Ben ik eigenlijk wel links genoeg?

Woorden

De woorden oliecrisis en keerpunt - daar is in hoog tempo ook snel de klad in gekomen.

De crisis, twee maanden geleden nog een ernstige zaak waar mensen vroeger dan gewoonlijk voor naar bed gingen, is zoiets als Sinterklaas of de Paashaas geworden: je gelooft er in of je gelooft

[p. 71]

er niet in. Wie er in gelooft hamstert benzine en begraaft (zoals ik via het nieuws hoorde) jerrycans in de tuin, als surprise-eieren voor als het weer lente wordt. Wie er niet in gelooft ontwikkelt bewijsconstructies die sprekend lijken op de geschriften waarin vrijdenkers en atheïsten proberen aan te tonen dat god niet kan bestaan, elke religie verderfelijk is en dus iedere kerkganger het slachtoffer van een door een hogere macht (niet god, natuurlijk) zorgvuldig in stand gehouden waanvoorstelling.

En keerpunt - toch al zo'n eng woord uit het politieke partijkadercursusjargon - wat moet je daar nou toch mee?

Gisteren stond het weer hoofdredactioneel in minstens vier kranten: machtigingswet, energiebeleid, mentaliteitsverandering, vooruitzichten, keerpunt. Het lijkt tegenwoordig wel elke dag oudejaarsavond. In de terugblik zit benzine, en als je vooruitkijkt is er een heel andere wereld in zicht.

Ja, ja.

Nou, vergeet het maar rustig. Zelf heb ik van de week trouwens meer uit dépit, weer een keer lang achtermekaar 140 gereden, en het viel me op dat er niet één krankzinnige medeweggebruiker met zijn lichten knipperde, de rechterwijsvinger tegen het voorhoofd tikte of - wat ik in november nog bijna dagelijks meemaakte - met een vuurrood hoofd van opwinding in de zijzak van z'n linkerportier begon te grabbelen om er een voorgedrukte kaart met de aansporing RIJD ZUINIG uit te voorschijn te halen en die, in z'n zenuwen, vervolgens ONDERSTEBOVEN tegen het raam te drukken, zodat ik nog verplicht was m'n kop helemaal om te draaien om het te kunnen lezen en als gevolg daarvan bijna tegen de vangrail aanreed.

Nog een paar maanden - en terwijl de hamsterolie verpietert in de gewijde aarde van de crisisdagen, koop je op de witte markt net zo veel benzinebonnen als je in een noodgang wil wegblazen en is autorijden weer een tijdje gewoon wat het in de goede oude tijd was: een luxe voor de betere standen. De vakbonden zullen dat op een dag in de gaten krijgen - die playboy van het NVV komt er mee bij Hans Jacobs die daartoe ernstig en gehurkt tussen de knieën van de voorman komt zitten, en na een marathonzitting in de Tweede Kamer waarin Wiegel het opnieuw voor de verkeerde klasse opneemt, besluit het kabinet-Den Uyl de distributie op te

[p. 72]

heffen, de benzineprijs tot twee gulden per liter te verhogen en de lonen van Jan met de Pet méér op te trekken dan die van eenvoudige ondernemers en intellectuelen.

Einde keerpunt. Iedereen rijdt weer, en de kapitalisten kopen één zijden das per maand minder, want wie niet horen wil moet maar voelen.

Wedden?

Juli 1974 schat ik - dezelfde maand waarin al die kinderen worden geboren omdat het licht eind oktober eerder uit moest. De vrede in het Midden-Oosten daagt dan al, in de mensen is een redelijk welbehagen, want ook Kerstmis valt steeds vroeger; en oudejaarsdag trouwens op de dérde dinsdag in september als de koningin, wel of niet met de bede (ik denk wèl), de troonrede uitspreekt waarin het woord crisis drie keer en het woord keerpunt nog achttien maal zal voorkomen.

Leer mij Den Uyl kennen.