Het andere gezicht van I.K. Bonset

[p. 69]

I.K. Bonset
Antikunstenzuivereredemanifest
Toegewijd aan de ongelijkzwevende temperatuur van dada

Kunst en filosofie zijn geheel verteerd door de vervelende herhaling van steeds een zelfde thema. Europa is ingesloten tussen zuivere logica en gitaar. Geleerden en kunstenaars vastgebonden aan één en hetzelfde touw. Ieder zijn stalletje en boven elk stalletje een verweerd en piepend uithangbord. Gevangen in de magie der vruchtbare onnozelheid, wentelen kunstenaars en geleerden om de versleten as van de centrifugale trommel der muffe, fatsoendelijke, burgerlijke intelligentie. De intellectuele thema's klepperen en keren weer, tollen rond, carnaval van gekleurd slijk, poep, blik en ontstoken hersenen. De zuivere logica en de gitaar - de zuivere gitaar en de logica - gitaarlogica - logicagitaar - logigicataar - gicalogitaar - taargilocagi - gicalotaargi - lotaargigica - gitaar, gitaar, gitaar, logica, logica, logica, logicanus, anus. Al dat geklepper en gedraaf achter La femme assise en rondom de Natures mortes, Kant-Hegel-Fichte-Schopenhauer-Bolland-Spinoza heeft geen andere betekenis dan zichzelf zoveel mogelijk met woorden en ijdeltuiterij op te blazen, opdat men toch vooral de schijn niet zou ontgaan op iets te lijken dat niets is. Niemand ontgaat de kans zich te verheugen elk uur, zonder daarbij op de stilstaande pendule te kijken en zich te besmeuren met fatsoen, ethiek en alibaba-moraal in de keiharde beddeplank van zijn bestaan, die hij met een vloek ‘leven’ noemt. Nooit heeft iemand deze bonbon geheel opgezogen zonder in de verzoeking te komen erin te - bijten. Mij is de nicotine, de radio-macaroni en de whisky-soda meer waard dan de champignons, die uw monniken en buffelgeleerden

[p. 70]

kweken tussen hun oksels. Kleine schimmelgewassen, die zij zuivere rede of geestelijke esthetiek noemen, omdat zij het vermogen missen hun kop snel in het rond te draaien om alle zijden der wereld tegelijk te zien. Het is om het even of gij Bremmeriaans, Bollandistisch of op z'n Havelaars gecastreerd zijt. Eunuchen zijt ge allen. Waarlijk, ge gelooft zo vast en zeker aan de logica van uw eigen krankzinnigheid, dat de éne gezonde gedachte, welke gij gevonden zoudt hebben door uw keiharde kaaskop eine halbe Stunde op uw geboterde romp rond te draaien (en welke gedachte daarin bestaat, dat ja en neen, vol en ledig, zuivere alogica en onzuivere logica identiek zijn), u voortdurend ontgaat. Dada is het enige afdoende stopmiddel om u van uw kunst-en-logica-diarree te genezen. Dada is de kurk op de flacon van uw domheid. Vergeet daarbij niet, dat de loden hersenmassa van uw dialectici te weinig poreus was om er ook maar één enkele levende en beweeglijke gedachte, een ijsvuurdenkbeeld door te laten. Gij weet dat alles nog zo niet. Dada weet het. En ik zeg u nu, dat uw intellectuele zwaarwichtigheid even materieel is als de stenen uitwerpsels, die men iedere morgen op uw hoofdkussen vindt. En nu, nu we elkander zo van anus tot anus de waarheid gezegd hebben, zou ik u willen verzoeken deze kleine vergiftige dolk van mij aan te nemen (ik kocht hem in Calicanouro), niet om daarmede de klinker van uw ziel te treffen, doch alleen maar om hem achter de nagel van uw rechter wijsvinger te laten wegglijden als een bajonet in een schede. Ge likkebaardt al vooruit om de pornografische dubbelzinnigheid (voor wie houdt ge mij?) welke ge meent te speuren en de bedorven schelvis, die ge goed verpakt achter uw kleren meedraagt, verheugt zich reeds om zijn gewaande prooi: De rossige stoppelheibloesemkinnebak waarop twintig eeuwen u christelijk-deemoedig geranseld hebben steekt zo ver buiten uw vlakke borsten, dat ik mij veroorloof u voortaan te gebruiken als wandelstok van dada.

Holland, 31 januari 1921