Mielke

[p. 39]

VI.

Bij serafien was het dienstpersoneel vergroot en veranderd. Er waren vier Polen: twee knechten en twee meiden. Ik zat voor een eng venstertje van die eigenaardige hoeve mijn briefwisseling te schrijven. Zij zaten te vespereeren. De Polakken praatten ondereen in hun onverstaanbare muzikale tale, waarvan het ABC bij de veertig letters telt. Ze spraken stil en zacht zw... zw... ch... ch... rrr... rrr... Stanislas... Ivanovitch... Krakowia, enz.

Dat moest de vioolzachte begeleiding zijn van het sterk afgeteekend gesprek van Eulalie en Serafien, die ook, aan 't uiteinde der lange tafel, rechtover elkander hun vier-uur-boterham aten.

Het zijn leelijke manieren de menschen hun gesprek af te luisteren, vooral nog als men verdiept schijnt te zijn in 't brievenschrijven. Maar ik wist dan nog niet dat die samenspraak eens zou geboekt geraken: alleszins een verzachtende omstandigheid.

* * *

Serafien. - Ze zouden hem daar willen houden.

Eulalie. - Waar?

Serafien. - Ik heb het al dikwijls gezegd: bij den troep.

Eulalie. - Wie?

[p. 40]

Serafien. - De officieren.

Eulalie. - Waarom?

Serafien. - En waarom zou-je gij hem liefst houden?

Daarop zwegen ze een poosje.

Eulalie. - Ik geloof waarlijk, dat gij er mee gediend zijt. Wij hebben geen neuzemaker noodig. Dat hij maar seffens naar huis komt als zijn dienst uit is. Bovendien, ik word verlegen. Hij schrijft zoo dikwijls niet meer. Er moet iets haperen. Zijn kameraad heeft ons iets geschreven, dat hij een tuimelperte gemaakt heeft met een wild paard; hij is op zijn hoofd gevallen; wie weet...

Serafien. - Zijn aalmoezenier heeft geschreven dat het niets is. Ten andere, een goê ruiter moet vijf keeren tuimelen.

Eulalie. - Hij schrijft zoo dikwijls niet meer.

Serafien. - Gij weet wel dat hij in de maneuvers gezeten heeft. De jongens hebben dan zooveel tijd niet om te schrijven.

Eulalie. - Ja, die maneuvers! 't Is ook niet al suiker en zeem in die maneuvers.

Serafien. - Dat zal hem deugd doen. Al de jonkheden moeten een keer door 't vuur. Als 't al naar hun zinnetje gaat, deugt het ook niet.

Eulalie. - Die jongen is fraai. Zijn aalmoezenier heeft er schrikkelijk mee geboft in zijn laatsten brief: hij is altijd bj den goên hoop, als de soldatenpastoor roept.

Serafien. - Ja, daar ben ik niet bang voor: hij heeft nooit anders in huis gezien.

Eulalie. - 't Is verloren, ik ben niet gerust: hij schrijft zoo dikwijls niet meer.

Serafien. - Trunte marunte...

Eulalie. - De jongen heeft koû gehad in die maneuvers; heeft gezweet en dan koû gekregen. Zijn kameraad schreef het ons nog laatst.

[p. 41]

Serafien. - Flauwe drendels van jongens kunnen daarvan lijden, maar zoo'n knuist, wat kan hem dat maken!?

Eulalie. - Koû gekregen, beregend geweest, met natte kleeren moeten gaan slapen...

Serafien. - Weeral heel die litanie!

Eulalie. - Wie weet of hij niet ziek te bed ligt, en daarom niet meer kan schrijven...

Serafien stond op, stopte een pijp. Eulalie schonk hem nog een pot warme koffie en zeide:

- Jammer dat hij zooverre is! Wij zoo diep in Frankrijk, hij in Duitschland! Anders zou ik hem ook zoo'n potje schenken.

Serafien. - Het is gemakkeiijk voor hem om met verlof te gaan naar tante Eufrazie's. De trein loopt er omtrent recht naartoe.

Eulalie. - Eufrazie schrijft ook, dat hij zijn laatsten congé overgeschrikkeld heeft. Zij weet niet wat daarvan gepeinsd.

Ik plakte daarop een briefomslag toe en ging wat naderbij zitten.

- Wat ben ik tevreden dat gij mij zoo goedwillig rondvoert naar de Belgen, - zei ik aan Serafien; - dat is oprecht schoon van u. Overjaar was het Mielke, en nu zijt gij 't.

