Gemmarum et lapidum historia

Loci natales magnitudo & quomodo nascatur Rubinus. Cap. XIII.

NObiliores rubini in insula Zeilan nascuntur. Alii & minores in Coria, Calecut, Cambaia & Bisnager. Optimi in flumine Pegu, quos incolae ore & lingua explorant. Nam frigidiores & duriores meliores arbitrantur. Illorum colorem igne in quo coquunt augere dicuntur. Nasci solent in quadam lapidea matrice rosei coloris, quam aliqui si perspicua fuerit Balassium rubinum vocant. ⁺Nam si transparens gemmaeque instar non sit, ab omnibus mater aut matrix rubinorum appellatur: Propterea quod (vt infans in vtero materno sanguine nutritur) in hac rubinus formetur, alatur ac excrescat. Primum candicat, deinde paulatim maturescens roborem contrahit. Hinc fit quod albi & albicantes qui nondum maturi sunt reperiantur. Nascitur plerunque in eadem fodina vbi saphiri reperiuntur. Si alimentum varium fuerit & non omnino rubino idoneum; mixti coloris inueniuntur, nempe partim albicantes, partim rubentes, aut media parte rubini media saphiri, quos Indi Nilacandi quasi saphirorubinos appellant.

Veri rubini satis magni reperiuntur. Rudolphus Secundus Imperator Augustus & inuictissimus ac Dominus meus clementissimus, Rubinum habet qui parui oui gallinacei magnitudinem aequat ac Ceratia pendet.⁺

Is à sorore sua Galliarum regis vidua ad ipsum haereditario iure peruenit. Illo maiorem in Europa inueniri non puto. Si quae gemma pro vero Carbunculo vnquam habita fuit, illa haberi debet. Intellexi olim 60 ducatorum milibus emptam fuisse. Verum si quod rarum & pulchrum est, magno aestimari debet, ille aut inaestimabilis prorsus aut longe pluris aestimandus est. Cleopatrae margarita 2343575 ducatis aestimata fuit. Vt illa omnes sui generis pulchritudine & magnitudine superauit, ita & hic Carbunculus. Nec propterea, quod non pluris veniit, existimandum iusto precio fuisse venditum. Quia mercatores tanti precii gemmas seruare non possunt. Nam si ociosas pecunias aut diuititas steriles habere, aut aere alieno grauati bonis cedere nolint, diuendere coguntur.

+ Balassius mater rubini.

+ Caesaris rubinus.