Kortbondige spreuken wegens de ziektens

Koortzige puisten.^(c)

723. Ontsteekende puisten hebben als zeer veel iets voor stof, dat de minste huidige vaatjes niet kan doorgaan, maar aldaar hangd, die voor oorzaak ook heeft de omloopende afzonderende, uitwerpende kracht des levens, waar van na de verscheide oorzaken die zeer veelvuldig zyn, waar van daar na de koortzen hun naam ontfangen, roodagtige, ^(d)Bluts, roode peper-, purperpeper-, masel-, pokagtig.^(e)

724. Van de drie eerste pleeg men afzonderlyk te handelen: maar van de eerste drie konnen ligt de onderscheiden en voorkennis geformeert worden.

725. De geneezing is niet moeyelyk, als zelden iets anders vereischen, als dat door een genoegzaam ruime meenigte van 't lichte vocht beweegelyk bewaard word de stof, en de kracht des Levens geduurig volherd in een behoorelyke matigheid; want dan gaan ze weg ^(f) door afschilfering van de ^(g)opperhuid.

(c) Exanthemata.

(d) Scarlatinae.

(e) Petechiales.

(f) Desquammatio.

(g) Epidermis.

[p. 126]

726. De overige toevallen van de koorts, dezen gelyk, en aangebooren, als dezelve ziektens eischen ook genezen te werden.

727. Hier uit blykt, wat men moet gevoelen van de verscheidentheid der scherpe koortzen; want welke de koortzige beweging eens verwekt met een indrang tot 't einde brengen, noemen wy ^(a)geduurige koortzen; welke by beurten haar aandrang ophouden, en op nieuws hervatten, dat de koorts altyd duurt, ^(b)gaande en komende koortzen; welke by beurten haar kracht loslaten, zo dat 'er een volle ^(c)tusschenpozing tusschen twee ^(d)verheffingen tusschen beide schiet, worden genoemd ^(e)tusschenkomende.

(a) Continua.

(b) Continua remittens.

(c) ἀπυρεξία.

(d) Paroxismus

(e) Intermittentes.