Het leven en eenige uitgelezen gedichten

Te Londen maakte hij spoedig kennis met den kunstschilder Hendrik Willem Schweickhardt, die in 1786 ons land verlaten had. Een zijner dochters trof het hart van den balling, en den 18en Mei 1797 trad Bilderdijk in het huwelijk met de begaafde dichteresse Katharina Wilhelmina Schweickhardt. In haar had hij een onwaardeerbaren schat gevonden.

Vele moeielijkheden moest hij in Engeland ondervinden, weswegens hij zich ook, eenige weken na zijn huwelijk, naar Brunswijk begaf, waar ook Willem V vertoefde. Tot 1804 moest hij, door les te geven in de onderscheiden vakken, waarmede hij bekend was, in zijn onderhoud voorzien. Zijn ‘Penzioen’ doelt op zijn toestand in 1803, toen hem door den Prins een jaarlijksch penzioen van 250 daalders werd toegezegd.

Het penzioen.

Een Kat, gewoon heurs Meesters huis

Te zuiveren van rot en muis,
Werd door een nieuwe keukenmaagd
De deur rampzalig uitgejaagd.
(Het waarom van dit ongeval
Doet tot de zaak hier niet met al.)

Wat zou zy doen, de onnoozle kat,

Terwijl zy niets te bikken had!
Zy reist, en biedt heur diensten aan
Alwaar zy maar een huis ziet staan,
En klopt aan hof en boerenstulp;
Maar nergens vindt zy troost of hulp.
Vergeefs vertelt zy langs de straat,
Hoe heerlijk zy heur zaak verstaat;
Dat niemand beter muizen kan;
Ja, geeft er somtijds proeven van.

[p. 56]

 

‘Ge waart (dus zegt men 't arme beest)

 

Voorheen een nuttig dier geweest;

 

Maar sedert dat men wezels houdt,

 

En groote rottenvallen bouwt,

 

Behoeft men naar den nieuwen leer,

 

Geen katten voor de muizen meer.

 

En daarom, pak u liever voort,

 

Gy zult niet opdoen in dit oord.’ -

 

 

 

De kat reist verder. ‘Arme Poes!

 

Hier koomt gy biechten by den droes!

 

De Rotten hebben hier hun nest,

 

En tevens hun krediet gevest,

 

En sedert maken rot en muis

 

De Constitutie van een huis.

 

Dus vliegend...!’ Eer men nog besluit,

 

Is de arme kat de deur reeds uit. -

 

 

 

Waar, zegt zy, zal ik eindlijk heen?

 

Een hond vindt ergens nog een been,

 

Betrapt in 't wilde soms een haas,

 

Of leeft by 't een of ander aas.

 

Maar ik, ik vind in veld noch woud

 

Het minste ding tot onderhoud.

 

Ik wou, men had my tot de jacht,

 

Of 't pakkendragen, opgebracht;

 

En, zoo het nog te kiezen stond,

 

Ik wierd een ezel, of een hond. -

 

 

 

Maar kom! den moed weêr opgevat!

 

In Cyprus ligt mijn moederstad;

 

Daar was, voor honderd jaar en meer,

 

Mijn ras in aanzien en in eer,

 

't Geen zich op 't Eiland neêrgezet,

 

En 't van de slangen heeft gered¹⁾.

1) De Kat heeft gelijk. Cyprus was geweldig met slangen ge-plaagd (waarom het ook voorheen Ophiuse genoemd werd). Hierom waren de Monniken in het Klooster van Sint Niklaas verplicht eene menigte van Katten aan te fokken, ten einde dat ongedierte te verdelgen. En van hier het ras der zoogenaamde Cyprische Katten. Van hier ook de naam van Capo di Gatto, of Kattenhoofd, welke aan een uithoek naby dat Klooster gegeven is. B.

[p. 57]

 

Daar krijg ik vast, by St. Niklaas,

 

Een allerbeste huiskatsplaats. -

 

 

 

Zy gaat, maar stoot het hoofd al weêr.

 

‘'t Ontbreekt ons aan geen katten meer;

 

Er is hier nog een overvloed

 

Van dat onnutgeworden goed.

 

Ook hebben wy sints overlang

 

Geen hinder meer van muis of slang.

 

Dus, Poes! ons deert uw hooge nood;

 

Maar 't Eiland heeft voor u geen brood.’ -

 

 

 

Zy wandelt met een leêge buik

 

Al verder op door hei en struik;

 

Ten laatste koomt zy in een bosch.

 

Daar breekt ze op 't eind in zuchten los,

 

En strekt zich by een noteboom

 

Wanhopig neder langs den stroom.

 

 

 

Een Inkhoorn, die daar op een tak

 

Zijn hoofd juist door de bladers stak,

 

Ziet neêr en krijgt haar in 't gezicht,

 

Terwijl zy daar te treuren ligt;

 

En, hoe vermagerd door de ellend,

 

De balling is hem straks bekend.

 

 

 

‘Wel Poesjen (zegt het vriendlijk dier)!

 

Mijn beste maat! hoe koomt gy hier?

[p. 58]

 

Gy hebt my eens een dienst gedaan;

 

Ik bied u thands mijn bystand aan.

 

Kom, blijf in 't bosch, en, mager ding!

 

Ik neem u voor mijn rekening.’ -

 

 

 

God dank! zegt de oude Pieternel,

 

En springt van blijdschap uit haar vel,

 

En toont hem al de erkentenis,

 

Waar 't goede hart voor vatbaar is.

 

 

 

‘'k Ben blij (herneemt hy met een lach)

 

Dat ik u vriendschap toonen mag.

 

Gy zult hier wel zijn, denk dat vrij,

 

En lijden geen gebrek by my.

 

Hoor toe! ik geef van nu af aan,

 

Op dat ge rijklijk moogt bestaan,

 

(Daar is mijn trouwe vriendenpoot!)

 

U dagelijks - een hazelnoot.’ -

 

 

 

* * *

 

 

 

Nu oordeelt, vrienden van de kat,

 

Of zy het niet voortreflijk had!

 

Maar mooglijk, dat my iemand vraagt,

 

Hoe veel een hazelnoot bedraagt,

 

Dewijl die licht niet overal

 

Van de eigen grootte wezen zal.

 

Welaan! wanneer ge in Holland leeft,

 

En daar een halve schelling geeft,

 

Dan geeft ge, in Nederlandsche kas,

 

't Geen hier het hazelnootjen was.