Mielke

[p. 51]

VIII.

Emeric heeft ons toch zoo dringend ontboden, - zei Eulalie aan haar man.

- Ik weet het wel, - antwoordde hij. -

- Hij is ook zoo goed geweest om ons eerst te bezoeken.

- Welnu? gaan wij er niet heen?

- Ik zou zeggen: neen, indien ik mijn wekelijksche reis naar Parijs moest doen; het is lastig, als men heel de week gewerkt heeft, om zoo twee nachten op den trein te zitten. Nu heeft Mielke geschreven, dat het veel beter gaat; het zal niet noodig zijn nog derwaarts te gaan; zooveel te beter! God zij gedankt. Wel, ik zou deugd hebben om eens een uitstapje te doen tot bij Emeric. Wij hebben deze laatste dagen nogal...

- ...Geleden, - voltrok Eulalie; - ik zou er ook deugd van hebben. Ik ben wel altijd liefst thuis. Maar Emeric is toch onze beste vriend, en 'k zou gaarne 'nen keer weg zijn, ik weet niet waarom.

- Ik weet wel dat ge een huisduif zijt, en als Miel zooverre niet was, ge zoudt gij niet peinzen op uitgaan.

- Daar hé-je 't, vent, en 't is bij u hetzelfde.

Serafien trok zijn hoofd scheef, om te zeggen van ja.

- Wij mogen rekenen op onze Polakken, - zei hij; - Rosalie zal wel voor ééns boerin spelen.

* * *

[p. 52]

Emeric wist de komst van te voren en Berthilla had haar best gedaan om hen wel te ontvangen. Hoe smakelijk het noenmaal ook was, toch smekten Eulalie en Serafien nog meer aan 't verkwikkend tooneel van orde en netheid, die heerschten in de kroostrijke woning. Die kinderen waren allemaal erfgenamen van Vlaamsche deugd, hoewel, opvallenderwijze, verschillend van aard.

De oudste, die op trouwen stond, was boer door en door. Serafien zag in hem de begaafdheden, die hijzelf aankweekte bij Mielke, en hij was in staat om zelf een hoeve met bekwaamheid te besturen.

De tweede was door Berthilla afgericht om haar te helpen in 't koken, kuischen en opdienen. Zoo kwam hij in de eetplaats met den schotel op één hand en de witte servet op den arm. Terwijl hij vooruittrad met het eerste gerecht, staarde Berthilla hem na met edelen trots: dat was de vrucht van haar werk, haar eere en haar vreugde. Wat schoone tafel volk, en wat knappe diener! De broeders hadden soms leute met hem als ze hem zagen schotels wasschen en schoven effen leggen, maar hij lachte hun dan toe, zeggende: gij kent uw paard en uw spade, - ik ken dat ook, maar nog iets er bij.

Gustje, al aanleggende om een goed landbouwer te worden, was van aard een diplomaatje, dat in alle dingen alles te baat nam om tot zijn doel te geraken. Het was geweldig liefhebber van het rijwiel, en verlangde te kunnen om ter zeerst rijden met Mielke; maar telkens er naar de Mis te gaan was, wist het met den grootsten uiterlijken ernst te futteren aan de rijgkoorden van zijn schoenen, tot de broers vertrokken waren, om alzoo ‘te moeten, ten einde niet te laat te komen, de velo gebruiken’. Berthilla wist zijn diplomatie te leiden en stillekes aan, met eerbied voor zijn aard, er al het goede uit te trekken dat er in lag.

[p. 53]

Fonske, het jongste, had een bijzonderen trek naar de kerk en de priesters. Als ik er ging, waren zijn oogen nooit uit de mijn, en het nestelde altijd om een of andere reden rond mij.

- Wie weet, - zei Berthilla van tijd tot tijd aan vader, - of er uit dat manneke niet entwat groeit? Zoudt gij het aan Onzen Lieven Heer willen geven?

- Ik spreek daarin gelijk moeder zaliger: eentje op negen is niet te veel, - antwoordde Emeric.

Maurits zou Jules opvolgen in het kokschap, wanneer deze den huiskring zou verlaten, wat moest voorzien worden. Hij had, 't is waar, zooveel aanleg niet als zijn oudere broeder, maar met geduld zou Berthilla een goede ‘huismeid’ van hem maken.

Toen de koffie gedronken was, werd de ketel kokend water van de stoof genomen om het tafelgerief te wasschen. Maurits moest eerst de beste lepels en vorken schoonmaken, Berthilla zag met een glimlach, en met een oogske gesmeten waar hier waar daar naar de toeschouwers, hoe die arme lepels bliksemsnel door de ongeoefende pollen van den leerling gleden; zij genaakten met moeite den schoteldoek en vlogen één voor één rinkelend in de tafelschuif; 't was als de klingelinge van een beiaard.

Tusschenin ging Jules al de toebehoorten van de tafel wegnemen, ving met zorg de kruimels op, plooide met Maurits het ammelaken, en Berthilla wist den flinken jonkman met een woordje en een tikje aan te moedigen, en Mauritske zijn werk te leeren zonder slag of stoot, met een wenkje en een kijkje.

Zij verdwenen daarna in de binnenkeuken. Eensklaps ontstond een oorverdoovend gerammel van potten en pannen, holle ketels en kletterende deksels op de steenen. Mauritske had zich onbehendig omgekeerd, en een schotel afdrogende,

[p. 54]

met den elleboog een tas uitlekende kassarollen omgeworpen: dat was een gerucht als een bombardement.

