Seer scoon ende suyver boeck, verclarende die mogentheyt Gods, ende Christus ghenade, over die sondighe menschen (2007)

Seer scoon ende suyver boeck, verclarende die mogentheyt Gods, ende Christus ghenade, over die sondighe menschen

(2007)–Anna Bijns– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd



[pagina 262]
Refereyn. GHelijck een mensche die wijs en vernuft is Door groote oude / sijn wijsheyt declineert Dus dunct my dat de werelt ooc out en versuft is Hoe langer hoe arger / hoe den tijt meer passeert De weerelt wert voortijts ghecompareert Vanden ouden Poeten by den Goude claer Dat was doen / maer nu alstment wel estimeert En is nau ijseren dit vinden wy waer Leest Danielis in tweeste siet wat staet daer Van tbeelt dat Nabuchodonosor sach prijcken Thooft was gout de borst silveren de beenen maer Yseren / en de voeten / eerden oft slijcken Dus eest metter weerelt leest doude Cronijcken Hoe langer hoe snooder / wat werdet te fijne Tvolck was eens recht uute nu vol practijcken Tis seer verkeert / dat plach te sijne. Daertrijck vruchtbaer / en overvloedich was Doen Saturnus Coninc / besat dlant van Creten Tvolc doen rechtveerdich / warachtich / voorhoedich was Lancklijvich manierlijck in drincken in / eten Correctie heeft voortijts seer stijf gesmeten Merct doen Trojanus wilde verwijsen sijn kint De rechter sijnen Neve twaer quaet vergeten Selve doode om dat hy een maghet hadt geschint Justitie triumpheerde / diet wel versint Doen de Juge sijn een ooghe uut liet steken Met sijnen sone liever zijnde half blint Dan hy eenich sins trecht hadde willen breken Alle overdaet sachmen doen scherpelijck wreken Rechtveerdicheyt en spaerde geen disciplijne Aensiet den tijt nu ten wilt my spreken Tis seer verkeert / dat plach te sijne.
[pagina 263]
Doen alde werelt onder subjectie stont Van Octaviano twas guldenen tijt Int volck men doen alsulcken perfectie vont Sy en hadden gheen tweedracht haet oft nijt Men storte geen bloet daer en was gheenen strijt De Landtman met rusten / zijn vruchten maeyde Tvolck was doen bruerlijck / met malcanderen verblijt Rethorijcke / Musijcke den geest verfraeyde Dwoordt wert vleesch dwelck Godt in Mariam saeyde De Prince des pays wert doen gheboren Die duer zijn doot svaders gramschap paeyde En tschaepken thuys brachte dat was verloren Apostolen menschen van Christo vercoren Ontfinghen vlijtich zijn Godlicke doctrijne Als ick hier op peyse ick segghe als voren Tis seer verkeert dat plach te zijne. Doen Gods geest inde Apostolen ghestort was Deden de sermoonen wonderlijcke vruchten Petrus preeckte eens eenen tijt die cort was Hy bekeerder dry duysent vry sonder duchten Ginghen Dapostelen / duer steden ghehuchten Devangelie preken tgheloove vermeeren Sy baden eendrachtich si vasten si suchten Ontallijcke Heydenen sachmen bekeeren Philosophen gheleerde machtighe heeren Lieten hem van Visschers onderwijsen Dondersaten hielden Prelaten in eeren De Herders versaghen haer schapen van spijsen Quamen de wolven op haer lammerkens grijsen Sy setten hem daer teghen vreesende gheen pijne Noch seg ick ick en cans nu niet gheprijsen Tis seer verkeert dat plach te zijne.
[pagina 264]
Petrus Paus zijnde duer de werelt ginck Devangelie Preken met moede leden Merct oft hy begout besilvert bepeerelt ginck Heeft hy oock frische hencxten beschreden Hebben dander Apostolen by hun ghereden Aten si in weelden sonder arbeyt haer broot Waer waren haer Landen dorpen en steden Haer croesen haer schalen haer penningen root Sy waren aerm / veracht vervolcht totter doot Ghegeesselt ghesteent ghebonden ghevanghen De sommighe ghevilt de ander onthoot En Petrus wert aen een Cruyce ghehanghen Sijnt nu sulcken prelaten neent langhen Maer scheren de schapen en vullen haer schrijne Dus mocht elck wel seggen met beschreyden wanghen Tis seer verkeert dat plach te sine. Doen Muncken in tBosch als wilde wouters liepen Met cruyde en wortelen vulden haer maghe Doense in holen op steenen en houters sliepen En Abt Anthonus woonde byde haghe Hieronimus te Bethleem nam zijn laghe Augustinus Ambrosius / Bisschoppen saten Twaren houten staven ick peyst alle daghe Maer gulden Bisschoppen vol caritaten Sy quamen duer de duere niet duer vremde gaten Doen Gregorius hem / voor tPauschap verberch En sachmen naer croonen oft naer ducaten Maer men sochte uuten volcke de bloeme en dmerch Stichtighe eerlijcke mannen sonder erch Die de kercke verlichten claer als den robijne Noch seg ick al gae ick voor eenen dwerch Tis seer verkeert dat plach te sine.
[pagina 265]
