Briefwisseling. Deel 1. 1772-1794

235. Bilderdijk aan J. le Francq van Berkheij, 22 Jan. 1786.

Hs. Kon. Bibl. Cod. 131 G 30.

Amicissime!

Onze processen blijven schoon in statu, en dit valt aanmerkelijk tot ons voordeel.¹⁾ Ik verlang echter, daar 't einde van te zien.

Doch iets anders. Eens heeft U.E. mij f 100, - geavanceert, en te vooren had UE. nog eens een rekeningtjen voor mij aan Heyligert²⁾ betaald. Heeft U.E. daar ook aanteekening van? Zoo ja, wees zoo goed mij te melden, hoe veel dit geweest zij. Ik moet anders een hoop met quitantiën doorzoeken, die met mijn verhuizen³⁾ alle door elkaar geraakt zijn.

Ook vind ik dat mijn voormalige Klercq⁴⁾ verzuimd heeft te registreeren de Declaratie van onkosten, op de Diminutie⁵⁾ tegen Chastelein⁶⁾ c.s. gevallen. UWE. zou mij singulier veel plaisir

1) Dit kan voordeel opleveren; wanneer n.l. ambtswisseling beter gezinde rechters kan doen verwachten. Het jarenlange slepend blijven heeft Berkhey echter geen baat, maar ruïnering gebracht, naar zijn relaas in Bat. Menschelijkheid (o.a. 2e dr. 243: ‘Bilderdijk zoo geoccupeert, dat er delai op delai viel’).

2) Vgl. p. 135b. Patriottisch boekhandelaar.

3) B. is op 1 Aug. '85 van Papenstraat 13 (bij Bongaartz) verhuisd naar Princegracht 32, waar vóór hem woonde zijn vriend de Adv. van Spaan (bewijs: hs. 3A c 14 U.B.-A'd.; vgl. DW. X, 240). In 1867 is door de zorgen van Wap in perceel Prgr. 32 een gedenksteen onthuld (Gedenksteenplaatsing te 's-Gravenhage enz. 1867).

4) Turnbull de Mikker, in Oct. '85 door hem weggejaagd wegens een ‘verraderlijk vergrijp tegen den Stadhouder en mij’. Vgl. pp. 165 o. en. en 201 o. Briefw.-Tyd. II, 84. Dit vergrijp is ongetwijfeld geweest het uitbrengen van de toelage die Van Goens genoot, en waarover de Gazette de Leyde wist te publiceren. Men gaf hiervan aan het Hof eerst de schuld aan B. zelf, die toen in een toestand van ‘égarement’ zou hebben verkeerd. Hij bleek echter totaal onschuldig: een bediende van Van G. die een gedeelte van het ‘pensioen’ geïnd had bij den kassier Blancken, en kort daarna door V.G. was weg gejaagd, had uit wraak de zaak uitgebracht. De Mikker verrichtte ook allerlei betaald werk voor Van Goens. - Brfw. De Larrey - Willem V, 11 Oct. en 24 Nov. '85; zie bijl. F.

5) Verminderingsprocedure betreffende een declaratie (Hollandsch Rechtsgel. Wb. van Franc. Lievens Kersteman, A'd. 1768). Vermoedelijk ging het tegen te hoge rekening van Berkhey's procureur Keerwolf, die hem in den steek het met indiening van onjuiste declaratie van 5 à 600 gld. (zie Berkhey, a.w. 245).

6) Mr. C.P. Chastelein, schout van Leiderdorp, secr. van de Universiteitsvierschaar, wegens gebruik van valse handtekeningen vervolgd en op 5-2-'87 vervallen verklaard uit al zijn ambten en verbannen uit Holl., Zeel., Utr. en W.-Frl., nadat hij in Juli '86 reeds uit Leiden was gevlucht. Het Crim. Klachtboek van de Univ. viersch. 19 Litt. Q 2e Loco 1786-1787 geeft al de procedures tegen Ch. (Alg. R.A.). Zie over dien opgeblazen patriot en laaghartigen vijand van Berkhey die met zijn kornuiten dezen in jarenlange procedure, ondanks juridischen bijstand van Bilderdijk en Elie Luzac, financieel te gronde wist te richten, de Ophelderingen in diens a.w. Bat. Mensch. passim. Vgl. ook Pol. Kruyer 1785, no. 221.

[p. 217]

doen, mij dezelve te rug te zenden, op dat mijn boek eens in orde gerake. Ik zal er dan tevens onze Conventie omtrent die Declaratie⁷⁾ op aan teekenen.

Hartelijk groet ik UWelEd., de Juffrouw⁸⁾, en Uwe kinderen. Zoo doet ook mijn vrouw, die ik geloof dat wederom zwanger is.⁹⁾ - Vale, ac nos, uti

T.T.

Bilderdijk.

's-Gravenhage

22 Jan. 1786.

7) B. zal betaling op langen termijn, of andere verlichting, hebben toegestaan.

8) Deze is omstreeks 1786 onder de ellende bezweken. Berkhey weet die vooral aan de geprivilegeerde procureurs, die hem elkaar toekaatsten, en niet het minst ook aan Pieter Vreede.

9) 17 Sept. werd geboren Wilhelmina Photina Elisabeth Bilderdijk. Vgl. p. 223 o.