Beleg en ontset der stadt Leyden
(1704)–Reinier de Bont–
Auteursrechtvrij
[pagina 58]
| |
Dees Haring en dit Brood is my van 't Volck gegeven,
Die met een heele Vloot op 't Land zijn ingedreven,
En naderen de Stad: het water heeft verjaegt
Den vyand uyt het veld. Komt Burgers onversaegt,
Die man'lijk voor u Stad gestreên hebt als Romeynen,
Kom, proeft dees' spijse hier: des vyands wreê desseynen
Zijn al te niet gebracht. Op! Leyden is Ontzet!
Johan vander Does, Vander Werf, Weesjongen.
Johan.
WAt heeft den vyand doch sijn moedigheyt verplet?
Jong.
Dat deê het water; en Boysot quam aengevaren,
Sy wierden heel verschrickt doen dese dapp're scharen
Flux zeylden over 't land, 't geschut dat bleef te pand,
Sy vielen over hoop, gelijk het dorre sand
Dat voor de wind verstuyft, veel wap'nen en soldaten
Zijn door het sterk gevlucht in 's vyands heyr verlaten.
Veel leggen hopeloos, met afgematte leên
Ten halven in de vloed, men hoort een naer gesteen
Te Lammen in de Schans. 'k Heb nooyt Baldeus gevreest,
Dies heb ick onbeschroomt tot Leyderdorp geweest,
Ja self in 's Veldheers tent, en doende daer de ronde
Heb ick 'er dit geschrift en teeck'ning in gevonde,
Waer in men sien kon hoe het alles is gestelt,
En wie den vyand heeft geslagen uyt het velt.
V. Werf.
Die teeckening vertoont dit streng belegert Leyden;
Dees lett'ren, hoe 't gewelt most van ons vesten scheyden.
| |
[pagina 59]
| |
Hy leest, Wy gaen, ô Stad! vaer wel ghy kleene Schanskens, die door 't geweld des waters, en niet door de krachten der vyanden, verlaten werd.
Die 's troost voor 't arme volk; sy mogen vel verlangen
Na hare leste brood, het welk sy haest ontfangen,
In 't komen van de Vloot: gaet voort gy in de Stad,
Roept. Leyden is ontzet! en toont het volk, hoe dat
Gy aen de Lamme Schans de Vloote hebt ontfangen.
Vertrecken wy te post, en doen de Sleutels langen,
Om Gaten, Sluys en Poort, te op'nen met der vaert,
Op dat de heele Vloot, met mannen wel bewaert,
Magh onverhinderlijk de grachten inne drijven.
Leyden.
GEen tong, of radde pen, en kan de vreugt beschrijven
Die nu verkregen is: hoe siet men nu de jeugt
Weer bloeyen in het hof der lang gewenste vreugt,
De ramp is weg gevlucht, die eertijds neer quam draven,
Om al dat adem had te maken tot sijn slaven;
Of om sijn moordety te plegen aen mijn bloedt,
De Maegden om haer eer, de Rijken om haer goet,
Maer nu heeft 't God versoet: nu sneuv'len alle rampen;
Nu komt sijn stereke Heyr voor sijne kinders kampen.
Johan vander Does, Louys Boysot, Vander Werf, Raephorst, Burgers, Matrosen, Soldaten.
Johan.
WEest welkom waerden Heer, 'k heb naer u, en uw Vlote
Gedorst, als vis op 't land; geen tijd heeft my verdrote,
Om Burgers en 't Gemeen te troosten soo ik kon,
Tot dat ik in de Stad verstond, dat gy begon
| |
[pagina 60]
| |
Met uwe stercke Vloot door 's vyands Heyr te breken,
De vreese was seer groot; d'ellend niet uyt te spreken,
De dood stond yder een geprent in 't aengesicht,
Maer gy, door hulpe Godts, hebt ons al t'saem verlicht
Van dees bedroefden staet: u naem moet zijn verheven
Soo langh de werelt staet.
Boysot.
Mijn Heer, u lijdsaem leven
Quam mijn heel schielijck voor, en was oock seer belaên,
Doen u den wreeden hond soo moedig had omvaên
Met sijn vervloekte Heyr, dies heb ik mijne machten
Op 't vlytigst aengewent, om sijn gebroken krachten
Met hulp van Godes hand, met macht te wederstaen,
En socht met alle macht Baldeus uyt 't veld te slaen,
Hoewel 't onmoog'lijck scheen, soo vast lag hy omgraven
Met Schanssen sestig twee, dan God maeckt' ons een Haven,
Eu bood ons sijne hand door sijn ongrondig Heyr;
Hy joeg hun sonder swaert, of eenig krijgs-geweyr:
Het water was 't alleen, dat haer de moet deê vallen,
En dreef er op de vlucht, en brak haer aerde wallen.
Mijn Zeeuwen kloek van moed die vochten altemael
Op 's vyands wreede macht, en schroomden vuur noch stael:
Soo dat men Soeterwou sagh als een toortse branden,
Baldeus heel verschrikt, die vloot de drooge landen
Met alle machten in, dus raeckten wy in 't meyr,
Dicht aen de Lammen Schans, daer alle haer geweyr
Most blijven tot een pand, de schrick had haer verwonnen,
't Welk wonder was om sien, alsoo sy ons wel konnen
Met kleyne macht weêrstaen: dus kreeghmen open pas;
Den vyand was verjaegt, hoewel daer niemand was
| |
[pagina 61]
| |
Die hem tot strijden dwong, dus trok Matroos de zeylen
Tot in den hoogsten top, om in de Stad te deylen
Haer lang gewenste spijs: dus roept aen alle zijdt,
Naer honger, pest, beleg, is Leyden weêr verblijdt.
