Logo DBNL
Gemmarum et lapidum historia (1609)

Gemmarum et lapidum historia

(1609)–Anselmus Boetius de Boodt–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De variis lapidibus qui nomen à similitudine rerum quas referunt, aut è rebus ipsis in lapides mutatis habent. Cap. CCXCIX.

A Forma mathematica nomina habent, Quadratum saxum quod in quadratam figuram ad aedificia extruenda facile redigi possit: Pentagonus; quod quinque, Hexagonus quod sex, & Pangonius quod multos angulos habeat.+

A similitudine figurae nomen habent. Enhorchis testium figuram referens. +Panis daemonum, qui prope Rotvvilam Sueuiae, inuenitur, ac panem refert.

Pentexoche seu mespileus, mespili figuram habens.+ Cristallus glaciei formam, Astroites stellarum, Ophites serpentum, meconites seminum papaueris, Cenchrites sem. milii, narcissites narcissi floris, Trochites rotae, Belemnites sagittae, Ceraunites testae, & Calamites calami figuram exhibet, & inde nomen vt & caeteri, habet.+ Praeterea ab adipis forma steatites: ab oculotum figura Triophthalmus quasi tribus oculis signatus, Alupi oculo lycophtalmus, à Caprino oculo aegophthalmus & ab oculo humano beli oculus, & leucophthalmus, A gruis oculo Geranites, ab accipitris oculo hieracites, nomen obtinuerunt.+

Myrmecites à formicae innata forma, Cantharias à scarabei, Polytrix à capillorum similitudine, Sycites à fici, Batrachias à ranarum, Bostrychites à crinium muliebrium forma, Bucardia in Babylonia nascens à bubuli cordis figura, Glossopetra à linguae, Hammonis cornu, à cornu arietini, Hienia ab oculorum Gyenae, myrmecias à verrucae, sarcites à carnis, telicardios à cordis similitudine nuncupantur.+ Dryites à truncis arborum, quae ligni modo ardet, Cissites ab haedere folio, Cyamea à fabae similitudine, Pyrene ab oliuae nucleo cui piscium spinae interdum inhaerent.+ Chalaxias à grandinum colore & figura, Polyzonos à zonarum candicantium in nigro corpore multitudine, Anthracitis à scintillarum ignearum copia.+ Botrytis ab incipientis vuae similitudine.+ Lepidotes à piscium squammis, Ostracias à testae, Phaenicitis à balani, phycites ab algae forma, spongites à spongiae, Tecolithos ab oleę nuclei nomen obtinuerunt.+

Ab animalibus ipsis nomina dantur lapidibus à gallo Alectorius, quia in ipsius ventriculo reperitur, Chelonitis à testudine, Draconites à dracone, Chelidonia ab hyrundinibus nomen habet, Muytes à mure, conchites à conchas Tillinites à tillinis, ostreites ab ostrea, ctenites à pictine, strombites à cochleis aquaticis nuncupantur, Echinites ab Echino marino, scolopendrites à verme scolopendra, lyncurius à lynce, ita dicitur.+

A figura confectas vocant Itali lapillos albos crispos qui semina incrustata saccharo referunt, tales iuxta balneum Bulicame vel oche in agro Viterbiensi reperiuntur. Syringites stipulae internodio similis, perpetua fistula cauatur inde nomen consequutus.+

Corallina à coralli forma.+

Pisolithus à piso propter similitudinem in thermis Carolinis Bohemiae inuenitur.

Cicerum ager in Iudęa est in monte quodam ex quo lerusalem & Bethleem spectari potest, hi colore, forma & magnitudine cicer Arietinum ita exacte referunt vt quis vix à vero discernere possit.

+A forma dantur etiam nomina sequentibus lapidibus, Rhodites à Rosae,

melitites à mali, Dentrites ab arboris, stelechites à stipitis vel trunci, Elatites ab abietis, clethrites ab alui, amigdaloides ab amigdali osse, daphnia à lauri, Cydonites à mali cotonei, Dryites à quercus, onyx ab vnguis, Dactilus ideus à pollicis, Hystera petra ab vteri, Enosteos ab ossium, Cardisce à cordis figura.+

Vt à forma, similitudine & figura, ita etiam à colore nomina dantur. Ab auri colore Chrysitis, Chrysolampis, Chrysolithus, Chrysophis, Chryselectron, Chrysoprasus, Chrysoberillus, Ammochrysus, leucochrysis dicuntur.+ Ab argenti colore argyrites, argyrodamas. A ferri Syderitis, à plumbi colore molybdos, ab aeris chalcitis, ab armaturae colore hoplites.+

Ab hepatis colore Haepatitis, A cancri marini colore carcinas.+ A viperae colore Echites.+ A Scari piscis colore Scarites, à mulli piscis colore triglites.+ A pauonis colore Taos.+ A leonis pellis & Pantherae colore leontios & pardalios.+ A flauo & melleo colore melychlorum, à croci colore crocian.+ A canitiei colore Polia vel spartoplios.+ A fumi colore Capnites.+ A cerae cerites.+

A lactis Galactites vel Galaxias, à sanguinis haematites, A myrthi myrthites, A carnis sarcites. A cineris colore Tephritis nomen habet.

Lychnites etiam à lucernarum accensarum colore vel similitudine, Coracias à corui colore, Cepites vel cepoides ab hortis ob colorum varietatem, & catoptrites à speculo quia imagines reddit, myrrhites à myrrhae colore, harda à carnis colore aut potius sarcites, perdicites à perdicum colore nomina obtinuerunt.+

A contentis nomen habet Enhydro quod aquam in se contineat.

Ab effectu lapis nephriticus quia nephritidem curat & asbestos, quia igne non consumitur, deinde heliotropion quod solis radios girat nomina habent.

Ab odore myrsinites & aromatites myrrham olens vocatur, à sonitu calcophonos lapis ille dicitur niger in quo aeris tinnitus percipitur.+

A patria & loco vbi inueniuntur mutae gemmae multique lapides nomen habent.

Hoc notandum veteres, eisdem generis vel speciei gemmis, vel lapidibus propter formam, vel colorem vel effectum aut ob aliam causam vt ex praedictis apparet, alia nomina dedisse. Deinde etiam quia nihil fere est in rerum natura (nisi lapide durius sit) quod succo lapidescente accedente, non possit in lapidem conuerti, non mirum est (arboribus, floribus, ramis, foliis, fruticibus, herbis, fructibus, seminibus, animalibus eorumque partibus & artificialibus rebus variis in lapidem versis) tot genera lapidum inueniri & ab iis nomina habere.


Vorige Volgende