Briefwisseling. Deel 1. 1772-1794

[p. I]

Aan mijn Vader en Moeder
Aan mijn Vrouw en kinderen

[p. III]

[Voorwoord]

Bij de afsluiting mijner academische studie zij ook op deze plaats voor alle dingen lof en eer opgedragen aan God Drieënig.

Hooggeleerde Wille, hooggeachte leermeester, U worde de dank van mijn hart gebracht voor wat Gij mij voor mijn leven aan principiële vorming in de vakwetenschap mijner keuze hebt gegeven; voor Uw voorbeeld van stuggen, nimmer in voorlopige resultaten berustenden arbeid; voor de diepgaande zorgen, waarmee Gij mijn proefschrift, ook na het ingaan van Uw emeritaat, met opoffering van veel tijd, tot in de kleinste bijzonderheden hebt omringd: keurend, radend, de annotatie, met name waar zij den oorspronkelijken opzet van het werk te buiten gaat, verheffend tot het resultaat van een wezenlijk samen werken, dat Gij in Uw inaugurele oratie U reeds tot een ideaal steldet. Dat ik dit werk nog onder Uw leiding heb mogen voltooien, acht ik het grootste voorrecht, dat mij in mijn studiegang ten deel kon vallen.

Hooggeleerde Kuiper, dat Gij, die reeds eerder belangstelling voor mijn werk hadt getoond, in de plaats van ons beider leermeester als promotor hebt willen optreden, verheugt mij. Voor Uw bemoeiingen in dezen, voor Uw zo gul betoonde hulp, zeg ik U hartelijk dank.

Het is mij een reden tot blijdschap te meer, hooggeleerde Goslinga, dat Gij dit eerste deel der Briefwisseling van Bilderdijk, zij het na Uw veeljarig voorzitterschap van de Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’, toch nog voor Uw heengaan als hoogleraar dezer Universiteit ziet verschijnen.

Den steun, dien Gij, hooggeleerde Caron, als de tegenwoordige voorzitter van genoemde Vereniging mij hebt geboden, heb ik zeer gewaardeerd.

Hooggeleerde Goslinga, Vollenhoven, Waterink, voor Uw onderricht van jaren her moge ik U thans nog danken. Het onderwijs van wijlen Professor Van Schelven gedenk ik met eerbied. Ook het doceren van Professor Pos blijft mij bij.

In dankbare herinnering houd ik den vormenden, immer tot

[p. IV]

studie en tot bezinning op een waarachtig Christelijk onderwijs prikkelenden invloed van Dr. R.J. Dam, in leven Rector van het Gereformeerd Gymnasium te Kampen, door mij als jong leraar ondergaan. Zijn levendige interesse voor de bestudering van Bilderdijk's denken en dichten is mij vaak een aansporing geweest. - Ook de leiding en vriendschap van U, Professor Mekkes, die mij door de verdere ontsluiting van een schriftuurlijk wijsgerig denken gedurende een jaar van diepe eenzaamheid, in den vreemde, veel geschonken hebt, dat mij onvergetelijk blijft, moge ik hiér vermelden.

Mijn dank gaat voorts uit naar allen, die de totstandkoming van dit proefschrift hebben mogelijk gemaakt: naar de Besturen van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen te Amsterdam, die mij toestonden, uit de verzamelingen-De Jager en Klinkert brieven en voor de annotatie belangrijke stukken te publiceren; naar Bibliothecarissen en personeel dier inrichtingen, en van de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage, en de Gemeentelijke, en de Vrije Universiteit te Amsterdam, welke laatste ook de dagelijkse verzorging van het Bilderdijk-Museum behartigt; naar den Directeur van het Koninklijk Huisarchief, die mij het archief van Prins Willem V ontsloot, en onder Hoge goedkeuring machtiging verleende, wat daaruit voor mijn onderzoek dienstig was, openbaar te maken; naar de eigenaars van verschillende familiearchieven, die gelijke welwillendheid betoonden; naar de Secretaresse van de Stichting ‘Réveilarchief’, die uit de ‘Particuliere Aanteekeningen’ van De Clercq en enkele in dat archief berustende correspondenties excerpten nam, en voor publicatie vrij gaf; naar Hoofden en personeel van vele andere archieven, waaronder het Algemeen Rijksarchief, en de archieven van Amsterdam, 's-Gravenhage, Leiden, Rotterdam en Utrecht. Met name worde hier genoemd de heer J. Don, archivaris van de gemeente Kampen, met zijn helpers, zonder wier onvolprezen hulpvaardigheid het mij in de plaats mijner inwoning ondoenlijk zou zijn geweest, dit werk te volbrengen. - Een bijzonder woord van warmen dank gelde ook die collega's en vrienden, die mij op onderscheidene wijze van dienst zijn geweest.

Tenslotte betuig ik gaarne mijn grote erkentelijkheid aan het Bestuur van de Nederlandse Organisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek te 's-Gravenhage, dat door de mij toegekende subsidie de finantiële lasten dezer uitgave aanmerkelijk heeft verlicht.