- Ja't, - monkelde Serafien, - ik met Mielke zijn looper. Dat paard was half wild als het hier toekwam, en zie nu eens hoe schoon dat kan loopen, en zacht lijk een koe! Mielke heeft het gedresseerd. Er zijn nievers zoo'n paardentemmers meer te vinden. Ik heb hem niet moeten helpen.

Eulalie schoot in:

- In plaats van hem wat in te toomen. Ge ziet nu wat er van komt. Hij is schier verongelukt.

- Verongelukt? - vroeg ik.

En dan vernam ik heel de historie van het wild paard in Duitschland.

[p. 42]

- Weet gij 't nog, toen ik den laatsten keer hier was, hoe Mielke mij rondvoerde en den laatsten keer door een verschrikkelijke dondervlaag met mij naar de tram reed? Wij waren beiden slekkenat...

- Ja, - meende Eulalie, - toen kon hij naar huis komen, ander kleeren aandoen en droog gaan slapen. Maar nu...

- Eulalie, - zei ik, - ik heb dit jaar kunnen zien hoe goed uw man hier staat met Franschen en Belgen. Hij is overal gekend lijk kwâpenning. Iedereen spreekt van hem met lof: over zijn land, over zijn beesten, over zijn verstand van de boerderij.

- Er is toch zoo'n tjolen aan, - antwoordde ze. - Zie, ik moet nog eens beginnen voor de zwijnen. Het is nooit uit.

- En over jaar, - ging ik voort, - zag ik hoe populair Mielke overal was. Ge hadt gezegd dat het deel uitmaakte van elk huisgezin.

- Gij moet dat gezien hebben om het te kunnen gelooven, - bofte Serafien.

- Ik heb tijd en gelegenheid gehad om Mielke te leeren kennen, en ik ben blij ook.

- Ik ben ook blij, - loech Serafien, - dat gij mijn jongen zoo goed kent. Hij houdt veel van u.

- Ja, - wist Eulalie, - mijnheer de pastoor, hij houdt veel van u.

- Ik praatte gaarne met hem.

- En hij met u, - antwoordden ze beiden tegelijk.

- Het is een brave jongen, men kan er dwars door kijken.

* * *

Intusschen waren de Polakken opgestaan; een van de

[p. 43]

vrouwen ging naar Eulalie en begon met haar te spreken in 't Poolsch.

Dat was een echt wonder: die menschen waren elkander zoo wel gewoon, dat Eulalie plat-West-Vlaamsch sprak, en een der Polen Poolsch, en ze verstonden elkaar. Als Serafien hetzelfde wilde doen, verstond de Poolsche niets meer. Ik probeerde 't, en 't ging ook niet. Daar was tusschen die twee vrouwen een fijne verstaanbaarheid van klanken ontstaan, die de fijnste taalkundige met moeite zou kunnen uitleggen. Het ging natuurlijk over gewone huiselijke zaken en huiswerk. Maar ditmaal beweerde Eulalie, dat Rosalie verklaarde, in naam van haar landgenooten, dat zij wilden hun Paschen houden! Het was onmogelijk geweest, volstrekt onmogelijk, om een Poolschen priester te hebben. Serafien had er al voor gedaan wat hij kon.

Eulalie had zich niet vergist, het was zoo. Dan had ik de vier Polakken rond mij. Een kon een weinig Duitsch. Anderen hadden een Poolsch kerkboek met Latijn in; na veel zoeken en pogen kon ik hun doen verstaan dat zij, om te biechten, de geboden Gods in hun boek konden toonen, en 't getal zonden aanduiden met de vingers.

Eulalie en Serafien hadden veel plezier aan dat gebarenspel, want de Polen begonnen onmiddellijk te repeteeren. Vooraf hadden ze met heel duidelijke gebaren aangetoond hoe zij wilden ter H. Tafel gaan, en de absolutie van den Priester ontvangen. Er was geen doen aan. Zij wilden kost wat kost hun Paschen houden, en ik zou niet mogen vertrekken vooraleer het gebeurd was. Op een einde hingen zij alle vier tegelijk aan mij, kijkende in mijn oogen; en als ze zagen dat ik knikte, kusten zij met vreugde mijn rechterhand.

Zij hielden dan hun Paschen, de vrouwen in haar Poolsche kleedij: wijde rok, kleurig bovenjak en kakelbonte

[p. 44]

hoofddoek, zóó schoon dat geheel de Belgische uitwijkelingschap er door gesticht was.

- Mielke had dat nog moeten zien! - zei Eulalie aan Serafien.

- Hij zal met die menschen kennismaken als hij van den troep komt, - troostte hij.

- Moet hij dan geen officier worden?