Pàh Troeno

[p. I]

Een woord vooraf.

Dankbaar voor de welwillende ontvangst, die ‘Een Koffieopziener’ te beurt viel, maakt de schrijver van deze gelegenheid gebruik om even aan te stippen, dat hij zich niet verbeeldt fraaie letterkundige arbeid te kunnen leveren, maar dat hij slechts poogt, voor zooverre zijne krachten toelaten, ook zijn deel bij te dragen tot verschaffing van eenige meerdere kennis over toestanden en bewoners van het uitgestrekte gedeelte van het Nederlandsche Rijk in Azië.

Beter dan in dagblad- en tijdschriftartikelen, meent hij door eene levensschets, een verhaal, een juisten indruk te kunnen geven van denkwijze en levensopvatting van den halfbloed of van den inlander en de, in sommige critieken doorschemerende meening, als zou bovengenoemd boek des schrijvers eigen levensloop bevatten, doet hem veronderstellen, dat hij eenigszins geslaagd is op dat boek den stempel te drukken van den geest en het karakter van den Indo-Europeaan. Zijn eigen levensloop is het niet.

Wie hij is doet er overigens weinig toe, het lezend publiek kan, ook zonder dit te weten, beoordeelen of toestanden als door hem blootgelegd, bestendigd mogen worden, of radicale hervormingen langer kunnen uitblijven. De pers echter kan veel medewerken en de verklaringen, in organen van verschillende politieke richting verschenen, dat hetgeen ‘Een

[p. II]

Koffieopziener’ over Indische toestanden bevat, juist en der waarheid getrouw is weergegeven, mogen voorzeker geacht worden van groote waarde te zijn. Een schrijver toch kan Indische misstanden behandelen en pogen op die wijze daarvan verbetering te erlangen, het is hem onmogelijk den, met die toestanden onbekenden, lezer de overtuiging te schenken, dat wat hij schrijft waarheid en geen verdichtsel is. Die overtuiging te vestigen, moet hij overlaten aan anderen, en wel in de eerste plaats aan de dagbladen en tijdschriften.

Uit hunne bespreking ziet de lezer eerst, dat de toestand werkelijk is, zooals in het boek wordt beschreven en de misbruiken bestaan, waarop daarin gewezen wordt.

Dan ook mag de schrijver de hoop voeden, dat zijn streven eenig nuttig effect zal hebben, dat de oogen open zullen gaan en recht zal gedaan worden, waar onrecht gepleegd wordt; verbeteringen aangebracht, waar reeds te lang daarmede gewacht werd en zoodoende het doel bereikt zal worden, waarvoor hij de pen opnam.

Moge ‘Pàh Troeno’, waaruit men denkwijze en levensopvatting van den inlander leert kennen en waarvan de strekking blijkt uit ‘Het Overzicht’ aan het einde geplaatst, in dit opzicht beantwoorden aan de verwachting, dat is de innige wensch van den schrijver.

October 1901.