Profytelyck cabinet
(1642)–Cornelis Pietersz. Biens–
Auteursrechtvrij
[pagina 5]
| |
Corte Consideratien, Over verscheydene voor-vallen, Staten, ende Beroepinghen.Hoe hy leven sal, ende dat wel.
Ga naar margenoot+Myn Sang-Heldin wel eer geneghen tot het schrijven
Om met besond're lust een uyrtje te verdrijven
Nam een gelegen stof, ten goede van de Ieucht,
Ten prickel, tot vermaen, tot steunsel in de deucht:
Hoe wel sy van te voor dit schreef verscheyde malen
Noch lust het haer dit stuck al weder te verhalen:
Of noch een vrome ziel haer slechte rijmen las
Dien dit by avontuyr mocht konnen eens te pas:
Ga naar margenoot+Ghy Ionge-lieden dan aen u is dit geschreven,
Wel, wilt dan eens mijn dicht een leersaem herte geven:
Ick spreeck u allen aen, en in de plaets van al
Ick menighmael aen een mijn reden gheven sal.
Ick noodigh dan een Volck gheresen in de jaren,
Bequaem om voor de ziel oock schatten te vergaren,
Daer 't kinderlijck bedwelm allenghskens uyt verdwijnt,
En daer een tweede licht de kamer overschijnt:
Een Volck dat nu alree de Poppen ende kooten
Heeft met een vollen sin als kinderlijck verstootene
Doch in ontuchtigheen Cupido niet en kent,
Noch tot sijn geyl bedrijf de teed're sinnen went,
Dat in sijn losse School geen blad'ren heeft ghesleten
Noch door ervarentheyt hier yet van heeft geweten:
Ga naar margenoot+Niet anders als wel eer Alcmenas sone stondt
En sich van twee ghelijck seer aengenoodicht vondt.
Vrou-Weelde bood playsier, en duysent geyle lusten,
Sy gaet den Ionghman aen, sy laet hem niet in rusten,
Sy toont een gladden wech, en brenght hem te gemoet
Een Werelt vol gelucks, en alderhande soet:
Maer siet de Witte Deucht comt dienstigh tot hem treden,
En wil dat sich den Heldt sal voegen tot de reden:
Toont dat dien smallen wech het grootste goedt bevat,
En dat daer is het heyl van d'eeuwig' Vreden-stadt:
Sy waerschouwt hem 't verderf dat op de gladde wegen
Dat in dien breeden padt doch eynd'lijck is ghelegen:
Den Ionghman staet bedwelmt, tot dat een hooger handt
Hem brenght tot aen het stier na 't rechte Vaderlandt.
| |
[pagina 6]
| |
Ga naar margenoot+Ghy weet dan wat dit zy, en waerom dit gheschreven
En hier als in bedenck voor yders oogh gegeven,
Ghy weet dat eens de deucht moet innigh zijn betracht
Indien u eenigh goedt sal werden toegebracht:
Hebt van u eygen selfs doch geen te groot ghevoelen,
En wilt niet onbedacht in hooge saken woelen:
Ga naar margenoot+Daer isser menigh een gekomen in den rou
Om dat sijn teer gevlerck te bijster vliegen wou.
Ghy, volght des Redens raedt en stelt u om te leeren
Op dat ghy eens verkrijght u innerlijck begeeren:
De ladder moet u oogh hier dienen tot een beelt,
Waer in als tot een los den gantschen handel speelt:
Ga naar margenoot+Want siet ghy dit ghestel, het zijn maer enckel trappen
Waer op men by ghevolgh heeft een voor een te stappen,
Maer soo en rappen voet wil buyten order gaen,
Gewis 't sal in gevaer oock dwaes'lijck zijn ghedaen.
