bourbon) gestorven, ende tAntwerpen, in Sinte-Machielscloostere, begraeven, anno I465; daeromme hij zeer droevich was. Ende zij liet van hem achtere eene jonge dochtere.

Daernaer wordden de Luijckenaeren argher dan zij oijt te voeren geweest waeren, ende sonderlinghe ende bovenal die van Dinant; soo dat hertoghe Philips selve, in zijne oudtheijt, met zijnen sone den graeve van Charloijs, trocken, met groote hercrachten, naert landt van Naemen, ende zijn voerde stadt van Dinant gevallen, in augustij 1466. Ende hebben de stadt, met gewelt, innegenomen, 24 augustij 1466, ende al bedorven, berooft, verbrandt ende gedestrueert, soo dat den eenen steen opden anderen niet en bleeff, jae poorten ende mueren wordden affgeworpen, kercken ende cloosters verbrandt. Naer dat dit gebuert was, es de voers. hertoghe Philips te Loven innegecomen, xiiij^a septembris 1466, daer groote genuchte van triumphe gemaeckt wordde; ende de stadt beschanck hem met iij aemen, i steeck rhinswijns. Daernaer quam de graeve van Charloijs oock te Loven in, des goensdachs xix septembris 1466, ende de stadt beschanck hem met iij aemen, vj steecken rhinswijns. Van die vande geslachten van Loven waeren inden voers. oorloghe: Lodewijck Pinnock, meijere; Augustijn vanden Borchoven, riddere, ende Gooris Vrancx, capiteijn vande Lovensche voetcnechten, met ontallijcke meer andere.

Als dit aldus geschiet was, Dinant gewonnen zijnde, ende de voers. graeve van Charloijs hem, te Loven, een weijnich tijts vermaeckt hadde, es hij wedromme, met zijnen volcke van waepenen, naert landt van Luijck getrocken. Ende de Luijckenaeren waeren te velde gecomen; maer merckende de groote macht ende de menichte van volcke vanden graeve van Charloijs, die gecomen ende nedergeslaeghen waeren ontrent Montenaecken, hebben zij wedromme gebeden om genaede; ende de graeve namp se in genaede, bij middele van groote somme van penninghen, voer zijne schaede, voer welcke somme zij vele ende rijcke mannen, tot 1 toe, moesten den graeve te pande ende te gijsel gheven; ende voerts op conditie datse haeren heere hunnen eleckt¹ innenemen souden, ende hem doen tgeen zij hem van rechts weghen schuldich waeren.

Hier naer es de graeve naer Bruessel getrocken, om hem aldaer bij zijnen heere vadere te vermaecken, die nu heel oudt was. Ende als hij nu een weijnich tijts bij zijnen vaedere geweest hadde, zoo es zijnen vaedere hertoghe Philips, van Bourgoindien ende Brabant, tot Brugghe, in Vlaenderen, getrocken, alwaer hij zieck gewordden es. Ende sterff aldaer, out wesende lxxij jaeren, anno 1467, opden xv^en junij, op eenen maendach, tusschen viij ende ix ueren tzaevens, naer dijen hij dlandt van Brabant 37 jaeren geregneert hadde. Ende zijnen sone de graeve van Charloijs dede, met groote solemniteijt, de vuijtvaert doen, te Brugge, over zijnen voers. heere vaedere, in Sinte Donaes kercke aldaer. Ende zijn ingewant wordden aldaer, voerden hooghen aultaer, gegraeven. Ende zijn herte wert, met grooten staete (verchiert wesende met gout ende silvere, ende andere groote costelijckheijt) gesonden aenden Bisschop van Atrecht, diet selve dede draegen tot Jerusalem ende aldaer begraeven, bij Ons Lieffs Heeren graff. Zijn lichaem wert gebalsemt ende in eene costelijck tombe gestelt, inde voers. Sinte Donaes kercke, bij den hooghen aultaer; maer corts daernaer wert hij gevuert te Dijon, in Bourgoindien, om te liggene bij zijne ouders, totten Chartroijsen aldaer.

1 Bisschop Lodewijk van Bourbon.