Van Provo naar Oranje Vrijstaat

[p. 35]

Sabotagenota

Nota aan de Gemeenteraad van Amsterdam inzake het publieke onderwijs van sabotage en andere niet-militaire verzetsvormen oftewel demokratie als afschrikkingswapen.

‘Voordat wij de verschijnselen van de explosie nader bespreken, eerst iets over de gevaren van de atoombom in het algemeen. In de naaste omgeving van het explosiepunt bestaan geen overlevingskansen; daar wordt alles vernietigd. Dan komt er een zone, waarin alles onherstelbaar beschadigd wordt, en waar u er alleen het leven af zou brengen, als u goed gedekt was.

Daarop volgt een gebied, waar wel zware, maar niet onherstelbare vernielingen zijn aangericht en de kans op ernstige persoonlijke ongevallen sterk is verminderd.’

‘Misschien vraagt u zich af: waarom zegt men niets over waterstofbommen? Zeer juist opgemerkt en wij haasten ons dan ook u te antwoorden.

De waterstofbom (of H-bom) verwachten wij in ons land niet: eenvoudig niet, omdat de tegenstander hier met A-bommen al meer dan genoeg kapot kan maken en A-bommen veel goedkoper en talrijker zijn. De H-bommen zal de tegenstander reserveren voor zeer grote doelen buiten ons land. Denkt u intussen niet, dat u er daarmee van af bent. Wij houden wel rekening met de mogelijkheid, dat ze in een buurland tot ontploffing komen, en onverschillig of dat Duitsland, Engeland of Frankrijk is, zullen ze ons moeilijkheden genoeg kunnen bezorgen.’

(citaten uit: ‘Toelichting op de wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf’, een uitgave van de dienst Bescherming Bevolking.)

[p. 36]

Omscholing van de B.B.

De dienst Bescherming Bevolking is niet in staat onze veiligheid in tijd van oorlog te garanderen. Tegen calamiteiten zoals het gebruik van atoomwapens, waterstofbommen, chemische of bacteriologische wapens (waaraan in bovenstaande brochures gemakshalve geen enkele aandacht geschonken is) is geen dienst ter wereld opgewassen.

De katastrofale verliezen aan mensenlevens, goederen en organisatorische apparaten zullen een chaos doen ontstaan, die, mede door de totale geestelijke ontreddering die zal optreden, hoogst waarschijnlijk het einde van onze kultuur zal betekenen. De film ‘The war game’ (enige jaren geleden te zien in de Amsterdamse Cineac) illustreerde dit alles op macabere wijze.

Uit het simpele bestaan van de B.B. blijkt dat men zelfs van de kant van de autoriteiten erkent dat ook het leger niet in staat geacht kan worden voor leven en veiligheid van de burgerbevolking borg te staan. Zoals in elke oorlog zal het leger integendeel juist oorzaak zijn van de desastreuze situatie waarin de bevolking zich bevindt. Immers, terwijl het de ‘vijandelijke’ bevolking rechtstreeks naar het leven staat is het goeddeels de bestaansreden van het vijandelijke leger. Bovendien vormt het een doelwit voor vijandelijke militaire operaties, die het in tijd van oorlog uitlokt. Aangezien de combinatie leger - B.B. dus niet alleen een potentiële oorzaak van oorlog is maar tevens volkomen ongeschikt in geval van oorlog de bevolking te beschermen, moet een alternatief voor deze combinatie gevonden worden.

Zoals uit de recente geschiedenis van landen als Algerije en Vietnam blijkt wordt een dergelijk alternatief geboden door de guerilla-oorlogvoering. Moderne legers, uitgerust met superieure middelen bleken daar niet of nauwelijks in staat het verzet van een primitieve maar desperate bevolking te onderdrukken. Door recente Nederlandse publikaties is de aandacht gevestigd op de mogelijkheden van vrijwel geweldloos maar in elk geval niet-militair verzet door massale sabotage, spionage, pseudo-kollaboratie etc.

Ik noem de mémoires van de heer F. Weinreb: ‘Collaboratie en verzet 1940-1945, een poging tot ontmythologisering’ en de intervieuws met de biologie-leraar R. Kater (o.m. in het tijdschrift ‘Accent’ van 29 november 1969, dat in de leeskamer voor de raadsleden ter visie zal gelegd worden.) Het is het niet-militaire, zo mogelijk geweldloze guerilla-verzet waarop de indiener van deze nota de aandacht wil vestigen, in dier voege, dat hij voorstelt de bevolking van Amsterdam daarop voor te bereiden.