Ghy daerom dan, o Ieucht, laet hooger saecken varen
Beveelt het aen den tijdt, of rijper vaste jaren,
| |
[pagina 7]
| |
Ga naar margenoot+Het tedere verstandt is als een Cabinet
Daer 't al te vol ghepropt de aerdigheyt belet:
't Is als een leege Fles, al schoon daer stroomen vlieten
Noch let den nauwen hals het haestigh inne gieten:
Het moet dan met der tijdt, het moet allenskens gaen
Indien men wil het werck gevoeghlijck zy gedaen:
Ga naar margenoot+Doch even vindt men noch selfs in seer jonghe panden
Een wonderbaer geblenck van deftige verstanden,
Sulcks dat een gladden mondt, gesonden hier of gins
Kan clappen met ontsagh en spreken voor een Prins:
Ick wil hem op het hooghst in mijn gedichten prijsen
Die sich van aenbegin in deucht laet onderwijsen:
Die (wijl het Flesje cloct) des niet te min ontfanght,
En noch om voort te gaen tot meerder na verlanght.
Ga naar margenoot+Als David in den Psalm van u begint te spreken
Ghy werdt van hem, o Ieucht, by Pijlen vergeleken,
En met besond're recht: want zijt ghy trou en vroom,
Ghy maeckt u aengesien en eeuwigh wellekoom,
Ghy zijt uw's Ouders schilt, een schrick aen haer vyanden,
Recht wapenen voor haer, en seker weerb're panden,
Als Pijlen in effect die m' op den vyandt schiet,
Wiens vrucht en nut bescherm u Vader steeds geniet.
Zijt ghy dan noch onvroom, en besich in de sonden,
Ghy sult met herten-leedt des Vaders herte wonden,
En quetsen tot in't merch: waer door hy werdt beproeft,
Waer door hy menighmael werdt in sijn hert bedroeft:
Ghy sult een groote quael op uwen halse laden,
En vallen in den poel van Godes ongenaden,
Ghy sult een eeuwigh wee besuyren na dees' tijt,
Ten zy ghy anghstigh waeckt en wel beraden zijt.
Ga naar margenoot+Dewijle ghy dan zijt van Adem afgeneghen
Tot ydelheyt, tot quaet, en schadelijcke weghen,
Tot weghen welckers end sich strecket ten verderf,
Is noodigh dat voor eerst den ouden Adem sterf:
Vraeght yemandt wat dit zy? Het is, dat ghy inbindet
De tochten van het vleesch, die ghy te vooren mindet,
Die eygen sinlijckheyt die t'elckens ons beheert
Moet tegen zijn gestaen, moet werden uytgheweert.
Ga naar margenoot+De speel-sucht is een lust die 't herte seer kan trecken
En lichtelijck den mensch tot quade dinghen wecken:
Den Honigh en de Wijn gematicht zijn wel goet:
Maer desen al te veel het lichaem hinder doet.
Wie kan het ongherijf, wie sal de qualen uytten
Die uyt een aerdigh spel seer lichtelijck ontspruyten?
Indien ghy eens, o Ieucht, hier in te dertel malt
Ghewis ghy van het spoor, in grove feylen valt.
En soo ghy dan noch speelt, wilt kloeck'lijck u regeeren,
En midden in het spel noch goede dingen leeren:
| |
[pagina 8]
| |
Doch een besond're Clip moet neerstigh zijn geschouwt
Dat ghy u immer doch van't Al te Veel onthouwt.
Ga naar margenoot+Vermijdt selfs schijn van quaedt: veel liever houdt u binnen
Eer ghy een hatigh werck ontijdigh soude beginnen:
't En is niet even veel wanneer ghy yet wat doet:
Op tijdt en plaetse dan ghelettet wesen moet.
Wech met de Dronckenschap, wilt die besonder vlieden:
En later nevens u geen Slempery gheschieden:
Ga naar margenoot+Vermijdt het eerst begin: Want 't is een vaste voet,
Dat nimmer eens begint, oock nimmer hinder doet.
Let altijt op de Deucht, en schickt u na behooren,
Laet u te lossen voet geen Danssery bekooren.
De Weelde is een last, hem die haer heeft ghelaen
Is't const in middel-maet recht op te blijven staen:
Ga naar margenoot+Daer wijn en stercken dranck de sinnen komen raken
Wat wonder dat sy haest de voeten gaende maken?
