Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Hoe hi den paus weder sette in sinen stoel ende hoe trike sciet van Rome ende van Constantinople.

Dat XVIII Capittel.

Als Karle dus in Rome quam,
Ende hi dat gheruchte vernam,
Alse Patricius van der stede
Nauwe hi ondersuken dede
Wat die Romeine den paus teghen,
Ende dede hem daer rechs pleghen;
Ende die paus purgeerdem daer
Dat hi ontsculdich was ende claer
Van allen dat men hem seide an.
Doen besochte die wise man
Nerenstelike, ende ondervant
Wie mesdadich metter hant
An den paus hadden ghewesen,
Ende deedse alle uut lesen,
Ende doemde elke na sine werke,
Waren si leke, waren si clerke,
Na rechte vonnisse wise,
Alse een here goet van prise
Die wijs was ende besceiden,
Ende sette met moghentheiden
Den paus, den heilighen here,
In sinen stoel met groter ere.
Tote noch waest sekerlike
Al een keiserike
Constantinobele ende Romen.
Ende nu wast alsoe comen
Dat een wijf was, hiet Hyrene,
Die hilt tkeiserike allene,
Ghelijc als ene keiserinne,
Die ghene doghet hadde inne;
Want haren sone Constantine
Ende alle die kinder sine
Dede si vaen ende blinden,
Ende in een prisoen verre sinden,
Om dat si woude, groot ende cleine,
Die waerdicheit hebben alleine.
Hyrene sat dus dorperlike
Met ghewelt int keiserike,
Int jaer Gods seven hondert jaer
Ende xcix, weet voor waer
Ende hiet vrouwe van den heren
Vier jaer, met luttel eren:
Doe verloes die sonne haer scijn,
Soe dat sonder sonne moeste sijn
Seventhien daghe achter een
Dat die sonne niet en sceen,
Soe dat die scepe in die zee
Dies doelden vele te meer.
Doen wouden seggen vele liede
Dat dit wonder doen gheschiede,
Om dat die moeder hadde gheblint
Haren sone den keiser, ende versint;
Maer ander liede nochtan souden
Dat teken bat daer over houden,
Dat God daer omme ghescien liet
Om dat Constantinobele sciet
Van den roemschen keiserike,
Ende bleef besceiden ewelike,
Alsoe als ic u segghen sal.
Om dat gesciede dit ongheval
Soe droeghen doen, al ghemeine,
Over een die Romeine
Dat si selve wouden maken
Enen keiser van haren saken,
Alsi te voren hadden gheacht,
Ende scieden haer recht van der macht
Van Constantinobele al te male;
Ende daer toe hadden si scone tale,
Om dat een wijf haer trac an
Keiser te sine, als een man,
Ende den keiser haren sone
Gheblent hadde omt gone,
Ende si die kerke niet en berechte
Van pinen noch van ghevechte,
Des docht hem te reden horen
Dat si enen keiser coren,
Die bescermen soude die kerken,
Die stat, papen ende clerken.
Si gaven Karle die keisercrone,
Ende riepen alle, lude ende scone:
‘Karle, die beste coninc die leeft,
Dien God selve ghecroent heeft,
Die keiser es van deser stede,
Ende Augustus oec mede,
Dien moet God gheven
Ere, victorie, ende langhe leven!’
Oec namen si voerwaer
Pippine sinen edelen sone daer,
Ende croendene coninc alsoe wale
Over tlant van Ytale.
Dus bleven na dese, voert,
Van Constantinobele die poert
Ende van Romen (dat keiserijc was een)
Voert ane meer ghedeilt in tween.
Dat Karle quam teser eren
Was int jaer ons Heren
Acht hondert ende oec rechte twee,
Des tijts en was niemee;
Ende het was oec, weet voer waer,
Rechte int xxx jaer
Dat Karle hadde gheweldechlike
Coninc gheweest in Vrancrike:
Doen wart hi te keisere vercoren,
Ende ghewijt, als wijt horen,
Van paus Leo, die in die stat
Te Rome doen paus sat.
Dit was ontrent vierhondert jaer
Ende LXVIII, weet voerwaer,
Dat die grote keiser Constantijn
Van Rome trac den stoel sijn
Te Constantinobele, in Griekenlant,
Die te voren hiet Bysant;
Eer hise met sinen name hiet:
Hier in voerdi dat edele diet
Van Rome meest algader,
Ende liet sinen gheesteliken vader
Rome ende trike van Occident.
Nu es trike van Orient
Van Rome dus afghesneden,
Ende es opten dach van heden.
Karle droech, lesen wi voerwaer,
Die roemsche crone XIII jaer.
Ende Constantinobele, als ict las,
Die der werelt hoeft was,
Bleef voert ane cleine gheacht:
Dus can die Gods macht
Der werelt hoecheit, alst hem dunct goet,
Neder worpen onder voet.