Verhandelinge van de opvoedinge en ziekten der kinderen

[p. 314]

Twintigste Aanmerkinge. Een ander Kind met Wormen.

EEn Jongetjen van acht of tien jaaren, zijnde zeer bleek en maager, met ringen om de oogen, eet veel, daar benevens veel Ooft-vruchten, &c. Wormen heeft hy noit geloost, is gespannen van buik, in welke hy somwijls eenige pijne komt te gevoelen.

I.

De Ooftvruchten die dit Kind gegeten heeft, zijn komen te verrotten, en hebben een menigte zuurs gebaat, uit welke verrotte stoffe Wormen zijn geworden, op die wyse als meermaals is verklaart: Dewijl nu door dit zuur het bloed niet wel heeft konnen omloopen, is het zelve dikker en slymiger geworden, welk vogt in de darmen door de darm-kliertjes uitzyperende, de zuure vuiligheden met slym hebben beswagtelt. Welk zuur evenwel in de maag scherp zijnde, heeft die maag geprikkelt, en tot honger aangeport.

II.

Ik daar by geroepen zijnde, liet hem met het volgende purgeren:

[p. 315]

Als

RecipeMercurii dulcis, Scrup. sem.

Scammonii, grana octo.

Vini Gallici, Q. S.

M. F. Haustus.

Dit zelfde liet ik hem om de week gebruiken, onderwylen gaf men hem ook een Tinctuur van Zeversaad, die ik op Spaanse wijn liet setten, waar van hy alle ochtend een lepel vol af gebruikte, en heeft een menigte Wormen geloost, waar van zommige twee of drie aan malkanderen schenen gegroit te zijn, het welk men zelden aanmerkt, Na dit gebruik is hy wederom volkomen herstelt.

III.

Wat kracht de Mercuriale middelen hebben, weet de heele weereld, maar hoe de zelve werkt, is noch van een ieder niet te wel bekend. Het schijnt dat de Quikzilver uit ronde bolletjes bestaat, welke in ons lichaam komende, en met de sappen om en om loopende, ook rondom gedrait en gewentelt werden, door welk geduirig om en om draeyen, deze bolletjes vol van die zuure punten werden verzadigt, zoo dat yder bolletjen dan is als een Klisse oft Castanie met zijn bolster, die, het zy hoeze aangeraakt werd, altijd stekende is. De Wormen nu dit in't lyf krijgende, moeten haare ingewanden daar door

[p. 316]

beledigt werden, want als de bolletjes met die suure punten zoo verzadigt zijn, kan men wel haast begrypen, datse daar door moeten beledigt werden, en eindelijk sterven; Want stervende werden zy los, en lichtelijk door een meerdere beweginge, die men door een Purgeer-middel doet, buiten het lichaam gebracht.

IV.

Voorts liet ik mede een Tinctura Seminis Santonici gebruiken, dat mede als de Look uit een sterk Sal Volatile Oleosum, bestaat, bequaam by gevolg om al het zuur en slym te vermeesteren, het welk d'oorzaak van het voort-teelen der Wormen was.

V.

Van gelijken is de Spaanse Wijn een vogt dat zeer beweeglijk is, en vol Alcali Oleosum, want deze Wijnen rijper zijn dan een gemeene Franse of Rinsche Wijn, daar de wereld zoo veel van houd, maar hoe het haar tot haar gesontheid strekt, weet de heele Weereld.