Op de Gierigheyt.
HOe wel in d'ouden tijdt van d'Ouden is geschreven,
En tot een zeden-wet versiert en uytgegeven,
Veel Fab'len en ghedroom: So diendens' niet te min
(Als sporen totter deucht) tot eenen ander sin.
Wy vinden daer verhaelt, dat sy ons comen stellen,
Een Tantalus benaut met angstige gequellen,
Die midden in een Zee van overvloedicheyt,
Tot boven aen den hals gheduyrelijcken leydt:
Den honger hem benaut, hy werdet dor en mager,
Hy jancket na de spijs, hy werdet langs hoe grager:
Hy siet der boomen veel met vruchten swaer ghelaen:
Maer d'Armen lijder, laes! can daer niet raken aen:
Sy tergen sijnen lust, en spieg'len hem voor d'oogen,
Sy hangen by sijn hooft: maer willen niet gedoogen:
Dat van hem 't minste vrucht mach werden afgepluckt,
Of werden inder yl met haesten wech geruckt.
Wat meenen wy dat hier ons d'Oude willen leeren,
Wat anders als het quaet van Giericheyt verheeren?
Want of schoon eenen Vreck terwijlen hy hier leeft,
Veel noodrufts overvloet, veel groote schatten heeft,
Soo sal dit felle Beest hem selven soo beletten,
Dat nauw'lijcx hy den mondt derf aen sijn spijse setten.
Sy laet hem maer 't ghesicht en name van het goet:
Maer 't nuttelijck ghebruyck hy immer derven moet.
Het herte van den mensch door giericheyt ghedreven,
Ghelijcket eenen Boom seer hoogelijck verheven:
Die door veel Winden steets seer dapper werdt beroert,
En met veel weder-wil geduyrich omgevoert:
En even als wanneer men moet op Doornen slapen,
Gheen rust noch lust altoos can in het bedde rapen:
Soo plaecht sy d'armen mensch, soo datter geen Tyran
In wreetheyt of ghewelt haers ghelijck wesen can.
Sy doodet 's menschen hert door vreesen en gequellen:
Sy pijnicht ziel en lijf, en comt het al ontstellen:
Sy sleypt en jaeght den mensch by nachten en by dach,
Soo dat hy nau een uyr met vreden rusten mach:
Sy doet hem loopen blindt door Bosschen ende Dalen,
Door water ende Vuyr, om ergens wat te halen:
Waer in het hert vernoecht: maer vindet anders niet
Als meerd'ringh van 't ghequel, en grooter herts verdriet:
| |
Sy maeckt hem sinneloos: sy doet hem slordich loopen,
Sy wederhout hem sterck om eenich dinck te koopen,
Tot decksel van sijn leen, of 't is wat grof ghespin,
Wat Canefas of Wol, daer kruypt den Rijckaert in:
Sy voede hem seer schrael, droogh broot doet sy hem eten,
Wat Paerde-boontjes toe, en Scherpbier scherp gemeten,
En diergelijcke meer: In somma, Man en Vrou
(Soo dit een mensche waer) daer van verschrickt zijn sou.
Lucianus (hier van ons willende bewegen)
Stelt tot ghelijckenis een Hondt op't Hoy gelegen,
Hy selver eet het niet,en die het eten can,
Die jaghet fel en wreet den snooden Hondt daer van.
Soo doet dees Passi me'e, sy doet ons gantsch verstooten,
En van Godts groote gunst seer jammerlijck ontblooten,
Belettet het ghebruyck daer toe het Godt ons gaf,
En latet van sijn Wet en sijn Geboden af.
O deerelijcken staet! van die dit soo betrachten,
En allen redens stuyr als ydelheyt verachten.
Het goet den naem verliest, en werdet inder daet,
Den mensche tot een straf en tot een seker quaet:
Het maeckt sijn hert soo hol dat niets hem can vernoegen,
Het laet hem gheenen tijdt sich eenichsins te voegen,
Om hooren Godes woordt, soo dat hy werdt verblendt,
Hem selver, noch sijn Godt, noch Godes woordt en kendt:
En of den sulcken schoon van deuchden connen spreken,
Soo blijft haer herte doch vol leelijcke ghebreken.
Sy spotten met de deucht: want aller deuchden grondt
Bestaet in't suyver hert, en in een reynen mondt:
In't corte dan gheseydt: sy zijn als sonder reden:
Sy leven sonder Wet, Tucht, Leer, of goede zeden:
Ia even of haer Godt lach in het aerdtsche goet,
Het snoode dreck en zant dat haest verdwijnen moet.
‘Waerom oock Christus leert den Rijcken swaer te wesen,
Te comen in het Rijck by d'eeuwigh' uytgelesen:
En Paulus dit te recht den Wortel selver noemt,
En d'oorsaec van het quaet, dat laes! den mensch verdoemt:
Sy die na rijckdom staen vervallen inde banden,
De stricken en 't gewelt der eeuwigher vyanden:’
En vele zijn hier door ghecomen tot den val,
Gelijck ons t'aller tijdt de waerheyt toonen sal.
|
|
Auteursrechtvrij