Geschiedenis van Leuven. Geschreven in de jaren 1593 en 1594

[p. 3]

Memoriael, inhoudende de afkompste der Hertoghen ende Hertoginnen van Brabant, met sommighe Privilegien bij hen dijen van Loven verleent; den ouderdom der Stadt Loven; den tijdt haerder bemueringe, vermeerderinghe der selver; sommighe auctentijke memorien den privilegien van den Sinte Peetersmannen der voerscrevene Stadt Loven aangaende; den oirspronck vande seven oude originele Geslachten ende Peetersmans der selver Stadt, mette gene daeraen geallieert, met alle hunne waepenen ende declaratie in wat staete sij der Stadt Loven gedient hebben, ende anderssints soo hier volght.

Vanden Hertoghen van Brabant¹.
Dat ierste capittel.

Om te comen totte affcompste der hertoghen ende hertoginnen van Brabant, soo es te weetene dat Lucius Julius, proconsul van Archadien, hadde twee dochteren, eene genoempt Julia, ende dandere Germania. Julia was de gerechte sustere van Julius Cesar, die naamaels keijser van Roomen wert. Maer Germania hadde de voers. Lucius Julius gewonnen aen eene edele vrouwe van Archadien. De voers. Julia hadde getrouwt Gneus Octavius, senateur tot Roomen. Ende eenen genoempt Caerel IJnach, een vroom man van waepenen ende stadthoudere ende capiteijn van den voers. Lucius Julius, doer de gemeenschap die hij aldaer ten huijse

1 Gedurende de middeleeuwen, toen de oorspronkelijke geschiedenis der nieuwere volkeren weinig of niet bekend was, zocht men den oorsprong der vorsten en grooten te doen opklimmen tot de Troianen of voor het minst tot de Romeinen. De stam die niet uit de hooge oudheid ontsproot bleef ongeacht. Zulks gaf aanleiding tot het opstellen dier reeks van ingebeelde geslachttafels welke de geschiedenis, gedurende verscheidene eeuwen, hebben verduisterd. Willem Boonen, die, gelijk ettelijke schrijvers uit die dagen, met de bronnen onzer vroegere geschiedenis niet genoegzaam bekend was, dacht dat de eerste hertog van Brabant, voor het minst, in den tijd van Julius Cesar moest geleefd hebben. Hij wist niet dat er in den tijd der Romeinen nog geene spraak kon wezen van hertogen van Brabant. Het grootste gedeelte van dit gewest bestond nog uit bosschen, heiden, moerassen en watervlakten. Steden of dorpen vondt men er niet. De bewoners leefden nog verspreid in onze uitgestrekte bosschen, hun bestaan vindende in de veeteelt, de jacht en de vischvangst. Boonen liet zich misleiden door de verdichtselen van Jacob de Guise, Amand van Zierikzee, Marcus van Varnewyck en den opsteller der Excellente Chronijcke van Brabant, gedrukt te Antwerpen in 1497. Geen enkel der eerste zeventien door hem opgegevene vorsten heeft den tijtel van hertog van Brabant gedragen. Bij het schrijven van de lijst dezer ingebeelde hertogen, volgde hij de kronijk van Amand van Zierikzee, lector van het klooster der Minderbroeders, te Leuven, overleden den 8 juni 1534. Bekend is het dat deze franciscaner heeft geput in het werk van Lucius van Tongeren, die in de 13^e eeuw leefde, en die, volgens Paquot, moet beschouwd worden als de uitvinder van de leugenachtige lijst onzer vorsten (zie Mémoires, IV, bl. 386). Het boek van Amand van Zierikzee verscheen onder den volgenden tijtel:
Chronica compendiosissima ab exordio mundi usque ad annum domini millesimum, quingentesimum, trigesimum quartum: per venerandum patrem F. Amandum Zierixeensem, ordinis fratrum minorum, regularis observantiae, virum in divinis et humanis rebus peritissimum. Antverpiae apud Simonem Cocum. Anno 1534, in-12, 128 ff.
Het eerste gedeelte van de geschiedenis der hertogen van Brabant van onzen Boonen heeft geene historische waarde.