't Gesangh in dert'le vreucht en krielen minne-brandt
Heeft menigh lossen Geest doen springen uyt den bandt.
Maer ghy die u gestaegh in ydelheyt behaget,
Denckt dat den Sathan lacht die u verderf na-jaget:
Die vaeck den Speelman maeckt van uwen fieren dans,
En 't middel-punt van dien te dert'len ronden Crans:
Dies laet, en haet dit werck, vermijdt het als de Peste,
Het sal u namaels vreuchd toe brengen in het leste.
Ga naar margenoot+Geen Tuysschery om geldt of eenigh diergelijck,
Maeck dat u snegen Geest van goede weghen wijck,
Het lot behoort aen God, en goddelijcke saken:
Men moet het dan oock niet soo lichtelijck aen raken
In yd'le dertelhe'en: verquistend' uwen tijt
En rakende wel licht u waerde geltje quijt:
En schoon ghy haddet al van anderen ghewonnen,
Soo is sulcks noch onrecht en dwaesselijck begonnen:
't En is geen ware winst die niet oprecht geschiet,
En 't goedt geen ware goedt al schoon't de naem geniet.
Ga naar margenoot+Maer ach, waer blijft ons eeuw! hoe komen jonge lieden
d'Hoovaerdigheyt en pracht soo grooten deure bieden!
Hoe is als omgekeert het geen men 't Oude naemt
Daer schier en yeder doet het geen hem niet betaemt!
Is ergens wat fatsoens van vreemden snof te halen,
Wy vinden het terstondt, oock binnen onse palen:
Wy bootsen geestigh na der Vreemdelingen cleedt,
Wiens wreetheyt ons verschrickt en brenght een vinnich leet.
Hoe kan ick dit verby, hoe kan ick my verhouwen
Van hier te doen vermaen om desen Clip te schouwen?
Hoe, sal een ned'rich hert dat yeder Christen past
Beswaert zijn met dien toy van soo een overlast?
Soo dertelen gepronck? Waerom des Heeren gaven
Soo trotselijck misbruyckt als arme sondes slaven?
| |
[pagina 9]
| |
Soo niet, o soet ghebloey: u ciersel niet bestaet
In 't costelijck getoy van dert'len overdaet.
Ga naar margenoot+V past een matigh cleedt in eerbaerheyt te draghen
Op dat ghy aldereerst den Hemel meught behaghen:
Het Borgerlijck ghewaet dat vrome lieden voeght
Daer mede houdt u steedts ten vollen vergenoeght.
Dit zy dan van't vermaeck, dat u betaemt te mijden
Ten zy ghy van de baen gevarelijck wilt glijden:
Want al dien herten-lust is een bedrieghlijck aes
Waer in sich haest verstrickt een al te vlugghen dwaes.
Doch om van al dit quaedt (hier voren aenghewesen)
Te blijven onverzeert, soo staet u toe te lesen
Ga naar margenoot+En soecken sulck vermaeck, dat nuttigheden heeft,
Dat voordeel en profijt, dat Godes gunste geeft.
Daer is des Heeren Woordt, laet daer de sinnen weyden:
En wilt u soo in tijdts van d'ydelheden scheyden.
Hier vindt ghy ware lust, en vry een grooter saeck:
Hier vindt ghy ware vreuchd en hertelijck vermaeck:
Hier vint ghy d'Hemel selfs, hier hoort ghy Gods Dienaren
Den sin uw's hooghsten Heyls volcomen openbaren
Ten goede van u ziel: Hier is volcomen stof
Tot innigh zielen lust, tot Godes grooten lof.
Ga naar margenoot+Waer toe een groot behulp? geselschap staet te kiesen
Waer mede wy vergeefs gheen schoonen tijdt verliesen.
Geselschap, die met lust ons stedes porren aen
Om tot des Heeren Bergh, en in sijn Huys te gaen:
Geselschap, die ons van de ydelheden trecken,
En tot de ware Deucht gheduyrelijck opwecken:
Want soo ghy dit bestaet en soeckt een vroom gemoedt,
Wat geldt het, ghy sult haest gewennen tot het goedt.