Emeric schudde stillekes het hoofd.

Berthilla verscheen kort daarop, zoo stil en kalm alsof er niets gebeurd was.

- Heb je van je leven zoo'n meisje gezien? - vezelde Eulalie in Serafien zijn oor.

Deze neep zijn oogen toe en knikte.

- Ik heb het genoeg gezien, - zeide hij wat later; - wie ooit zoo'n vrouwtje vangt, zal weten wat hij in zijn huis heeft.

* * *

Emeric, Serafien en Eulalie waren tegen avond samen, terwijl de jongens het stalwerk deden.

Serafien. - Vervloedig! wat 'n menage!... en wat 'n kind is die Berthilla!

Eulalie. - Ik heb geen oogen genoeg om naar die jonkheid te kijken.

Emeric. - Ik weet niet wat ik zonder dat kind zou geworden zijn. Toen mijn Emerance stervende was, zei ze mij: Emeric, Gods Voorzienigheid zal voor u zorgen. Ik geloofde haar, doch kon niet raden wat het beduidde. Ik weet het nu. Ik ben zeker dat zij Berthilla bijgestaan heeft van uit den hemel.

Hij zweeg, keek een wrong elderwaarts en knipte met zijn pinkhaar. Emeric was een man die met recht goed befaamd stond bij al wie hem kenden, zoo Franschen als Belgen. Hij was beter geleerd dan de gewone man en onderhield zijn kunde met 't lezen van ernstige boeken als hij tijd had, wat hem een voornaam voorkomen gaf. Serafien was daartegenover gezocht om zijn praktisch verstand, dat toch ook met

[p. 55]

een stevig onderwijs gepaard ging. Die twee mannen hadden veel voor elkaar over.

- Haar lot bekommert mij, - ging Emeric voort, - juist omdat zij mijn lot zoo verzacht heeft.

Serafien. - Er is toch niets voor 't kind te vreezen?

Emeric. - Zekerlijk niet. Maar zie, als ik haar vroeg thuis te blijven tot al de jongens groot zijn, zij zou 't mij niet willen weigeren. En toch mag ik zooiets niet vergen tot loon van al haar toewijding en zorgen. De oudste trouwt nu binnenkort; de tweede zal weldra volgen; ze zullen beiden trouwen met Franschen. Ik had het liever anders gehad; het geloof zit daar zoo diep niet in als bij ons; maar wat wilt ge?... Als het maar treffelijk is... De jongens gaan voort naar het patronaat in 't naaste stedeke; de Fransche priesters houden er het oog op... Komen tusschen... 't Is al wat treffelijk is... enne... goesting is koop!

Serafien. - Zoo is 't, zoo is 't, doch, zonder er doekskes om te winden, ik zou er mij tegen verzetten mocht Mielke 't ooit aanleggen om een française te huwen.

Emeric. - 't Zou inderdaad jammer zijn mocht zoo'n jonkman zich verloren smijten; 'k wil zeggen, versta mij niet slecht, bij ongelukke slecht varen. Het kan iedereen overkomen. Maar Emiel is - toch te - wel.

Hij drukte op de drie laatste woorden.

Serafien. - Als hij nu maar gansch geneest, zal de troep hem geen kwaad gedaan hebben...

Eulalie. - Hij zal zich nu misschien wat leeren zwichten.

Serafien. - Hij zal er integendeel deugd van gehad hebben. Denk nu toch eens hoe voorzienig! Hij heeft van zijn soldatendienst gebruik gemaakt om kennis te maken met Duitsche, Hollandsche en Belgische handelaars, in 't vooruitzicht...

[p. 56]

Emeric. - Ja, die jongen is - te - wel. O! ik ken hem van nabij!

Eulalie. - Ik zou hetzelfde moeten zeggen van uw Berthilla. Wat een engel!

Serafien. - Een ware benedictie! Als dat kind ooit zijn huis verlaat, God leide haar stappen!

Emeric. - Er is eigenlijk nog niets dat presseert.

Eulalie. - ......Voor ons Mielke ook niet!

Serafien glimlachte onweerstaanbaar en diep gemeend.

Emeric. - Ik kan het niet verduiken, Mielke staat mij aan, uitermate: het is een buitengewone jongen.

Eulalie. - Berthilla mist het ook niet.

Daarop zwegen ze alle drie.

Wie zou nu eerst de stilte verbreken?

Het was Eulalie, het vrouwmensch. Het moest er uit. Waarom zou zij niet luidop verklaren wat in alle drie hun kop speelde? Het kwam er uit, plat-af en zonder omwegen.

- Dat zou het fijnste koppel zijn onder de kappe van den hemel!

Serafien's oogen laaiden van geluk; zijn kaken waren om in brande te schieten.

Emeric zuchtte van genot, lachte lijk een morgenzon in de lente, en zei:

- Als 't er op aankwam, zou ikzelf het haar aanraden.

Eulalie. - Ik zeg het (er is thans nog geen haast bij; wij kunnen nog eenige jaren werken): moest ik zien dat Mielke goesting krijgt, ik zou hem spreken van Berthilla.

Serafien. - De mensch wikt, maar God beschikt.

Emeric. - Het is zeker dat er geen schooner kroon zou kunnen staan op onze vriendschap.

Berthilla kwam binnen met twee emmers melk aan een schouderjuk.