V. Werf.
Manhaftig Oorloghs-Held, uw glory sal vermeeren
Tot in de laetste eeuw, dan salmen t'uwer eeren
Noch seggen, 't was Boysot, die 's vyands wreede macht
Van Leyden heeft verjaegt, en al sijn Volk verkracht,
En met een heele Vloot dorst over dam en dijcken
Sich wenden na de Stadt: en 's vyands wree practijcken.
Dus neemt dees kleyne gaef in dancke van my aen;
Het is uyt goede gunst, ick heb de uw ontfaen,
Maer doch van meerder schat, als ik u kan vergelden.
Boysot.
U trouwheydt voor het land kan ons genoegsaem melden
Dit uytgeteerde volk, die als de mag're doodt,
Verteert zijn en verdort, door dese hongers-noodt.
Johan.
Ons eedt en schuld ge plicht had sijne plaets genomen,
Door trouheyt by het hert, dus moestmen 't volk betomen,
In een gehoopte moed, op dat d'ellende niet
De overhand en nam; maer op het lest soo stiet
De ramp ons op de borst: want twist en hongers-plagen
Met vieriglijke pest, door sware krijg quam dagen,
En sloeg veel volk, ja rot tien duysend in 't getal,
En hiel noch al niet op in dit ons ongeval.
Boysot.
Geeft God alleen de eer, en laet in alle Kercken
Hem dancken voor sijn gunst en wonderlijcke wercken,
Den Heer heeft u Ontzet door sijne watervloedt,
En sijn verhongert volk met Manna weêr gevoedt,
Ik yver tot het werk, een yder volg mijn stappen.
| |
[pagina 62]
| |
Raeph.
Ick volg het selve spoor, tot aen de hoogste trappen
Van uwe heldendaad: kom, volght gy strijdb're liên,
Weest dankbaer aen u God, en wilt hem eere bien.
Wilhelmus de I. Prince van Oranje, Vander Does, Vander Werf, Leydtsche Burgers.
Wilh.
O Hoog beroemde volk! Romeynen in het wapen,
O Helden voor het Land! in 't harrenas geschapen,
Noyt was'er uws gelijk, te Troyen binnnens wal,
Noch noyt d' Atheense roem u daden trotsen sal.
O roos van 't heele Land! die 's vyands stale wapen
Gedooft-verft hebt weerstaen, en in het bloed geschapen;
En hebt de Spaensche kling geheelijk stomp gemaeckt,
Soo dat sy heel versmaed zijn uyt het veld geraeckt;
Gedanckt zy uwe daed, men sal het ook gedencken
Aen uw kindskinderen, men sal u nimmer krencken
Aen dees gewonnen lof: dus sult gy zijn vereert
Met d'Universiteyt, en worden steeds vermeert
Met Wijsen in u Stad, uw Scholen sullen krielen
Van 't opgehoopt verstant, daer soo veel hondert zielen
Meé sullen zijn begaeft, en doen het glinsterend licht
Bestralen 't heele Land, daer zaken van gewicht
Verheven sullen zijn, soo dat uyt andere Steden
Ghy sien suit met gedrag uw hooge School betreden,
En voeren uw ten top, in noyt besturven faem,
In hoog volgroeyde deught, en veerberoemde naem.
Den Persiaen, Polack, en wijdberuchte Griecken,
Der Moscou, met sijn veer-bepaelde taeye wiecken,
Den Hongaren, en Room, ja geen soo verren Landt,
Of 't sal in uwe School noch toetsen sijn verstandt.
Dus sult ghy zijn geacht de toetsteen van de werelt,
De schatkist van 't geheym, uw naem sal zijn beperelt
| |
[pagina 63]
| |
By Turken en Barbaer, en stralen als de Son,
Ja! vloeyen als de vloet des Oceaensche Bron.
Johan.
Manhaftig Oorlogs-Held! hoe sal ik dese gaven
Vergelden naer waerdy? gy hebt ons arme slaven
Verlost van ongeval, en ook u goet en bloet
Gewaeght voor 't heele Landt, en 't Spaensche bitt're roet
Met macht vernietight, en haer wreê desseyns gebroken.
Wilh.
Haer macht is evenwel niet alle weg gedoken.
Dus wil ik op der daet, met alle mijne kracht
Haer jagen op de vlucht; terwijl sy onverwacht
Zijn van ons Legers komst; 'k sal voort mijn Kapiteynen
Vast stellen in haer form, wy moeten ons defseynen
Volvoevenin der yl.
V. Werf.
Indien den Prince dan
(Gelijk een grooten Held die niemand weerstaen kan)
Hem op de reys begeeft, soo wens ick dat sijn wercken
Met vreugden eyndigen, en dat des vyands vlercken
Dus mogen zijn gefnuyckt, en groeyen nimmer an,
Op dat sijn wreeden aert ons niet meer deeren kan.
Keer weder als een Held, gezegent van hier boven,
Soo krijgt men meerder stof, om 's hemels gunst te loven.
Gy zijt ons Opperhooft, ô waerde Vorst en Heer!
Wilh.
Den tijd lijd geen verloop, wy moeten in 't geweer.
Al t' samen.
Oranje luk en heyl, blijft winnaer in victory.
Wilh.
Den Heerscher van 't Heel Al die zy alleen de glory.
En spaer my 't lijf soo lang tot Neêrland is herstelt,
Ontlast van 't lastig juk en al het Spaens gewelt.
UYT.
|
|