Die met den Kreup'len heult sal licht'lijck leeren hincken,
En soo ghy't staem'ren hoort, u tonge sal vermincken:
Het Peck te veel gestreelt sal licht'lijck hangen aen:
En dus soud't even u met quaedt Geselschap gaen:
Seer haest men van u hoort ontuchtigh qualijck spreken,
Een yeder siet u feyl en leelijcke ghebreken:
Maer gaet ghy om met volck die deftigh zijn en kuys,
Ghy draeght haer deuchden selfs tot binnen in u huys.
Ghy werdt door haer geacht, gebetert, ja genesen,
Ghy leert uyt hare daedt en crijght een ander wesen,
Tot vreuchd, en herten-lust, in't leven dat ghy leeft:
Dus veel vermach de cracht die een gheselschap geeft:
Ga naar margenoot+Ach! 't hapert in de doodt qua wensten af te wennen,
En dan te leeren eerst het geen men moeste kennen,
Daer is gebreck van troost, men vindt niet dan verdriet,
Ten zy men sich in tijdts hier tegen wel versiet.
Voor alle dingen wilt u Ouders eere gheven,
Ghedencket dat sy zijn de oorsaeck van u leven:
| |
[pagina 10]
| |
Ga naar margenoot+Gedencket dat ghy zijt een zeghen in haer staet,
Indien het maer met u in rechte wegen gaet.
Dit heeft u God belast, en t'samen met den Ioden
In d'uytgedruckte Wet wel ernstelijck geboden.
Hoort Kinders, (spreeckt de Heer) Ick ben u eenigh Godt,
En wil dat ghy betracht mijn souvereyn ghebodt:
Vreest mijn geduchte stem, Ghy sult mijn Wetten leeren,
Ghy sult mijn macht ontsien, Ghy sult u Ouders eeren.
V Vader die ghy kent, u Moeder die ghy weet
Daer nevens zy gestaegh u eere aen besteedt,
Op dat ghy langhe leeft, en dat het in de Landen
V wel ga, dien ghy crijght van mijner milde handen.
Siet dit is Godes Woordt, en selfs geschreven Wet
Van hooger macht geplant, en eenmael vast gheset.
Hoe, soud dit u dan niet, o Kinderen beweghen
V Ouderen tot hulp en eer te zijn geneghen?
Bedenckt dit dan, o Ieucht, hier zijn beloften by,
Ghy werdt door dit bestaen des Heeren Borgery.
De Reden leert het selfs, en kan u overtuyghen,
Hoe altijdt mind're stof voor meerder sich moet buyghen,
Hoe 't hooge werdt geviert en met besond're plicht
Gehoorsaemlijck ontfanght een nut'lijck onderricht.
Gedenckt, o Kinders, steeds uw's Ouders groot verdrieten,
Der welcker vrucht en nut ghy veylich komt genieten:
Gedenckt, hoe ghy van haer geduyrich zijt behoedt,
Gekoestert en gequeeckt, en pijn'lijck opgevoedt:
Gedenckt uw's Moeders pijn, en Vaders trouwe sorgen
Steeds over u gegaen by avondt ende morgen:
Sy hebben u gheteelt, sy hebben u versorcht,
Door haer waert ghy bewaert als in een vaste borcht.
Dit past u immers dan ten goede te verschoonen,
En met gewill'gen dienst oock danckbaer te beloonen:
Draecht dan u Ouders last, haer feylen vlijtigh deckt,
En tot haer stegen dienst u rappe leden streckt,
Twist geensins tegen haer, al schoon sy schuldich waren
Geeft haer de eere steeds, soo sult ghy schat vergaren:
Gehoorsaemt hare leer, en laet doch nimmer niet
Terstonden aen te doen, wat Vader u ghebiet:
Denckt dat u d'Opper-voocht door haren mont gaet leeren,
En onder haer beleydt geduyrich wil regeeren:
Ghy waert van ted're stof, u wasdom leed gevaer,
God heeft u opgequeeckt, maer nimmer sonder haer:
Sy hebben u gericht, God heeft u hert bewogen,
Sy hebben uwen hals als totter deucht gebogen,
Ten eynde ghy verstaet, of immers moet verstaen,
Dat ghy in al u loop moet goede gangen gaen.