[p. 37]

De B.B., afdeling Amsterdam, is de meest geëigende organisatie om deze voorbereiding ter hand te nemen. Zij dient zo snel mogelijk omgeschoold te worden door psychologen, polemologen en guerilladeskundigen als de reeds genoemde auteurs om deze taak ter hand te kunnen nemen. Tot op zekere hoogte kan onze eigen nationale ervaring van het ondergrondse verzet tegen de Duitse bezetting als lesmateriaal dienen. Tot op zekere hoogte, omdat het verzet in de toekomst massaal, bijkans unaniem zal moeten zijn. Een eventuele bezetter zal zich in Amsterdam onmogelijk staande kunnen houden wanneer onze stad bewoond wordt door 830.000 saboteurs, spionnen, pseudo-kollaborateurs en andere illegale werkers.

Taken van de nieuwe B.B.

Zulk een vernieuwde en omgeschoolde Bescherming Bevolking moet zich ten doel stellen:

1. Het publieke onderwijs van sabotage en andere niet-militaire verzetsvormen.

De B.B., waarvan ook psychologen, polemologen, filosofen, leraren, onderwijzers, sociale werkers en journalisten op part time-bais deel zullen moeten uitmaken, moet d.m.v. cursussen in de wijkcentra, de commandoposten van de B.B. de scholen en universiteiten en gemeentelijke publiciteitsorganen (te denken valt ook aan ‘De Echo’ en het ‘Wierings Weekblad’) de bevolking een maximum aan informatie verschaffen aangaande de wijze waarop militaire apparaten vernietigd of onhanteerbaar gemaakt kunnen worden (De hoofdcommandopost van de B.B. onder de Jan van Eijckstraat moet veranderd worden in een voorlichtingshoofdkwartier).

Te dien einde moet de B.B. de Amsterdammers vertrouwd maken met:

a) sabotage-technieken zoals het verstoren van communicatie-systeem, het onklaar maken van machines, het aanrichten van administratieve wanorde. De Amsterdammers moet geleerd worden hoe de telefoon voor de bezetter onbruikbaar gemaakt kan worden door het bezet houden van de lijnen door opbel-campagnes, het verkeerd doorbinden van telefoons of het doorsnijden van kabels. De Amsterdammers moet geleerd worden hoe PTT en transportmiddelen voor hem onbruikbaar te maken door het ontvreemden van poststukken, het verkeerd bezorgen daarvan, het veranderen van de naamborden van de straten, het verkeerd laten rijden van treinen, het opblazen van bruggen, rails en militaire objekten.

[p. 38]

Zij moeten geleerd worden hoe benzinetanks te vernietigen door er poedersuiker in te doen, zand in geweren en draaiende onderdelen van motoren te doen waardoor zij snel verslijten, hoe rubberoplosmiddelen zoals toluol en benzol in spuitbuisjes op druk te brengen en in banden van vijandelijke voertuigen te doen, hoe hoge druk-ketels verkeerd af te stellen, electrische centrales te laten kortsluiten.

Belangrijk is het bewerkstelligen van administratieve wanorde door het verkeerd nummeren, laten wegraken, verkeerd opbergen, vernietigen etc. van archieven en bescheiden. Bevolkingsregisters verdienen in dit verband bijzondere zorg. Aanwijzingen van de zijde van de vijand moeten zoveel mogelijk verkeerd opgevolgd worden.

In het algemeen geldt dat ieder op het gebied van zijn eigen beroep de meest effectieve sabotage-daden lere zodat hij onder het mom van kollaboratie volledig vakbekwaam zijn bevrijdingswerk kan verrichten.

b) spionage. Pseudo-kollaborateurs moeten op alle gebieden waarop zij beroepshalve werkzaam zijn gegevens verzamelen en doorgeven aan

c) een illegale pers. Om deze een zo algemeen mogelijke verspreiding te geven verdient het aanbeveling de mensen in grote getale op de hoogte te stellen met het functioneren van eenvoudige vermenigvuldigingstechnieken zoals die van stencil-machines en off-set persen. Ook distributie-methodes moeten worden voorbereid die niet of bijna niet door de vijand onderschept kunnen worden.

d) fantasieën die de vijand als werkelijkheid worden voorgehouden en op een dwaalspoor brengen. Met het oog hierop kan het genoemde werk van F. Weinreb als studiemateriaal worden aanbevolen.

e) het chanteren van de vijand, sabotage en spionage door middel van pseudo-erotiek. In het bijzonder onze meisjes en vrouwen moeten de mogelijkheden voorgehouden worden die verleidings-technieken bieden met dit subversieve doel. Niet te verwaarlozen is bovendien de mogelijkheid dat vijandelijke militairen onder invloed van een geliefde tot desertie kunnen worden bewogen of in het algemeen tot andere gedachten kunnen worden gebracht. In noodgevallen kan het doden van pseudo-geliefden noodzakelijk zijn evenals

f) Het gebruikmaken van bedwelmingsmiddelen (LSD!) of slaapverwekkers.

