Haags duet

Vrijdag 6 maart

Ik ben geabonneerd op Hollands Maandblad, maar heb bijna nooit de tijd het te lezen. Ik neem de nummers mee hiernaar toe. We luisteren naar Dido en Aeneas van Henry Purcell (leve de cd!) en ik lees het nummer van hm dat over het Gezond Verstand gaat. Ik heb daar zelf aan meegewerkt. Iemand die ik altijd lees, is Jan Pen. Hij schrijft goed en is interessant. In ‘Een verstandige wereld’ schrijft hij over de ‘micro-macro-scheiding’. Wat de individuele mens doet, mag goed zijn: de optelsom van alle individuele strevingen kan rampzalig worden. Ik heb er zelf over geschreven in De Engel en het Beest. Ik heb daar de volgende ‘Stelling van Frits’ geponeerd: stabiliteit op microniveau leidt tot instabiliteit op macroniveau; instabiliteit op microniveau leidt tot stabiliteit op macroniveau. Ik heb er bijgeschreven dat deze stelling slechts een beperkte geldigheid heeft. Dat geven de volgende twee elkaar tegensprekende uitspraken ook aan: Senatores boni viri, senatus mala bestia (De senatoren zijn goede mannen, maar de senaat is een slecht beest) en The House has more sense than any member of it. Ik ben het overigens lang niet altijd met Jan Pen eens, bijvoorbeeld toen hij in het bekende muziekprogramma van de tros Een goede morgen met... beweerde dat er na 1750 (het jaar dat Bach overleed) geen mooie muziek meer was gemaakt. Geen Don Giovanni? Geen Winterreise? Geen Des Knaben Wunderhorn? Ik ben altijd van plan geweest

[p. 16]

Jan Pen een bandje met mijn eigen versie van dat programma toe te sturen, in de hoop hem te overtuigen. Maar ik heb het nooit gedaan. Lui.

Ik kijk uit op een vallei met weilanden. Het weer is slecht. Femke doet haar belastingen.

Nog een paar opmerkingen over de gemeenteraadsverkiezingen. (1) De vvd heeft vooral gewonnen in de middelgrote steden: Amstelveen +2 raadszetels, Delft +2, Dordrecht +3, Eindhoven +2, Enschede +3, Gouda +2, Haarlem +2, Hengelo +2, Lelystad +3, Oss +2, Roermond +2, Schiedam +2, Venlo +2, Vlissingen +2, Voorburg +2, Zoetermeer +2, evenals Zwolle. Daar valt een les uit te trekken.

(2) Extreem rechts is vrijwel weggevaagd. Opgeruimd staat netjes. Van hun 42 raadszetels houden ze er slechts 2 over. Volgens prof. Cees van der Eijk, hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Amsterdam, zijn de kiezers van extreem rechts vooral te karakteriseren als proteststemmers. Hij constateert dat de behoefte aan protest kennelijk niet zo groot is. ‘Er is minder ontevredenheid dan vier jaar geleden’ (NRC Handelsblad, 5-3-1998). Verder is er de sp om die protesten op te vangen. Misschien is ook een verklaring voor het verdwijnen van extreem rechts dat hun vertegenwoordigers zo waardeloos zijn en vaak niet eens komen opdagen.

(3) Van de allochtone stemgerechtigden ging maar 32 procent naar de stembus, tien procent minder dan vier jaar geleden. Vooral Marokkanen, Antillianen en Surinamers zijn thuisgebleven. Hier begrijp ik niets van.