Kent kent Gods goedtheyt dan, gehoorsaemt sijn bevelen,
En wilt en gunst en gaef u Oud'ren mede deelen:
| |
[pagina 11]
| |
Indien ghy Gode dan tot in u herte draeght,
Soo maeckt dat niemandt doch sich uwer oyt beclaeght.
Ga naar margenoot+Yets comt my hier te voor, ten dient oock niet versweghen
Want aen dier saken nut is merckelijck geleghen:
Wanneer een jeuchdich Borst sijns Vaders huys verlaet,
En onder vreemd gewoel in ander Landen gaet,
't Zy dat de lust hem drijft om in des werelts hoecken
En by een ander Volck de Landen te besoecken,
Of dat hy in de tael te naerder werdt geleert,
Of dat hy in traffijc te beter proffijteert:
Dan moet de volle les der voor-verhaelde plichten
In waerheyt zijn betracht, en uyt de daden lichten:
Dan dient een jongh gesel te letten op het stuck,
Op dat hem sijnen tocht mach dienen tot gheluck,
Het is van over-langh een wijse deser Landen,
Dat alsser yemandt reyst men geeft de rechterhanden,
En na den laetsten kus, men spreeckt een deftich woort,
Ga naar margenoot+Dat dan in soete lust of smerten werdt gehoort:
Een woordt, dat even zy, die dit al veeltijdts seggen,
Nau machtich zijn den grond ter degen uyt te leggen,
Een woordt dat veel bevat, vaeck meerder als men meent
Hoewel het is geseyt, Dat Godt u spoedt verleent:
Hoewel het in den wensch als een gebedt te mercken
Van Gode werdt versocht den Reyser te verstercken:
Te geven datter dient, hem nemen in behoet,
En voor een swaren val te vrijden sijnen voet.
Noch dunckt my isser yets in dese spreuck te letten,
Dat ick oock tot bedenck sal vry'lijck nedersetten,
Wy spreken het Adieu in onbekende tael
En dickmael sonder meer, want daer ist principael:
Adieu, een Fransche spreuck, indien wy dat uytleggen
Soo mosten wy, Tot God, op't eygentlijckste seggen:
En wat dat is geseyt, Tot God, o Reysenaer,
Kan yeder licht verstaen, 't is alleen openbaer.
Maer onder dit bedenck van wenschen en bevelen
Soo schuylter een vermaen den Reyser by te deelen:
Ghy gaet, o waerden Vrient, tot buyten ons gesicht,
Doch onder 't ooge van den Schepper van het licht:
Ga naar margenoot+Ghy moet u selver steedts (waer dat ghy u gaet keeren)
Bevelen in de scherm van d'Opper-Heer der Heeren,
Wiens ooghen als een vier doorstralen onsen Geest,
Waerom hy oock met schrick met hert'lijck zijn gevreest.
Ga naar margenoot+Denckt niet ick ben hier schuyl op ver gelegen gronden,
Den teugel moet te met een weynigh zijn ontbonden,
Mijn Ouders weten 't niet, en niemandt kan het sien,
Dies moet ick aen de lust een open herte bien:
Ick ben hier buyten weeghs, en waer ick my ga wenden
Ick vinde nauw' een mensch als enckel onbekenden,
| |
[pagina 12]
| |
Mijn daden blijven hier, 't en doe hem doch geen leet
Die verre van hier af mijn parten niet en weet:
Denckt soo met waerde Soon: Die 't ooge heeft geschapen
Siet die niet alle dingh? soud oyt sijn ooge slapen?
Hy legert om u heen sijn wonderlijcke macht,
Door hem moet uwe reys ten ende zijn gebracht.