[p. 39]

2. Het verwijderen van iedere bedreiging van onze veiligheid zoals bestaan van potentieel agressieve legers zoals het huidige Nederlandse leger. Ten principale zij hierover slechts het volgende gezegd. De Amsterdammers moeten op de kursussen en in de publikaties van de nieuwe B.B. aangespoord worden het Nederlandse leger in zijn huidige vorm weg te saboteren.

Met name de dienstplichtigen kunnen hun diensttijd optimaal ten nutte maken wanneer zij het leger als oefenmateriaal gebruiken voor de niet-militaire strijd tegen een eventuele toekomstige buitenlandse bezetter.

Wanneer het bestaande leger weg gesaboteerd is, is de weg vrij voor het ontstaan van een waar volksleger van saboteurs, waartoe de gemeente Amsterdam de eerste stoot gegeven heeft.

3. Het vernietigen van een ekonomie die een bijdrage levert aan het gevaar van oorlog.

Dit geldt zowel voor oorlogs- als vredestijd. Te denken valt in dit verband aan de munitiefabriek Hembrug en de aanwezigheid van oorlogsschepen in de Amsterdamse haven. Zulks met het oog op de onmiddellijke aanwezigheid van objekten die de kursisten in de gelegenheid stellen het geleerde aan de praktijk te toetsen.

Lessen in demokratie

De Amsterdamse burger moet vertrouwd gemaakt worden met de gedachte dat wetten de mogelijkheid in zich dragen a-moreel te zijn en dus overtreden moeten worden. Tijdens de bezetting 1940-1945 is immers gebleken dat zelfs de wetten van de bezetter voor velen respectabel van aard waren. Een critische gezindheid tegenover de wet, een principieel wantrouwen tegenover de autoriteiten is de beste waarborg voor een effectieve Bescherming Bevolking.

In deze conceptie kan het ook niet anders dan dat de cursiten vrijwilligers zijn.

Dit brengt met zich dat de cursussen zoals zij gegeven moeten worden door een vernieuwde B.B. tevens lessen in demokratie zijn. Elk individu moet geleerd worden zoveel mogelijk zijn eigen omgeving te beïnvloeden en zich een zo groot mogelijke zelfstandigheid eigen te maken. Het verzet tijdens een eventuele bezetting zal ongrijpbaar zijn als het optimaal gedecentraliseerd is, d.w.z. dat elk individu er een zelfstandig aandeel in heeft, onafhankelijk van leiders die gearresteerd kunnen worden of gezagsorganen en centrale comité's die geïsoleerd of vernietigd kunnen worden.

De direkte demokratie die ontstaan zal in Amsterdam als deze anti-autoritaire mentaliteit algemeen wordt en die zich over

[p. 40]

heel Nederland en zelfs ver daarbuiten kan verspreiden zal een grote afschrikkingskracht op een kandidaat-bezetter uitoefenen. Hij zal ervan doordrongen raken dat onder deze omstandigheden een bezetting veel meer nadelen dan voordelen met zich zal brengen. Hij zal weten dat hij met een bezetting slechts een verschrikkelijk paard van Troje binnen zal halen dat zijn eigen interne systeem in groot gevaar zal brengen. In essentie komt dit betoog erop neer dat onze demokratie zodanig inhoud moet worden verleend dat zij de afschrikkingskracht van nucleaire militaire apparaten tegenover een ondemokratische vijand moet en zal kunnen vervangen, ja zelfs overtreffen.

Met nadruk zij tenslotte gesteld dat de sabotage-guerilla uitsluitend verdedigend gehanteerd kan worden en het dus voor geen enkel land een bedreiging vormt. Het internationale wantrouwen kan aldus door deze strategie worden verminderd.

Deze nota is derhalve in zijn laatste konsekwentie een bijdrage aan de internationale ontspanning en een poging te ontkomen aan het gruwelijk perspectief waarvoor Albert Einstein en Bertrand Russell de wereld hebben gewaarschuwd toen zij in 1955 een appel uitgaven waarin de volgende passage voorkwam: ‘... the best authorities are unanimous in saying that a war with H-bombs might quite possibly put an end to the human race. It is feared that if many H-bombs are used there will be universal death - sudden only for a minority, but for the majority a slow torture of disease and disintegration’.

De indiener zal het op prijs stellen als Burgemeester en Wethouders over deze nota een pre-advies uitbrengen, waarna de nota - zo spoedig als mogelijk i.v.m. het urgente karakter van de besproken problematiek - in de beraadslaging van de Gemeenteraad kan worden betrokken.

Het lid van de Gemeenteraad,

Roel van Duyn

P.S. Deze nota is [afl.] 2 in een serie van nota's onder de gezamenlijke titel ‘Amsterdam Kabouterstad’, tevens bedoeld als kerstboodschap.