Constantinus Keyser de kercke begaefde vry Hy eerde Priesters Cluysen / Cappellen Kaerle sghelijcx de geestelijckheyt laefde hy Sy stichte so vele Cloosters met Cellen Als letteren inden A.b. wiltse tellen De Religiosen in haer vrijheyt bleven Nu sietmen de beste beliegen en quellen Muncken en Nonnen werden schier verdreven Tgoet dat de ouders gaven in haer leven Kercken en / Cloosters tot profite der sielen Dat wert hen nu ghenomen waer staet dat gheschreven Fortuyne draeyt seer wonderlijck haer wielen Als religiosen voortijts crancklijc vielen Men bedecte haer weer Munck oft Beghijne Siet nu hoe de menschen vol achterclaps crielen Tis seer verkeert / dat plach te sijne. Carolus magnus Puppijn sijn vader oock Beschermden die heylige kercke met vlijte Godevaert Bulioen / meer Princen te gader / oock Wonnen Jerusalem den Heydenen tspijte Doen streden die Heeren thaerder sielen profijte Op de vyanden Christi / als Leeuwen ghemoet Maer nu gaen Heydenen / Turcken quijte Christen heeren vergeten het Christen bloet Ghiericheyt / hooverdije / dees overdaet doet Sy schatten sy schrapen thaect al na rapen De Capiteyns ontrouwe de Princen onvroet De Catte leyt de kiekenen de Wolf de schapen Dit is nu de werelt ick blijve by dmijne Als ickt al oversie meesters en knapen Tis seer verkeert / dat plach te sijne.
[pagina 266]
Voortijts was trouwe onder den coopman Haer woort was haer segel ja neen haren eedt Nu is trouwe doot siet wel den hoop aen Bedroch en tfutselboeck is alomme bereet De groote visschen hebben de mage so breet Sy slockent al Suycker / Rosijnen / Vijghen Opter armerlien sweet gaen si moeylijck gecleet Als Princen en heeren moetmense nijgen Darm huysman en can schier niet gecrijgen Hy en moet tot vercoopers ten diersten halen En sullen si wat borghen wie sout verswijgen Voor twintich moetmen hem dertich betalen Sy recken haer laecken en valschen haer schalen Sy vercieren haer ware met loosen schijne Als ick dit sie ick segge sonder dralen Tis seer verkeert / dat plach te sijne. Peyst op ons woorden en haer exempele merckt Hoe datse beelden / en outaren oprichten En siet hoe datmen nu aen Gods Tempele werckt Theylich Sacrament staet schier sonder lichten Waer sietmen nu Cloosters oft kercken stichten Men sietse wel breken in sommige landen Wiltmen der heylighen figueren verbranden Naecte lien / boeverije / hanckt aen haer wanden Tbeelde van Marien en theylich cruys Muegen si niet lijden maer tbeelt der vyanden Dat laten sy wel hangen in haer huys Tis onder Christen menschen een groot abuys Als ick de werelt sie dus vol van fenijne So seg ick door tverwonderen heel confuys Tis seer verkeert / dat plach te sijne.
[pagina 267]
Naer den tijt voorleden elck wel wenscen machGa naar voetnoot57 Die nu den tijt merct in ons presentie Gods vreese men doen onder de menschen sach Besmetten si duer crancheyt haer conscientie Sy biechten en ontfinghen penitentie Sy waecten si baden ende si vasten Hier in stelt nu Lutter yemant credentie Maer voeden in weelden haer stinckende baste[n]Ga naar voetnoot58 Meest elck soect hem selven tis goet om tasten Liefde is vercout die eens was vierich Duer valsche Propheten overlantsche gasten Laetmen den ouden wech elck is nieu schuldichGa naar voetnoot59 Al zijnt uut gheloopen muncken putertierich Die schincken venijn in schijn van wijne Tvolck geeft hem ghehoor om wat nieus seer gi[e]richGa naar voetnoot60 Tis seer verkeert dat plach te sine. Prince waert dat God verhinghen woude Dat die ouders op stonden die int graf verrot zijn Desen tijt in hem tverwonderen brenghen soude De werelt docht hem wel een sondich cot zijn De menschen die daer inne zijn dochten hem sot zijn Sy en soudender af maken dit noch datte Sy missaecten haer maeschap dit soude tslodt zijn Want die eens schapen hoede is nu een catte Die eens was povere omvloet van schatte Die eens inde Kempen droech schaepkens grau Dien sietmen nu draghen hy en weet schier watte Sijde Damast fluweel swert peersch en blau Gheciert met habijten ghelijck den Pauwe Wel rieckende als de Roosemarijne Ick dencke als hem sulcken volck hout soo lauwe Tis seer verkeert dat plach te zijne. FINIS.	voetnoot57 In de marge: ‘h’. Door het inbinden zit het schutblad te strak op de laatste pagina en verdwijnt deze letter. voetnoot58 Door het strakke inbinden is de ‘n’ niet meer te zien. voetnoot59 In de marge met potlood: ‘ier’. De ‘uld’ van schuldich is doorgehaald. Volgens de correctie zou er schierich moeten staan. voetnoot60 Door het strakke inbinden is de ‘e’ niet meer te zien.

Over het gehele werk

auteurs