Het is des Duyvels aerdt den mensche te bevechten
Ga naar margenoot+Wanneer hy in de deucht hem niet laet onderrechten,
Wanneer hy maer sich selfs in eensaemheyt bevindt
Dan weet dien loosen Gast dat hy te lichter wint.
Ga naar margenoot+Soo vandt hy d'eerst Vrou de Moeder van ons allen
Door wiens te dwasen daedt wy droevigh zijn gevallen,
Soo sprongh hy aen de Vorst die op't verheven trat
Waer over sich in Moordt en Overspel vergat:
Is Ioseph buytens Lants de wellust kan hem tergen
En een seer dwase daedt selfs door een vrouwe vergen:
Ia soo versocht hy selfs dat onbevleckte Lam
Dat tot der menschen Heyl in dese werelt quam.
Waer toe doch meer verhaelt? Volhardt in vrome daden
En wilt u op den wegh doch geensins overladen,
Ga naar margenoot+Genoeght met danckb're lust het geen den tijdt u geeft
Indien daer de natuyr geen teghenheyt in heeft.
Stoft niet met u geluck, u geldt wilt duyster houwen
En oock niet al te licht de menschen toe betrouwen.
Ga naar margenoot+Schouwt schadelijck gevolgh soo veel ghy immer meucht
En schickt u stedes by beminners van de deucht:
Weest heusch in uwen mond en trou in uwen handen
Soo meucht ghy veylich gaen of blijven in de Landen:
Besonder zy u plicht het goedt aen u betoont
Te leggen op het hert tot dat ghy het beloont,
Met heusche danckbaerheyt: en waer toe meer geschreven
Den grondt ten principael is u alreed gegheven.
Ga naar margenoot+Wel dwasen Iongelingh die 't bloeysel van sijn tijt
In luye ledicheyt in ydelheydt verslijt!
Den sulcken is gelijck de onghesnoeyde boomen
Wiens onbesuyst gewas seer swaer is te betoomen.
Ten dient haest nergens toe dan in den wegh te staen
Tot dat een rappen bijl comt op de wortel aen.
Ghy soo niet jonge Bloem, laet doch geen tijt ontglijden
Gaet oeffent u verstandt in recht geleghen tijden:
Ga naar margenoot+Ghy hebt maer eens dit perck dat slapend' henen gaet,
Wel aen met vlijdt dit grijpt, en neerstigh gade slaet.
De wetenschap rust niet (als eener plach te seggen)
Op sacht gepluymde dons, en houdt niet veel van leggen:
Fris op dan frisse Ieucht, by tijden aen het werck,
En neemt in al u doen een eerlijck oogenmerck.
Ga naar margenoot+Om dan tot goeden staet en defticheyt te komen
Dient immer voor't begin wel neerstich waer genomen
| |
[pagina 13]
| |
De conste van't geschrift, en datter voort aen cleeft,
Op dat te sijner tijdt men wete dat men leeft:
Geschriften daer de deucht geduyrigh werdt gepresen,
En 't rechte padt daer toe oock neerstigh aengewesen:
Hier in moet besich zijn een deftigh oogenmerck,
En dit moet oock gestaegh de sinnen geven werck.
Geschriften schromen niet, sy sullen niet flatteren,
Maer met een grooten nut veel goede dingen leeren,
De wetenschappen doch zijn rechtelijck ge-eert:
En 't roude nimmer Ziel die goede dingen leert:
De wetenschappen doen dit swacke leven recken,
En 't redelijck vernuft als uyt den slaep-sucht wecken:
't Is doch de reden selfs en 't redelijck beleydt
Dat ons van 't domme Vee in wesen onderscheydt.
Ga naar margenoot+Vliedt luyheyt als vergift! het doet den geest versterven,
En als een roestigh vuyl het ingewand bederven,
De vaddigheyt en weeld' het hert ontuchtigh maeckt,
Ten zy men tijdigh schroomt en neerstelijck opwaeckt:
Indien men 't Koper schuyrt het sal te claerder blincken,
En 't water dick geroert sal des te minder stincken:
Soo gaet het met den geest die d'oeffeningen derft
Al schoon hy weeld'rich leeft, doch evenwel versterft:
Den Sathan staet gereedt dan sulcken te bespringhen,
En (soo het God gehenght) in droeven val te bringhen:
Dies zy u dit in't cort ter waerschou dus geseyt:
Den prijs niet in't begin, maer in het eynde leyt.