[p. 4]

hadde, wert secretelijcken verliefft op de voers. Germania, ende maecktense bevrucht, haer te kennen gevende dat hij eens princen sone was van Tongheren (gelijck hij oock was). Maer vreesende haeren vadere is hij vuijt Archadien gevlucht. Ende naer lange reijsens is hij, met zijne gesellinne, gecomen tot Camerijck, ende daernaer in een casteel ontrent Valencheen, alwaer (om datmense niet kennen en zoude) zij haer Swana dede noemen. Daernaer reijsde zij naert casteel van Froomont, daer nu thoff te Bruessel staet, genoempt Cauwenberghe. Deze Caerel IJnach was de sone van Godevaert den ij^en, sone van Manapius, de welcke Godevaert prince van Tongheren was. Ende verstaen hebbende dat Godevaert, zijnen vadere, overleden was, soo reijsde hij met zijne voers. gesellinne Swana oft Germania, met grooten staete, naer Loven, totten grooten tempel van Mars ende Pluto, ter plaetzen daer nu S^te Peeters kercke is staende, ende deden aldaer den Goden solemnelijcke sacrifitie, in danckbaerheijt van dat zij hunne pelgrimagie soo geluckichlijcken volbracht hadden.

Deze Caerel IJnach regneerde in dese Nederlanden ontrent de xxij jaeren, ende namp zijne possessie ende residentie inde stadt van Tongheren, ende was de xxi^e prince daer van. Corts hier naer, Ariovistus, een coninck van Saxen, hebbende groote oorloghe tegens Julius Cesar ende den Romeijnen, int landt van Bourgoindien, ende de voers. Caerel IJnach, vreesende dat Julius Cesar soude moghen mede comen, ende vreken het ontschaeken van zijne halve sustere Germania, heeft hem gevoecht metten voers. coninck Ariovisto, ende es, met groote machte, selve in persoone getrocken tegens de Romeijnen, maer wert aldaer verslaeghen, ontrent Besanson, int lant van Ferretten.

Naer deze victorie, soo geschiedde dat Julius Cesar hem ruste ende vermaeckte int casteel van Cleven, alwaar hem tijdinghe gebracht wert, bij eenen van zijnen edelen ende capiteijn, Salvius Brabon genoempt, hoe dat zijne halve sustere Germania gevonden was op 't casteel van Meghem, doer wijens middele den peijs tusschen den voers. Julius Cesar ende Germania gemaeckt wert. Ende Julius Cesar quam haer besoecken, ende vantse zeer bedruckt ende desolaet, met twee schoone kinderen, die zij behouden hadde van den voers. Caerel IJnach, te wetene eenen sone genoempt Octavius, ende eene dochtere genoempt Swana, welcke twee kinderen de voerscreven Julius Cesar hoochlijcken versach, ende houde¹ zijne voers. nichte Swana aenden voers. Salvius Brabon, dewelke een zeer vroom ende edel prince was, gedescendeert vuijte rechte oire van Hector van Troijen, ende houden² te Loven, in den tempel van Mars ende Pluto, int jaer vanden beginne des Werels 5148, lj jaeren voer Christus geboerte. Ende ontfongen opde brullofte vanden keijsere voer houwelijck goet allen het lant beginnende vande Noordtwechsche zee totter vuijterste paelen en frontieren van Dornick ende Henegouwe, met Soniebosch ende de Schelde totter Jeeke, ende allen de edelen vanden lande deden hem eedt van getrouwicheijt. Ende aldus wert de voers. Salvius Brabon heere van dese Nederlanden ende ierste hertoghe van Brabant, ende wert te Roomen gedoot, als de keijser Julius gedoot wert, ende hadde van zijne huisvrouwe eenen sone genoempt Carolus Brabon.

Octavius heeft van zijnen oome Julius Cesar vercreghen het regiment der stadt van Colen, met allent lant daer onder begrepen, met het lant beginnende vande Velve totte Eyssel, Trier ende de Moesel; ende daernaer is hij met zijnen oome naer Roomen getrocken.

Maer ten tijde als Octavianus keijser van Roomen was, is hij wederomme naer zijn lant gecomen, ende heeft vernieuwt de stadt van Tongheren ende deden se Octaviam noemen. Daernaer is hij, sonder eenighe wettige oir achter te laeten, gestorven. Ende alzoo zijn allen de landen gecomen ende gesuccedeert op den voers. Carolo Brabon, zijns susters sone.

1 Huwde, gaf in huwelijk.

2 Huwden, trouwden.