Sal ick hier voort de Ieucht beroepinghen aenwijsen?
Het geen den eenen laeckt sal licht den and'ren prijsen:
De sinnen zijn divers: soo menigh cloeck verstandt
Soo veelderley beroep, of wercken met der handt.
Den eenen vindt vermaeck in lesen ende schrijven,
Het reysen d'and'ren lust, een derden t'huys te blijven,
De oeff'ningh heeft den Geest van veelen opgeweckt
Daer d'ander sijn verstandt met grovicheden deckt:
Ga naar margenoot+Is ergens Edel breyn gheroepen tot gebieden
Die kan doch evenwel de leere niet ontvlieden:
Want sal sijn achtbaer bloedt opstijgen tot dien trap
Hem dient voor al verstandt en groote wetenschap.
De afcomst geeft noch const noch kenniss' in de sinnen,
Men moet het even-steedts met arbeydt oock gewinnen,
Wel leert dan hooge Geest diens Ampt van Wijsheyt waegt
Dat immers u persoon den naem ten rechten draeght.
Ga naar margenoot+Is yemandt machtigh rijck en telt geruyme schatten
Diens herten Cabinet moet oock een schat bevatten,
Moet leeren 't Noodigh Een dat beter is dan Gout
En dat hy op het goedt sijn herte niet en bout,
Dat eens een quaden slach hem alles kan ontblooten,
En dat een quaden dach hem droevigh kan verstooten:
| |
[pagina 14]
| |
Of dat hy t'sijner tijdt amch komen in den Raedt
Daer 't dobbel noodigh valt dat wijsheyt ommegaet.
Niet verder mijn Gesangh, wilt desen hier by laten
Ga naar margenoot+Ten zijn geen wijse lie'n die goede zeden haten,
Eens yeders eyghen staet en vast gesetten sin
Geeft immers t'sijner tijdt een aengenaem begin.
Hier sal een Arbeydtsman hem alderbest bevinden
Met levendigh gewoel, met Tonnen vast te binden,
Met beucken op het Stael, met kappen in de balck,
Met bicken in de Steen, met stuwen in de Kalck:
Een and'ren sal den Geest in and're Consten weyden
En met besond're verw een Tafereel bereyden
Soo aerdigh, dattet leeft, en wy bedroghen zijn,
Nau wetend' of het is, een wesen of een schijn.
Hier sal der een in't Goud en costelijcke Steenen
Sijn oeffeningh besteen: den sommigen sal meenen
Het beste schier te zijn te soecken in het vyer
Of dit of dat gheluck: een ander schept playsier
In Iacht en Visschery, en duysent sulcke saken
Een yeder neemt ter handt, een yeder doen vermaken:
Wie kan gelooven wat den Coopman moeyten doet
Om winste van het geldt, en aenwas van het goet:
Den Schipper niet ontsiet de stormen ende baren
Om met een driftigh hol de Landen te bevaren:
In somma yeder een by na wat anders heeft
Waer in hy sich vermaeckt, waer by hy 't liefste leeft,
Dies laten wy de Wet den Ouden aen haer setten,
En bidden onse Ieucht ten minsten eens te letten
Op 't ghene dat hier volght, waer in sich open geeft
De goede nuttigheyt die 't Studium in heeft:
Wat d'Academi gheeft ten goede van de lieden,
Tot leere van de Ieucht die hert en ooren bieden:
Waerom (mijn eerste werck afbrekende) nu kom
Tot binnen het vertreck van haren Heylichdom,
En doodt-verw' als van ver de stoffe met haer deelen,
Al steeds by haer gewoon verstanden te bevelen:
Wel, hoort dan mijne Luyt die hier op volgens slaet,
En mercket wat in't School geduyrigh ommegaet.
|
|